Yeni e-Ticaret Yasası ve 2023’te Uygulanacak Yönetmelikler

Özellikle covid-19 salgını sonrası yaşanan pandemi süreci ile birlikte hızlı bir şekilde büyüyen e-ticaret sektörü ile ilgili “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. 7 Temmuz 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan bu kanun, e-ticaret sektöründe birçok değişikliğe neden olacak. Gelin bu yeni e-ticaret yasasının detaylarına bu yazımızda birlikte bakalım.

Özetle Yeni e-Ticaret Yasası Nedir?

Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin kabul edilmesiyle birlikte e-ticarette haksız rekabet ve tekelleşmenin önüne geçilmesi ve yeni işletmelerin de bu sektöre girişinin kolaylaştırılması amaçlanıyor. Yeni e-ticaret kanununa göre ticaret hacimlerine göre şirketler lisans ücreti ödeyecek. Ayrıca e-ticaret şirketlerinin pazarlama bütçelerine de limit getirilecek. İnternet ortamında da faaliyet gösteren birtakım sektörler e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı ya da e-ticaret hizmet sağlayıcı olarak kabul edilmeyecek. 1 Ocak 2023 ‘te yürürlüğe girecek olan bu yasa kapsamında haksız ticari uygulamada bulunan işletmelere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezaları verilebilecek.

Yeni Yasayla 2023’te e-Ticaret Nasıl Etkilenecek?

Yeni yasayla birlikte şirketlerin hem ödeme alma hem kurye hizmet sunma gibi haksız rekabete yol açabilecek şekilde birçok sektöre yayılması engellenmektedir. Pazaryerlerinin cüzdan uygulamaları lisansa bağlanacak ve indirim ve promosyon gibi uygulamalara da kısıtlama getirilecek. Yeni düzenleme ile pazaryerleri lojistik iştirakleri ile sadece kendi platformlarından satış yapan markaların ürünü taşıyabilecek, platform dışı yapılan satışlar için kurye hizmeti veremeyecek. En önemli gelişmelerden biri de net işlem hacmi 10 milyar liradan fazla olan işletmelerin lisans almaları gerektiği ve bu lisansları yenilemeleridir.

Yeni e-Ticaret Yasasının Getirdiği Terimler Nelerdir?

Yeni kanun kapsamında e-ticaret kavramlarının da değiştiğini görüyoruz. Buna göre, e-ticarette satış yapıp yapmamasına bakılmaksızın diğer işletmelerin ürün ya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan şirketlere, “elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı” tanımı yapılacak. e-Ticaret pazaryerinde ya da kendine ait bir web sitesinde kendi ürün ya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan işletmeler ise “elektronik ticaret hizmet sağlayıcı” olarak tanımlanacak. Yeni kanun kapsamında tanımları düzenlenen diğer kavramlar ise şunlardır:

• Elektronik ticaret ortamı: e-Ticaret faaliyetinde bulunulan internet sitesi, mobil web sitesi ya da mobil uygulama gibi platformlar bu kapsama girmektedir. Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların da faaliyetlerini yürüttüğü tüm ortamlar elektronik ticaret ortamı olarak sayılabilecektir.
• Elektronik ticaret pazaryeri: Tanımı, “elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının aracılık hizmetlerini sunduğu elektronik ticaret ortamı” olarak açıklanmıştır.
• Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS): e-Ticaret hizmet sağlayıcı ve e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, elektronik ticaret verilerinin toplanması, bu verilerin işlenerek istatistiki bilgilerin üretilmesi amacıyla Bakanlık tarafından oluşturulan ve bu kanun kapsamında kayıt ve bildirim yapılabilmesine imkân sağlayan bilgi sistemini tanımlar.
• Net işlem hacmi: İptal ve iadeler hariç olmak üzere, e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı için aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazaryerleri, e-ticaret hizmet sağlayıcı için ise elektronik ticaret pazaryeri niteliğini haiz olmayan kendine ait elektronik ticaret ortamları üzerinden belirli bir dönemde yapılan sözleşme ve verilen siparişler için düzenlenmesi gereken nihai fatura veya fatura yerine geçen belge değerleri toplamını ifade eder.

Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcı Nedir?

Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, pazaryerinde elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların ürün ya da hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkan sağlayan şirketlere denmektedir.

İşlem Hacmine Göre Yeni e-Ticaret Yükümlülükleri Nelerdir?

Yeni e-ticaret yasası ile birlikte bir takvim yılındaki net işlem hacmi 10 milyar, 30 milyar ve 60 milyar lira olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara yeni yükümlülüklerin getirildiği açıklandı. 1 Ocak 2023 yılı itibariyle uygulanmaya başlayacak yükümlülüklerin detayları ise şöyle:

10 Milyar TL Üzeri İşlem Hacmi Olanlar İçin Yükümlülükler Nelerdir?

Yıllık net işlem hacmi 10 milyar liranın üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcı, e-ticaret hizmet sağlayıcılarının satışları ve elde ettiği verileri bedelsiz taşımasına ve bu veriler ile elde edilen işlenmiş verilere bedelsiz ve etkin olarak erişim sağlamasına teknik imkan sunmalıdır. Şirket ortaklarının ya da kendisinin belirli pay devir ya da edinimlerini ve şirket kuruluşlarını Ticaret Bakanlığı’na sunması gereklidir. Net işlem hacmine dahil olan e-ticaret ortamları hariç olarak, kendine ait ortamlar arasında erişim imkanı sunmamalı ve bu ortamlarda birbirinin tanıtımını yapmamalıdır. SPK tarafından yetki verilen bağımsız denetim kuruluşlarına denetim raporu sunmalıdır. Alıcılardan elde edilen verileri rakipleriyle rekabet ederken kullanmamalıdır.

