Bilinçaltı tetikleyiciler, müşterileri bir şey satın almaya teşvik etmenin en iyi yollarından biridir. Bu nedenle markalar, biz daha ne olduğunu anlamadan dikkatimizi çekmek ve sattıkları şeyi arzu etmemizi sağlamak için reklamlarında ya da ürün ambalajlarında sıklıkla bunları kullanırlar. Bu reklamlar ya da ambalajlar nöropazarlama teknikleri kullanılarak tüketicilerin tepkileri sonucu elde edilen veriler sonrasında belirlenir. Bilinçaltı çağrışımlar e-ticarette de kullanılabilir. Nasıl mı? Bu yazımızda e-ticarette nöropazarlama stratejilerini ve etkilerini anlatacağız.

Nöropazarlama Nedir?

Nöropazarlama, nörobilim ve pazarlama disiplinlerinin birleşiminden oluşan bir pazarlama alanıdır. Bu pazarlama çalışmalarında tüketicilerin beyin aktivitelerini ve davranışlarını anlamak için nörobilim araçları ve teknikleri kullanılarak pazarlama stratejileri oluşturulur. İnsan beyninin reklam ve pazarlama mesajlarını nasıl işlediğini anlamaya çalışır.

Nöropazarlama çalışmaları, şirketlerin tüketicilerin beklentilerini, tercihlerini ve motivasyonlarını daha iyi anlamalarına ve tüketicilerin satın alma kararlarını, pazarlama kampanyalarına verdikleri tepkilerin ardındaki mantığı anlamalarına yardımcı olur.

Nöropazarlamanın Çalışma Prensibi Nedir?

Nöropazarlamanın temel çalışma prensibi, tüketicilerin beyin aktivitelerini ve duygusal tepkilerini anlamak ve çıkan sonuçlara göre pazarlama stratejileri geliştirmektir. Bu prensip, nörobilim tekniklerini ve araçlarını kullanarak, tüketicilerin karar verme süreçlerini ve duygusal tepkilerini objektif bir şekilde ölçmeyi amaçlar. Elde edilen nörolojik sonuçlar ile en etkili bir şekilde, belirli bir kitleye özel pazarlama stratejileri geliştirilir. Örneğin, bir reklamın belirli bir bölümünde, tüketicilerin beyni olumlu bir tepki veriyorsa bir sonraki çalışmalarda da bu kısım ve mesaj vurgulanır.

e-ticaret entegrasyonu banner görseli

Geleneksel Pazarlama ile Nöropazarlama Arasındaki Farklar Nelerdir?

Geleneksel pazarlama ile nöropazarlama arasında temelde 4 konuya böldüğümüz birçok farklılık bulunmaktadır:

1- Odak Noktası: Geleneksel pazarlama insanların ne satın aldığını sorarken nöropazarlama beyin aktivitesini ve diğer fizyolojik tepkileri inceleyerek neden satın aldıklarını anlamaya çalışır.

2- Kullanılan Yöntemler: Geleneksel pazarlama genellikle anketler, odak grupları, müşteri geri bildirimleri gibi daha geleneksel yöntemleri kullanarak tüketici ihtiyaçlarını ve pazarın durumunu araştırır. Nöropazarlama ise nörolojik ve psikofizyolojik araçlar kullanarak tüketicilerin gerçek beyin aktivitelerini ve duygusal tepkilerini ölçer.

3- Baz Alınan Veri: Geleneksel pazarlama; yapılan pazarlama çalışmalarının etkililiğini ölçmek için satış rakamlarına ve anket sonuçlarına bakar. Nöropazarlama ise reklam, marka veya ürün hakkındaki gerçek duygusal tepkileri objektif olarak ölçer.

4- Elde Edilen Sonuç: Nöropazarlama, geleneksel pazarlamaya göre daha hızlı ve daha hassas sonuçlar elde eder. Tüketicilerin beyin aktivitelerini ölçerek, onların gerçek zamanlı tepkilerini analiz edebilir. Bu da pazarlamacıların ve şirketlerin daha hızlı ve daha doğru kararlar almalarına yardımcı olur.

e-ticarette nöropazarlama tekniklerini temsil eden görsel

Nöropazarlama Teknikleri Nelerdir?

