Swot Analizi Rehberi: e-Ticaret Firmaları İçin Önemi

Küreselleşme ile artan rekabet sonucu işletmelerde stratejik yönetim her gün daha fazla önem kazanır hale geldi. Stratejik yönetim ile işletmeler, rakiplerine üstünlük sağlayabilmek amacıyla kaynaklarını harekete geçiren hamleler yapar. İç ve dış çevre analizi yapılır ve şirketin gelişmesi için amaçlar belirlenir. Swot analizi de stratejik yönetim araçlarından biridir. Bu yazımızda Swot analizine dair önemli bilgileri bir araya getirdik.

Swot Analizi Nedir?

Swot analizi bir kuruluşun durumunu, güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek, dış çevreden kaynaklanan tehditleri ya da fırsatları tespit etmek için kullanılan tekniktir. Stratejik bir öneme sahip olan Swot analizi için özetle “durum analizi” tanımını da yapabiliriz. Swot analizi, kurumların hedeflere ulaşmak, operasyonları iyileştirmek ve stratejik plan oluşturmasına yardımcı olan bir planlama metodolojisidir. Swot analizi ile;

• Kuruluşun güçlü yönleri,
• Zayıf yönleri,
• Önündeki fırsatları,
• Tehditleri ve bunlara karşı alınabilecek önlemleri analiz edilir.

Swot analizinde yapılan değerlendirmeler ise şöyledir:

• Kuruluşun iç yapısının analizi (performansı, sorunları, potansiyeli, teknolojik düzeyi)
• Faaliyette olunan ortam ve dış koşullar,
• Karşılaşabilecek ve etkilenebilecek gelişmeler,
• Kuruluşun hedef kitlesi ve faaliyetlerinden olumlu veya olumsuz olarak etkilenenlerin.

Swot Açılımı Nedir?

Swot’un açılımı İngilizce’de “Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats” dir. Türkçe’de ise “Güçlü yönler, Zayıf yönler, Fırsatlar, Tehditler” anlamına gelir.

İyi bir Swot Analizi Nasıl Yapılır?

Şirketler, Swot analizi ile kurumsal büyüme, ürün ve hizmetler, iş hedefleri ve pazar rekabetini göz önünde bulundurarak güçlü ve zayıf yönlerini, fırsatları ve tehditleri belirler. Swot analizinde kısaltmayı oluşturan her bir kelime kendi alanında sorgulanmalıdır. Yani güçlü ve zayıf yönler değerlendirilmeli, buna göre ayrı ayrı fırsatlar ve tehditler belirlenmelidir. Öncelikle şirketin güçlü ve zayıf yönleri listelenir. Bunlar, sahip olduğunuz beceriler, çalışanlarınız, kaynaklarınız ya da başarılı bulmadığınız yönleri kapsayabilir.

Daha sonra dış analizi kapsamında pazar ve çevre analizi yapılır. Bu aşamada, dış riskler ve mevcut olan fırsatlar incelenir. Bu adımda, piyasadaki konumunuzun durumu ve buna göre yapmanız gereken değişiklikleri anlamış olursunuz.

Bir başka aşamada ürün veya hizmetlerin kalitesi, ödeme ve teslimat koşulları ve stratejiler incelenir. Son olarak müşteri analizi yapılır. Hedef kitle belirlenir ve ihtiyaçları öğrenilir. Böylece nereye yönelmeniz gerektiğini daha net bir şekilde görmüş olursunuz.

Swot Analizinde 3 Adım Nedir?

Swot analizini doğru yapabilmek için 3 ana adım vardır:

1. İlgili bilgileri toplayın ve mevcut tüm güçlü ve zayıf yönleri listeleyin. Bu, şirketteki diğer kişilerle konuşarak veya daha geniş beyin fırtınası oturumları yoluyla başarılabilir. Swot analizine ilişkin sorulara karşı ekibinizden düşünceli ve katkı sağlayıcı yanıtlar almayı hedeflemelisiniz.
2. Gelecekteki eğilimler ve teknolojiler de dahil olmak üzere şirket için mevcut tüm potansiyel fırsatları değerlendirin.
3. İşe yarayan stratejileri ve değişmesi gereken özellikleri ele alan bir plan oluşturun.

Swot Analizi Unsurları Nelerdir?

