Big Data Rehberi: e-Ticarette Big Data’nın Yeri

Teknolojik cihazlar; cep telefonları, tabletler, bilgisayarlar, akıllı saatler, akıllı sensörler gibi cihazların kullanımı arttıkça üretilen veri de çoğalmaktadır. İnternet ve sosyal medyanın yaygınlaşması da verilerin artmasındaki bir diğer nedenlerden biridir. İnternette bir dakikada; Netflix üzerinden 764 bin saat video izlenebiliyor ya da Google’da 4,1 milyon arama yapılıyor veya 1,1 milyon dolarlık internet alışverişi yapılabiliyor.* Bu da markalar için veri analizinin önemini artırıyor. Bu yazımızda sizlere büyük veri anlamına gelen big datayı anlattık.

Big Data Nedir?

Büyük veri, hacmi çok büyük olan ve zamanla daha da büyüyen, verimliliğin artması için toplanan, analiz edilen ve işlenebilen veriler bütününe denir. Büyük verinin İngilizce karşılığı “Big Data”dır.

Hangi sektörde faaliyet gösterirse göstersin tüm şirketler için büyük veri çok önemlidir. Büyük veri ile müşterilerin / kişilerin davranışları anlaşılır, analiz edilir, şirketlerin durumu belirlenir ve böylece yeni stratejiler oluşturulur.

Big Data Nasıl Kullanılır?

Büyük veriler işletmelerin gelişmesi ve büyümesi için çok önemli kaynaklardır. Bu kaynaktan yararlanabilmek için büyük veriyi çok iyi kullanabilmek gerekir. Büyük veri öncelikle düzenlenir ve sadeleştirilir. Daha sonra sınıflandırılarak uygun alanlara ayrılır. Daha sonra karşılaştırma yöntemi kullanılarak bu veriler arasında ilişki incelenir ve nasıl kullanılacaklarına dair stratejiler oluşturulur. Büyük veri analizi ile şirketler gerçek müşteri davranışlarını doğru bir şekilde değerlendirebilir.

Big Datanın Önemi Nedir?

Big Data işletmeler için tam anlamıyla hazine niteliğindedir. Çünkü big data tamamen gerçek verilerden oluşur. Big data ile müşterilerin hangi saatte ne yapmaktan hoşlandığı, nelere ihtiyaç duyduğu, en çok hangi ürün / hizmete ilgi gösterdiği, tatile nereye gittiği, hangi konsere gittiği gibi birçok önemli veriler elde edilir. Bu veriler de kişilerin ziyaret ettiği web siteleri, sosyal medya hesapları, banka işlemleri, izledikleri videolar gibi gerçekleştirdikleri hareketlerle elde edilir. Big data ile işletmeler hedef kitlelerini daha yakından tanıyabilir, doğru kanallara reklam harcaması yapabilir, beklentilere uygun ürün / hizmet geliştirebilir ve daha birçok fayda sağlayabilir.

Big Datanın Kullanım Alanları Nelerdir?

Big datanın kullanımı her geçen gün daha çok yaygınlaşıyor. Başta bankacılık ve perakende sektörü gibi doğrudan müşteri davranışlarının çok önemli olduğu sektörler olmak üzere her alanda kullanılır. Tüketici hareketlerini tespit etmek, günün trendlerini izlemek için veya bilimsel amaçlı araştırmalarda kullanılıyor. Örneğin, sağlık alanında hastalıkların erken teşhis edilmesi ve ilaç geliştirilmesi için big datadan yararlanılabilir.

Big Data Bileşenleri Nedir?

Büyük veriyi oluşturan 5 ana bileşen vardır. Bunlar çeşitlilik, hız, hacim, doğrulama ve değerdir.

Big Data’da Çeşitlilik Nedir?

Toplanan ve üretilen verilerin büyük bir bölümü birbirinden farklı formattadır. Veriler telefonlar, tabletler, bilgisayarlar aracılığıyla elde edilen farklı çeşitlilikler ortaya çıkmaktadır. Sağlıklı bir veri analizi için çeşitli formattaki verilerin, birbirine dönüştürülebilir olmaları gerekir.