30 Milyar TL Üzeri İşlem Hacmi Olanlar İçin Yükümlülükler Nelerdir?

Net işlem hacmi 30 milyar liranın üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri ise şöyledir: Reklam bütçesi harcaması ve promosyon, puan, ödül, hediye çeki, kupon gibi imkanları kanun metninde belirlenen oranlar ile sınırlı olacak yapması gerekir. Ayrıca, ticari ilişkilerini, alternatif kanallardan aynı ya da farklı fiyattan ürün ya da hizmet sunmasını, reklam yapmasını kısıtlamaması, herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlamaması gerekmektedir.

60 Milyar TL Üzeri İşlem Hacmi Olanlar İçin Yükümlülükler Nelerdir?

Bir takvim yılındaki net işlem hacmi 60 milyar liranın üzerinde olanlar ise; aracılık hizmeti sundukları pazaryerlerin, kredi kartıyla kredili ödeme işlemleri ve diğer ödeme işlemleri hariç bankaların ya da şirketlerin, kredi verme işlemleri dahil sundukları her türlü hizmetin gerçekleştirilmesine ilişkin faaliyette bulunmasına imkan sağlayamayacak. Ayrıca elektronik para kuruluşlarınca ihraç edilen elektronik paraların da kabulü yapılamayacak. Söz konusu düzenleme ile pazaryerinde cüzdan hizmetlerinin sunulamayacağı anlaşılmaktadır.

Yeni e-Ticaret Yasası Kargo ve Lojistik Süreçlerinde Neyi Değiştirecek?

Yeni e-ticaret yasası ile birlikte kargo ve lojistik alanına da sınırlamalar getirilmiştir. e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcıların kargo ve lojistik hizmetlerinde de söz sahibi olması ve diğer işletmelerin rekabet edebilirliğini sekteye uğratması nedeniyle, hizmet sundukları e-ticaret pazaryerlerindeki satışlar, kendisinin e-ticaret hizmet sağlayıcı olarak yaptığı satışları ile e-ticaret dışındaki satışları hariç olmak üzere eşya taşımacılığı, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunması yasaktır.

Haksız Rekabetle İlgili Yeni Para Cezaları Nasıl Olacak?

Kanunla, e-ticaret sektöründe haksız rekabetin de önüne geçmek amaçlanıyor. Buna göre, haksız ticari uygulamada bulunan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılara haksız uygulamada bulunulan her bir e-ticaret hizmet sağlayıcı için 10 bin ila 100 bin lira arasında idari para cezası kesilecek. e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından satış fiyatında tek taraflı değişiklik yapılması ve e-ticaret hizmet sağlayıcıyı kampanyalı mal veya hizmet satışına zorlayan şirketlere, her bir mağaza için 500 bin lira idari para cezası uygulanacak.

e-Ticaret Faaliyeti İçin Ticaret Bakanlığı Lisansı Nedir, Maliyeti Ne Kadardır?

Bu kanun değişikliğinin getirdiği en önemli yeniliklerden birisi Elektronik Ticaret Lisansı’dır. Getirilen düzenleme ile yıllık net işlem hacmi 10 milyar liranın ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı 100 bin adedin üzerinde olan e-ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, faaliyetlerine devam edebilmek için Ticaret Bakanlığı’ndan Elektronik Ticaret Lisansı almak zorunda ve düzenli olarak lisansı yenileme durumunda olacaktır. Lisans ücretleri sağlayıcının bir takvim yılında gerçekleşen net işlem hacmine göre değişmektedir. Buna göre fiyatlar şu şekildedir:

Yeni e-Ticaret Yasasına Göre Kapsam Dışı Sektörler Nelerdir?

Bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, finansman, ödeme hizmetleri, bahis, şans oyunları, seyahat acenteliği, sivil havacılık ve elektronik haberleşme alanlarında faaliyet gösteren işletmeler e-ticaret sektöründe faaliyet gösteren şirketler olarak kabul edilmeyecek.

Yeni e-Ticaret Yasası Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

7 Temmuz 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yeni e-ticaret yasası 1 Ocak 2023 itibariyle yürürlüğe girecek.

e-Ticaret Yasasının 2023’te Uygulanacak Maddeleri Nelerdir?

Yukarıda sıraladığımız uygulamalar 1 Ocak 2023 yılı itibariyle yürürlüğe girecektir. e-Ticaret aracı hizmet sağlayıcılar, yükümlülüklere 1 Ocak 2024’e kadar uyum sağlayacak, lisans alma yükümlülüğü ise 1 Ocak 2025’ten itibaren de yerine getirilecektir. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.