Nöropazarlama çalışmalarında tüketicilerin duygusal ve beyin aktivitelerini ölçmek için çeşitli teknikler kullanılır. Bu tekniklerle tüketicinin bir reklam veya ürün hakkında nasıl düşündüğünü anlamak amaçlanır. Bu teknikleri şunlardır:

  • Elektroensefalografi (EEG): Beyindeki elektriksel aktiviteyi ölçer.
  • Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fMRI): Beyin aktivitesini görsel olarak gösteren bir tekniktir.
  • Galvanik Deri Tepkisi (GSR): Nöropazarlamada, tüketicilerin duygusal tepkilerini değerlendirmek ve elektrodermal aktiviteyi ölçmek için kullanılan bir tekniktir.
  • Kalp Atış Hızı Ölçümü: Tüketicilerin bir reklam veya ürün gördükleri zaman kalp atış hızı ölçülür. Bu da duygusal olarak nasıl tepki verdiklerini gösteren tekniklerden biridir.
  • Göz İzleme: Tüketicilerin bir reklam ya da ürün üzerinde hangi alanlara daha çok odaklandıkları ve ne kadar süreyle baktıkları ölçülür.

Nöropazarlamanın e-Ticaret için Önemi Nedir?

e-Ticarette nöropazarlama teknikleri ile SEO içerik yazarlığından, e-posta pazarlamalarına ya da sosyal medya reklamlarına kadar her türlü pazarlama kampanyası tasarlanabilir. Böylece e-ticarette nöropazarlama teknikleri kullanılarak satışların artması sağlanabilir.

Günümüzde e-ticarette nöropazarlama kavramı gün geçtikçe daha çok kullanılan pazarlama yöntemlerindendir. Çünkü tüketicilerin duygusal tepkilerini ve davranışlarını anlamak, çevrimiçi satın alma kararlarını etkileyen faktörleri daha iyi kavramak için bilimsel bir yaklaşım sunar.

Nöropazarlama teknikleri, e-ticaret sitelerinin kullanıcı deneyimini analiz ederek iyileştirmeler yapmalarına yardımcı olabilir. Örneğin, tüketicilerin hangi ürün sayfasında hangi bilgileri daha çok incelediği, hangi bölümlerde daha fazla zaman geçirdiği bilgileri kullanılabilir. Bu bilgiler ile e-ticaret siteleri kullanıcı arayüzünü ve kullanıcı deneyimini optimize ederek geliştirebilirler.

e-Ticarette nöropazarlama çalışmaları yapmak tüketicilerin bir ürün hakkında duygusal olarak nasıl tepki verdiğini veya bir reklamı nasıl algıladığını anlamak, daha etkili pazarlama stratejileri oluşturmak için değerli bilgiler sunar.

EEG ya da fMRI gibi teknikler ile bir ürün sayfasındaki görsel öğelerin veya açıklamaların tüketicilerin satın alma kararlarını etkileyip etkilemediği anlaşılabilir. e-Ticarette nöropazarlama ayrıca müşteri sadakatini de artırabilir. Tüketicilerin duygusal tepkilerini ve davranışlarını anlamak, müşteri memnuniyetini ve bağlılığını da beraberinde getirir.

e-Ticaret için Nöropazarlama Stratejilerinden Hangileri Uygulanabilir?

e-Ticaret için nöropazarlama stratejilerinden yararlanmak, müşterilerinizin online alışveriş deneyimlerini iyileştirmek ve satın alma kararlarını etkilemek için oldukça etkili bir yöntemdir. İşte kullanabileceğiniz bazı nöropazarlama stratejileri:

  1. Sosyal Kanıt Sunun

    e-Ticaret için nöropazarlama çalışması yaparken sosyal kanıt sunmak çok önemlidir. Sosyal kanıt olarak olumlu müşteri yorumları, referanslar ve sosyal medya etkileşimlerini vurgulayarak bu güçten yararlanabilirsiniz.

    e-ticarette nöropazarlama stratejilerinden sosyal kanıt olarak müşteri yorumlarına yer verilmesi örneği

    İnternet alışverişlerinde tüketiciler alacakları ürün veya hizmeti önceden görmedikleri için daha önce deneyimleyen kullanıcıların yorumlarına değer verir. Bu nedenle; müşteri yorumlarını ürün sayfalarınızda belirgin bir şekilde öne çıkarabilirsiniz. Ürün ya da hizmetinizden memnun kalan müşterilerin olumlu referanslarını vurgulayabilirsiniz.

    Sosyal Kanıt Nedir?

    Sosyal kanıt, tüketicilerin bir ürün ya da hizmet hakkında olumlu bir algı oluşturmalarını sağlayan ve satın alma kararlarını etkilemeye yardımcı olan bir pazarlama kavramıdır.

  2. Kıtlık İlkesinden Yararlanın

    Pazarlama psikolojisinde sıklıkla kullanılan kıtlık ilkesi, tüketicilerin bir ürün veya hizmetin sınırlı sayıda veya süreyle mevcut olduğunu düşünmelerini sağlar. Böylece tüketicilerin taleplerinin artması ve satın alma kararlarının hızlandırılması sağlanır. Kıtlık ilkesi, e-ticarette nöropazarlama alanında da çok kullanılır. Popüler ürünleriniz için giderek artan “kıtlığı” vurgulayarak tüketicileri, fırsatı kaçırmamak için hızlı satın almaya teşvik edebilirsiniz.

  3. Ürün Kullanımını Gösterin

    e-Ticarette nöropazarlama stratejilerinden en etkililerinden biri; bir ürünün nasıl kullanıldığını / çalıştığını tüketicilere göstermektir. Örneğin, ürünlerin deneyim videolarını çekip web sitenize ya da sosyal medya hesaplarınıza ekleyebilirsiniz. Bu videoları çekerken, tüketici ihtiyaçlarına en uygun özellikleri ve faydaları vurgulayın. Çok uzun olmayan videolarla önemli bilgileri açık ve ilgi çekici bir şekilde sunun. Videonun sonunda tüketicileri yönlendirecek mesajlar vermeyi unutmayın. Bu mesajlar, ürün sayfasını ziyaret etmeleri, ürünü sepete eklemeleri veya e-posta listenize abone olmaları olabilir.

  4. Renklerle Duyguları Uyandırın

    Renkler, hedef kitlenin bilinçaltı arzularını tetiklemenin ve onları satın almaya yönlendirmenin yollarından biridir ve nöropazarlamada çok dikkat edilen konulardandır. Renkler, web sitenizi estetik açıdan daha hoş hale getirir ve müşteri davranışlarını etkileyebilir. Farklı renkler farklı duygular uyandırır. Örneğin; kırmızı renk aciliyetle ilişkilendirilirken, mavi güven duygusunu anımsatır. Turuncu, kırmızı ve sarı renkleri genel olarak indirim haberlerinde kullanılırken, siyah renk yüksek kaliteyi vurgulamak için tercih edilir.

e-Ticarette Nöropazarlama Uygulamalarının Avantajları Nelerdir?

e-Ticarette nöropazarlama uygulamaları, tüketicilerin online alışveriş deneyimini iyileştirmek ve satın alma kararlarını etkilemek için birçok avantaj sunar:

  • Beyin aktiviteleri ve duygusal tepkileri ölçerek tüketicilerin satın alma kararlarının nasıl daha güçlü bir şekilde etkilenebileceğini gösterir.
  • Tüketicilerin bireysel tercihlerine ve ihtiyaçlarına uygun pazarlama mesajları ve teklifler oluşturmak için etkilidir.
  • Tüketicilerin beyin aktiviteleri ve duygusal tepkilerinden elden edilen veriler sayesinde, reklam ve ürün açıklamalarının daha etkili hale getirilmesini sağlar.
  • Tüketicilerin gerçek duygusal tepkilerini anlayarak onlara daha kişiselleştirilmiş ve tatmin edici bir alışveriş deneyimi sunmaya yardımcı olur.
  • e-Ticaret sitelerinin kullanıcı arayüzü ve tasarımını optimize etmelerine yardımcı olur.