Big Data’da Hız Nedir?

İnternetin ve özellikle sosyal medyanın hayatımızın bir parçası olmasıyla elde edilen veri miktarı da artmaktadır. Örneğin, Instagram’da dakikada binlerce paylaşım yapılıyor. Veri sayısı arttıkça yapılacak işlem ve analiz hızının da aynı oranda artması gerekir.

Big Data’da Hacim Nedir?

Veri miktarı arttıkça veri depolama için ayrılan bütçede artırılmalıdır. Veri hızı gibi veri hacmi de her geçen gün katlanarak büyümektedir. Bu yüzden elde edilen verilerin doğru ve verimli şekilde depolanabilmesi için gerçek zamanlı işlenmesi ve bilgiye dönüştürülmesi şarttır.

Big Data’da Doğrulama Nedir?

Big datanın en önemli bileşenlerinden biri doğrulamadır. Elde edilen verilerin güvenilir ve doğru bilgiler olması gerekir. Doğru olmayan veriler, işletmenin sağlıksız kararlara ve başarısız sonuçlar almasına neden olur. Ayrıca veri güvenliği de big datada çok önemlidir. Elde edilen verilere kimlerin ulaşabileceği, hangi verilerin gizli kalacağı gibi konular üzerinde de titizlikle çalışılması gerekir.

Big Data’da Değer Nedir?

Elde edilen verinin big data olarak kabul edilmesi için işlendikten sonra kuruma artı değer sağlaması gerekir. Mevcut verilerin veri madenciliği yöntemleriyle işlenmesi, analiz edilmesi ve anlamlı sonuçlar üretilmesi gerekiyor. Big datanın fayda sağlaması öncelikli olarak ele alınan bileşen olmalıdır.

Big Data Kaynakları Nelerdir?

Big datanın elde edilmesi için birçok kaynaktan yararlanılmaktadır. Bunun başında tabii ki insanlar gelir. Kişilerin attığı bir tweet, izlediği bir video, WhatsApp mesajı, gönderdiği e-posta, satın aldığı ürün gibi gün içinde yaptığı aktiviteler büyük bir veri kaynağı oluşturmaktadır.

Bir diğer veri kaynağı makineler / cihazlardır. Veriler makineden makineye aktarılır. Akıllı sensörler, cep telefonlarında ya da araçlardaki GPS verileri, akıllı saatler, yiyecek-içecek otomatları, bilgisayarlar topladıkları verileri bir merkeze iletir.

Parmak izi okuyucuları, yüz tanıma sensörleri, DNA okuyucular veya ses tanıma özelliği olan yapılardan kaynaklanan veriler biyometrik verilerdir. Özel, kurumsal, istihbarat servisleri veya polis gibi noktalardan bu tarz veriler edinilebilir.

İnternetteki hareketlerimiz de bir veri kaynağıdır. Örneğin, kullanıcının fare imlecinin hareketinin izlenmesi ile oluşan ısı haritaları önemli veri kaynaklarındandır. Bu verilerle, web sitesinin hangi bölümlerinin kullanıcının ilgisini çektiği görülür.

e-Ticarette Big Data’nın Yeri Nedir?

e-Ticarette küçük ya da büyük tüm veriler çok önemlidir. Big data, işletmelere satış stratejileri üretme ve gelirlerini artırma yolunda önemli fırsatlar tanır. Peki, e-ticarette big data nasıl kullanılır? e-Ticarette, big data ile kitlelerin sosyal medya hareketleri, konumları, arama motoru geçmişleri, satın aldıkları ürünler, terk ettikleri alışveriş sepetleri gibi birçok veri elde edilir. Bu sayede işletmeler potansiyel müşteri daha iyi tanıyabilir ve müşteri deneyimini güçlendirebilir.