Swot analizinin unsurları açılımından da anlayacağınız üzere güçlü ve zayıf yönler ile fırsat ve tehditlerdir. Tüm bu unsurlar analiz edilerek Swot analizi yapılır.

Swot Analizinde Güçlü Yönler Nasıl Belirlenir? Örnekleri Nelerdir?

Güçlü yönler bir şirketin nelerde üstün olduğunu ve onu rakiplerinden hangi özelliğini ayırdığını tanımlar. Kuruluşlar, yeni yatırımcı veya müşteri çekmek için güçlü yönlerini belirlemeli ve bunları nasıl kullanacağına karar vermelidir. Swot analizinin de adımlarından biri olan güçlü yönler şu soruları yanıtlayarak belirlenebilir:

• Şirketin üstün yönleri nelerdir?
• Neler iyi yapılır?
• En çok hangi ürün/hizmet satılır?
• Rakiplere kıyasla daha başarılı olduğunu şeyler neler?
• Bilgi ve becerisi yüksek çalışanlarınız var mıdır?
• Son teknolojiye sahip misiniz?
• Sahip olduğunuz avantajlar neler?
• Yeni bir ürün veya strateji geliştirebiliyor musunuz?

Bu soruları sıraladıktan sonra örnek olarak şu şekilde cevaplar verebilirsiniz. Cevapları elinizdeki verilerle de zenginleştirebilirsiniz.

• İade oranımız çok düşük.
• Geçtiğimiz yıla göre %30 oranında büyüme sağladık.
• Yetkin personele sahibiz.
• Müşterilerle iyi ve hızlı iletişim kuruyoruz.

Swot Analizinde Zayıf Yönler Nasıl Belirlenir? Örnekleri Nelerdir?

Bir kuruluşun zayıf yönleri, rakiplerine göre daha az etkili olduğu yönleri gösterir. Piyasadaki değişikliklere uyum sağlayamamak, yetersiz kalmak zayıflık göstergelerinden biridir. Swot analizi ile zayıf yönlerin belirlenmesi, ilerde yaşanacak güçlük ve sınırlamalara yol açacak sorunları çözülmesini sağlar. Zayıf yönlerin tespit edilmesinde şu sorulara cevap arayabilirsiniz:

• Şirkette nelerin iyileştirilmesine ihtiyaç var?
• Rakipleriniz hangi konularda sizden daha iyiler?
• İyi yapamadığınızı düşündüğünüz şey ne?
• Satış, pazarlama veya hizmet kalitesinde düşüklük var mı?
• Hangi faktörler satışlarınızı düşürüyor?

Bu tarz sorulara yanıt arayarak şirketin içindeki zayıf yönleri bulabilir, çözüm odaklı stratejiler geliştirebilirsiniz. Örneğin;

• İade oranımız yüksek.
• Müşteri sadakatini sağlayamıyoruz.
• Görev tanımları belli değil.

Swot Analizinde Fırsatlar Nasıl Belirlenir? Örnekleri Nelerdir?

Şirketin iç analizinden sonra bir dış çevrenin de analiz edilmesi gerekmektedir. Bunların adımlarından biri fırsatlardır. Çevresel gelişmelerin fırsat olarak değerlendirilmesi, bugünkü durumdan farklı bir alternatifin ortaya çıkması gibi kriterler gözden geçirilir. Fırsatların oluşturulması için şu sorulara cevap arayabilirsiniz:

• Piyasada ne gibi ilginç gelişmeler yaşanıyor?
• Önümüzde ne gibi fırsatlar var?
• İşimizi kolaylaştıracak yeni teknolojiler var mı?
• Pazarda, rakiplerin dolduramadığı bir boşluk var mı?

İşe yarar fırsatlar, pazardaki değişiklikler, bulunduğunuz sektörü ilgilendiren hükümet politikaları veya teşvikleri, sosyal düzendeki değişiklikler, yerel etkinlikler gibi kriterler sayesinde ortaya çıkar. Bu değişikliklerden haberdar olmak için yasal düzenlemeleri takip edebilir, sektörünüzle ilgili eğitimlere veya konferanslara katılabilirsiniz.

Swot Analizinde Tehditler Nasıl Belirlenir? Örnekleri Nelerdir?

