Bedelsiz İhracat Sürecine Dair Bilinmesi Gerekenler

Bedelsiz İhracat Nedir?

Bedelsiz ihracat; ihracat faaliyet yapan işletmelerin yurt dışına herhangi bir bedel almadan ürün ya da hizmet göndermek için yaptıkları ihracata denir. Yani herhangi bir para karşılığı olmadan ürünler ve hizmetlerin yurt dışına gönderilmesidir. Bedelsiz ihracat pek çok nedenle yapılabilmektedir.

Hangi Ürünler Bedelsiz Olarak İhraç Edilir?

Bedelsiz ürün ihracatı işlemlerinin yasal düzenlemeleri Ticaret Bakanlığı tarafından yapılmaktadır. Bakanlığı belirlediği düzenlemelere göre, bedelsiz ihracat olarak kabul edilen gönderiler şunlardır:

• Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, numuneler, reklam ve tanıtım ürünleri, yeniden kullanıma veya geri dönüşüme konu ithal edilmiş ürün ve ambalaj malzemeleri,
• Savaş, sel, salgın, deprem, kıtlık gibi benzeri afet durumlarında, kamu kurum ve kuruluşların, belediyeler, Kızılay ile çalışan dernek ve vakıfların ya da üniversitelerin gönderdikleri insani yardım malzemeleri,
• Yine kamu kurum ve kuruluşların, üniversite ve belediyelerin anlaşmaları gereği gönderdikleri ürün ve taşıtlar,
• Daha önce ihraç edilen ve tamir edilmesi ya da ya da değiştirilmesi amacıyla gönderilen ürünler,
• Yurt dışında yaşayan yabancı turistlerin ya da Türkiye dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının beraberinde götürdükleri ve gönderdikleri ürünler.

Bir takım ürünlerin ise bedelsiz olarak yurt dışına ihraç edilmesi yasal düzenlemeler tarafından yasaklanmıştır. Bu ürünler şunlardır:

• Elektrikli bisikletler,
• Bozulabilir gıda,
• Bıçak ve ekipmanlar,
• Yanıcı ojeler,
• CBD kimyasal ürünler,
• Tehlikeli madde statüsündeki ürünler,
• Lityum piller.

Bazı ürünler ise gönderimi izne tabii olan ürünlerdir. Bu ürünlerin gönderimi için mevzuatta yer alan kurumlardan izin alınması gerekir.

• Tarihi eserler,
• Canlı hayvanlar,
• Gübreler,
• Veteriner ilaçları,
• Kontrole tabi maddeler gibi ürünlerin gönderimi için izin alınmalıdır.

Bedelsiz İhracat Nasıl Yapılır?

Bu ihracat için de, normal ihracat işlemlerine benzer gümrük işlemleri yapılır, ancak bedel alınmadığı için döviz girdisi gerçekleşmez. Bedelsiz ihracatta her ne kadar ücret karşılığı olmasa da gönderim yapılmadan önce gönderilecek ürün ya da ürünlerle ilgili detayların belgelenmesi gerekmektedir. Belgeler ürünün değerine göre farklı kurumlara beyan edilebilir. Değeri 250.000 Dolara kadar olan malların bedelsiz ihraç izni başvuruları doğrudan ilgili gümrük idaresine yapılmaktadır. 250.000 Dolardan yüksek bedeli olan malların bedelsiz ihracat izni ise “Bedelsiz İhracat Formu” doldurularak İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine yapılmalıdır.

Ayrıca bedelsiz ihracat izni almak için ihracatçıların TİM üyesi olması gerekmektedir. TİM’e üye olmadan ihracat izni verilmemektedir. Üyeliğinizin ardından ücretsiz olarak izin başvurusunda bulunabilirsiniz.

Bedelsiz İhracat İçin Hangi Belgeler Gereklidir?

Bedelsiz ihraç işlemleri için gerekli belgeler şunlardır:

• Fatura: İhracatçı tarafından düzenlenen ürünün adı, miktarı ve fiyatı gibi bilgileri içeren belge,
• İhracat Beyannamesi: İhracat işleminin gümrüğe bildirildiği belge,
• Türkiye İhracatçılar Birliği (TİM) Gümrük Onaylı Belgesi: İhracatçının TİM üyesi olduğunu ve bedelsiz ürün ihracatı için izin almak istediği belge,
• Taşıma Belgesi: Ürünlerin taşıma sürecine dair bilgileri yer aldığı belge,
• Banka İşlem Dekontu: Faaliyetin banka tarafından onaylandığı gösteren belge.

Bedelsiz İhracat Faturası Nasıl Kesilir?

Bedelsiz ihraç işlemleri, faturada herhangi bir ödeme yapılmadığı için vergiden de muaf tutulur. Faturada şu bilgilerin yer alması gerekir:

• Faturanın başlığı “Serbest ihracat faturası” olmalıdır.
• Fatura bilgilerinde ihracatçı ve ithalatçı bilgileri, ihracat ülkesi, teslim yeri, fatura tarihi gibi detaylar yer almalıdır.
• Gönderilen ürün ya da hizmetin adı, miktarı eklenmelidir.
• Faturada “Bedelsiz” ibaresi bulunmalıdır. e-Fatura düzenlemelerinde “payableamount” (ödenecek tutar) alanına 0 yazılması ve beyanname açılırken bedelsiz alanının seçilmesi gerekmektedir.
• Vergi kimlik numarası yazılmalıdır.
• Fatura bedelsiz olduğu için KDV gibi vergiler dahil değildir. Ancak vergi muafiyetinin belirtilmesi gerekmektedir.
• Son olarak ihracatçının veya ihracatçı temsilcisinin imzası ve firma mührü eklenmelidir.

Bedelsiz İhracat Faturası e-Fatura Mı Olmalı?

Bedelsiz ihraç işlemleri için kesilecek faturanın göndermek şartları gümrük beyannamesi kapsamında belirlenmiştir. Buna göre, gönderici e-arşiv fatura kullanıcısı ise e-arşiv fatura, değilse kağıt fatura düzenlenmelidir. Ancak bedelsiz gönderilen ürün Gümrük ve Çalışma Bakanlığı ile çıkışı yapılacaksa faturanın e-fatura olarak düzenlenmesi gerekmektedir.