Müşterilerin değişen istekleri doğrultusunda ürün güncellemeleri yapabilirler. Big dataya önem veren e-ticaret işletmeleri mevcut pazarda müşterilerin satın alma davranışlarını daha iyi analiz eder. İhtiyaçları tespit eder ve pazarlama stratejilerini buna göre şekillendirir. Bu da müşterilerin beklediği hizmet düzeyinin yakalanmasını sağlar. Amazon gibi e-ticaret devinin çok önem verdiği big dataya küçük, orta ve büyük ölçekli tüm işletmelerin kullanması gerekmektedir.

e-Ticarette Big Data Analizi Nasıl Yapılır?

Big data analizi yapmaya öncelikle müşteri davranışlarından başlanabilir. Müşterilerin web sitenizdeki hareketleri, arama motorları geçmişi, sosyal medya etkileşimleri alışveriş tercihleri hakkında veri getirebilir. Bu aşamada veri mühendisliğinden yararlanabilirsiniz. Big dataya erişme ve işleme hizmeti veren servisleri tercih edebilirsiniz. Buna en büyük örnek olarak Amazon’un Amazon Web Hizmetleri S3’ü (AWS) gösterebiliriz. Bir diğer aracılar ise Spark SQL ve Hadoop HDFS’dir.

e-Ticarette Big Data Kullanım Örnekleri

Boyner Grup, Türkiye’de mağazacılık, özel marka, e-ticaret ve mobil uygulama ile alışveriş hizmeti veren moda perakende grubudur. Mobil alışveriş uygulaması Hopishop şirketin big data verilerini kullandığı alanlardan biridir. Şirket big data çalışmalarıyla müşterilerin gün içindeki hareketleri, ilgilendikleri ürünleri, sayfalarda geçirdikleri süreleri, konumlarını tespit etmiştir. Elde edilen verilerle Boyner Grup yeni açılan mağazalarının ve mobil uygulamalarının müşteri profilleri arasında benzerlikleri belirlemiş, mağazalara yakın oturan müşterileri seçmiş, daha sonra bu müşterilere tanıtım mesajları göndererek paracık olarak adlandırdıkları ödül-puan sistemini hediye etmiştir. Bu ödül-puan sistemi ile cironun %27’si elde edilmiştir.* Hopishop ile ilgili detaylı bilgilere “Hopishop Nedir? Hopishop’ta Nasıl Satış Yapılır?” başlıklı içeriğimizden ulaşabilirsiniz.

Online yemek siparişi hizmeti sunan Yemek Sepeti big datayı en iyi kullanan şirketlerden birisidir. Yemeksepeti’nin en başarılı big data projesi, ödüller getiren “Fakat İyi Yedik” çalışmasıdır. Bu proje, kullanıcılara kişiselleştirilmiş verilerin sunulduğu bir mikrositedir. 10 milyar veri, anahtar kategoriler kullanılarak 1,5 milyara indirilmiştir ve müşterilerin eski siparişleri, yeme alışkanlıkları eğlenceli bir video olarak sunulmuştur. Bu proje ile Yemeksepeti’nin bu mikrositesine 2 aylık sürede 630 bin ziyaret, 212 bin video, 2 milyon sayfa görüntülenmesi ve binlerce Twitter mesajı getirmiştir.* Yemeksepeti, “Fakat İyi Yedik” projesiyle hem big datayı ne kadar iyi kullandığı göstermiş hem de viral pazarlamaya iyi bir örnek olmuştur. Günümüzde en çok kullanılan viral pazarlama ile ilgili detayları “Viral Pazarlama Rehberi; Nedir, Nasıl Yapılır?” yazısında bir araya getirmiştik.

Big data yönetimini en başarılı örneklerinden bir diğeri de pazaryeri devi Amazon’dur. Amazon her müşteri için “360 derece profil” oluşturur. Benzer ilgi alanları olan müşterileri gruplara ayırıp bu kişilere ilgilenebilecekleri ürünleri sunar.

*Kaynak: Türkiye’de Büyük Veri ile Değer Yaratan İşletmeler