Dış çevre analizinde fırsatlar kadar tehditler de önem taşır. Tehdit, şirketin amaçlarını gerçekleştirmesini zorlayan ve başarısına engel olan durumlara denir. Pazar değiştikçe, şirketin çevre ile ilişkisinin de bu değişime ayak uydurması gerekir. Bu olmadığı takdirde şirket ile pazar arasındaki uzaklık artacaktır. Bu da yeni tehditleri ortaya çıkaracaktır. Tehditlerin belirlenmesi için şu sorulara cevap arayabilirsiniz:

• Ne gibi engellerle karşılaşıyorsunuz?
• Rakipleriniz ne durumda?
• Ürün veya hizmetinizle ilgili beklentiler değişiyor mu?
• Finansal sorunlarınız mı var?
• Zayıf yönleriniz işinizi etkiliyor mu?

Güçlü, Zayıf, Fırsat ve Tehditler Kaç Maddeden Oluşmalı?

Swot analizi yaparken her unsuru tek tek ele almanız ve maddeler halinde sıralamanız gerektiğinden bahsetmiştik. Çok uzun olmamak kaydı ile maksimum 5-6 maddeler halinde, güçlü ve zayıf yönlerinizi, fırsat ve tehditleri başlıklar altında listeleyebilirsiniz.

Analizinizi Yaparken Güçlü ve Fırsat Arasındaki Farkı Nasıl Ayrıştırabilirsiniz?

Swot analizi yaparken önce güçlü yönlerinizi belirleyip daha sonra bu güçlü yönleri nasıl fırsata çevirebileceğinizi düşünebilirsiniz. Her başlık altındaki maddeleri sıralarken güçlü yönlerinizi yazın. Fırsatları belirlerken hem güçlü yönlerinizi göz önünde bulundurun hem de dış çevredeki koşulları değerlendirmelisiniz.

Analizinizi Yaparken Zayıf ve Tehdit Arasındaki Farkı Nasıl Ayrıştırabilirsiniz?

Aynı şekilde zayıf yönleriniz ve tehditler arasında da bir ilişki vardır. Şirketiniz için belirlediğiniz zayıf yönleriniz ilerde karşınıza tehdit olarak çıkabilir. Ancak zayıf yönleriniz iç analiz, tehditler de dış analize girer. Tehditleri belirlerken de pazardaki değişimleri, rakipleri ve değişen yönetmelikleri de göz önünde bulundurmak gerekir.

Swot Analizi Faydaları Nelerdir?

Her şirketin zayıf ve güçleri olduğu özellikleri vardır. Ve bu özellikler şirketin iş akışını da olumlu veya olumsuz olarak etkiler. Bu yüzden Swot analizi yapmak her sektörde faaliyet gösteren her şirket için önemlidir. Swot analizi ile şirketler hangi güçlü özelliklerini fırsata çevirebileceklerini, zayıf yönlerini ve dış etmenlerden kaynaklanan tehditleri belirleyerek önlemler alabileceklerini görürler.

Swot analizi işletmelerin verimliliği ve üretkenliği artırmanın yollarını belirlemelerine yardımcı olur. İşletmelerin belirli hedeflere ve projelere odaklanmasını sağlar.

Swot Analizi e-Ticaret Firmaları İçin Neden Önemlidir?

İnternette dinamikler ve rekabet durumu çok hızlı değişkenlik gösteriyor. Bu yüzden e-ticarette de işletmelerin kendilerini ve rakipleriniz analiz ederek şirketlerini geliştirmeleri çok önemlidir. Swot analizi ile e-ticaret işletmeleri birçok önemli detayı görebilir ve rakiplerine karşı da önlemler alabilir.

Swot Analizi Örnekleri Nelerdir?

Swot analizini oluştururken, şirketinizin güçlü ve zayıf yönlerini, fırsatlarını ve tehditlerini belirlemeyi ve analiz etmeyi içerir. Öncelikle her öğe için yanıtlanacak bir soru listesi oluşturun. Sorular, Swot analizini tamamlar ve dengeli bir liste oluşturmanıza yardımcı olur. Swot analizi liste biçiminde, serbest metin olarak veya en yaygın olarak her öğeye ayrılmış 4 hücreli tablo olarak oluşturulabilir.