Nöropazarlamanın Dezavantajları Var Mıdır?

Evet, e-ticarette nöropazarlama uygulamasının avantajı kadar dezavantajı da bulunmaktadır:

  • Nöropazarlama tekniklerinin bazılarının kullanılması için özel ekipmanlar ve uzmanlar gerektirir. Bu da yüksek maliyetleri beraberinde getirebilir.
  • Çalışmalar sonucunda bazı durumlarda yetersiz ya da sınırlı veriler elde edilebilir.
  • Elde edilen veriler karmaşık olabilir. Bu da verilerin doğru bir şekilde yorumlanması ve pazarlama stratejilerine uygulanmasını zorlaştırabilir.

Büyük Markalardan Nöropazarlama Örnekleri Hangileridir?

e-Ticarette nöropazarlama çok önemli olduğu gibi birçok sektörde faaliyet gösteren büyük markalar için de kıymetlidir. Peki nöropazarlamadan en çok hangi markalar yararlanıyor?

  • Coca-Cola

    Coca-Cola, nöropazarlama yöntemlerini en çok kullanan markaların başında gelmektedir. Şirketin marka algısı ve renk psikolojisi üzerinde yaptığı çalışmalar bu konuya güzel bir örnektir. Coca-Cola’nın kırmızı rengi, markanın güçlü bir şekilde özdeşleştiği ve tüketicilerin zihninde olumlu duygular uyandırdığı bilinmektedir. Tüketiciler bir dolapta ya da başka bir yerde kırmızı rengi gördükleri zaman Coca-Cola markasını hemen tanımaktadır.*

  • BMW

    BMW markası da ürün tasarımı alanında nöropazarlamayı kullanan markalardandır. 2012 yılında, belirli bir gruba EEG taramaları yaparak hangi otomobil tasarımlarına tepki verdiklerini analiz etmiştir. Bu veriler doğrultusunda insanların kavisli hatlı arabalara, düz hatlı arabalara göre daha ilgi gösterdiği görülmüştür. Bu veriler doğrultusunda BMW, 3 serisindeki otomobilleri önceki modellere kıyasla gelişmiş estetik çekiciliği ve kavisli hatlara sahip bir şekilde tasarladı.**
    e-ticarette nöropazarlama stratejilerinin BMW 3 Serisi Sedan aracında uygulanması örneği

  • Nestle

    Nestle, 1970’li yıllarda genellikle çay içen bir ülke olarak bilinen Japonya’ya kahve götürmeye karar verir. Nöropazarlama tekniklerinden yararlanarak bir grup Japona yapılan testler sonucunda kahvenin tadının ve kokusunun beğenildiği verileri elde edilir. Ancak satışlar beklendiği gibi gitmeyince marka, kahve aromalı şekerler üretmeye karar verir. Japon çocuklar bu şekerlerin tadını beğenir ve satışlar memnun edici sonuçlara ulaşır. Bu çocuklar büyüdükçe yavaş yavaş soğuk kahve, latte ve Nescafe içmeye başlar.*** Böylece Nestle nöropazarlama çalışmalarından yararlanarak çay içen bir ülkeyi başarılı bir şekilde kahve tüketicisine dönüştürür.

*Kaynak: 15 Examples of Neuromarketing Being Used Right Now – Built In
**Kaynak: Which Brands Are Using Neuromarketing? – IIENSTITU
***Kaynak: Neuromarketing — The Power Of Brands and Price Perception – WisdomTrace