Swot analizini sadece küçük veya orta ölçekli şirketler değil büyük, dev şirketler de yapmaktadır. Swot analizi örneği olarak dünyanın en büyük eğlence ve medya kuruluşlarından biri olan Walt Disney’in analizini gösterelim. Walt Disney’in bünyesinde medya ağları, eğlence parkları, tüketici ürünleri bulunmaktadır. Walt Disney‘in Swot analizini hem tablo hem de yazılı olarak gösterelim.

GÜÇLÜ

1. Güçlü ürün portföyü: Walt Disney’in ürünleri arasında yayın yapan televizyon ağı, dünyanın en çok izlenen kanallarından olan Disney Channel ve ESPN yer almaktadır. Bu kablolu televizyon kanallarının toplamda yaklaşık 540 milyon abonesi vardır. Disney’in geniş ürün portföyü rakiplerine göre rekabet avantajı sağlar.

2. Marka itibarı: Walt Disney markası ABD’de 90 yıl aşkın süredir bilinir. Disney Channel, Disneyland, Walt Disney stüdyolarından gelen filmler sayesinde dünya çapında tanınmaktadır.

3. Satın almalarda yetkinlik: Şirketin en güçlü özelliklerinden biri satın alma gücüdür. Walt Disney Company, 2006’da Pixar Animation Studios’u, 2009’da Marvel Entertainment’ı ve 2012’de Lucasfilm’in Star Wars da dahil olmak üzere tüm çalışmalarını satın aldı.

4. Çeşitlendirilmiş işletmeler: Şirket farklı sektörlerde faaliyet göstermektedir: Medya ağlar, parklar, tatil köyleri, stüdyolar, tüketici ürünleri ve interaktif medya.

5. Ürünlerin yerelleştirilmesi: Disney, ürünlerini yerel zevklere göre uyarlamaktadır. Örneğin, şirketin filmleri, parkları ve tüketici ürünlerini daha fazla müşteri çekebilmek için Çin pazarına uyarlamıştır.

ZAYIF

1. Kuzey Amerika’dan gelen gelire bağımlılık: Disney 200’den fazla ülkede faaliyet gösterse de gelirinin büyük bir bölümü ABD ve Kanada pazarına bağlıdır. Gelirin %70’i sadece ABD’den gelmektedir.

2. Satın alma yoluyla önemli büyüme oranı yakalayamama: Walt Disney Company rakiplerini satın alarak büyüyen şirketlerden biridir ancak bu satın almalarında ABD’deki Federal Ticaret Komisyonu tarafından onaylanması gerekiyor. Disney’in bu denli büyümesi ve sektörde başka rakiplerinin olmayacağı ABD hükümeti için endişe yaratan bir durumdur. Disney bu satın almalar nedeniyle ABD’nin antitröst yasalarına tabii olabilir.

FIRSATLAR

1. Gelişmekte olan pazarlarda eğlence endüstrilerinin büyümesi: Asya Pasifik bölgesinde (Çin, Hindistan gibi ülkeler) eğlence ve TV endüstrisi hızla büyümektedir.

2. Film prodüksiyonlarının yeni ülkelere genişletilmesi: Disney film ve sinema endüstrilerinin geliştiği Hindistan ve Çin gibi ülkelerde genişleme fırsatına sahiptir.

TEHDİTLER

1. Yoğun rekabet: Walt Disney’in faaliyet gösterdiği her sektörde (medya, turizm, interaktif eğlence, tüketici ürünleri gibi) rekabet ortamı büyük ölçüde değişiyor.

2. Artan korsanlık olayları: Teknolojideki gelişmelerle telif hakkı olan filmlerin, dizilerin kopyalanması, iletilmesi ve dağıtılması da çok kolay bir hale gelmiştir.

e-Ticaret Firmaları için Swot Analizi Örnekleri Nelerdir?

e-Ticaret sektörü için tablo formatında Swot analiz örneğini şu şekilde verebiliriz:

Swot Analizi İş Planında Olmalı Mı?

Evet, tabii ki… Sektör fark etmeksizin her işletmenin iş planında Swot analizi olmalıdır. Swot analizi ile şirketler kendilerinizi analiz ederek geleceğe yönelik planlamalar yapabilir.

Swot Analizi Boş Şablonu