Gerilla Pazarlama Nedir? Özellikleri ve Teknikleri Nelerdir?
Son yılların trend pazarlama stratejisi olan gerilla pazarlama ve başarılı örneklerini bu yazıda bir araya getirdik.
Gerilla Pazarlama Nedir?
Gerilla pazarlama, geleneksel olmayan yöntemleri düşük bütçe ile yerine getiren, hızlı hareket kabiliyeti gerektiren ve hayal gücünden çok fazla yararlanan bir pazarlama taktiğidir. Tüketicilerin duygularıyla bağlantı kurmak gerilla pazarlamanın anahtarlarından biridir. Gerilla pazarlama ile şirketler ürün ya da hizmetini tanıtmak için alışılmadık yöntemler kullanır. Gerilla pazarlama genellikle kişisel etkileşime dayanır, daha küçük bir bütçeyle yapılır ve geleneksel pazarlamanın aksine belirli bir kitleye odaklanması bakımından farklıdır. Bu sebeple gerilla pazarlama stratejisinde kampanyalar az kişiye ulaşır ama akıl kalma oranı çok yüksektir.
Gerilla Pazarlama Neyi Amaçlar?
Gerilla pazarlamada amaç az bir bütçeyle yenilikçi ve yaratıcı stratejilerle tanıtım yapmaktır. Ayrıca bu taktik ile viral olmak ve tüketici gözünde markanın etkili olması amaçlanır. Çalışmanın tüketiciler arasında paylaşılması ve marka hakkında yapılan konuşmaların artması hedeflenir. İnsanların karşısına beklemedikleri bir anda çıkar ve ilgi çekici tarzıyla hafızalarda yer edinir. Bu etki de çok fazla bütçeye ihtiyaç duyulmadan yapılır.
Gerilla Pazarlamanın Özellikleri Nelerdir?
Bir yerde geçerken gerilla pazarlama kampanyasını gördüğünüzde tanıyabilirsiniz. Tek yapmanız gereken aşağıdaki özelliklere sahip olup olmadığını incelemektir. Gerilla pazarlama özellikleri bakımından akılda kalıcı ve etkileyicidir. Bu pazarlama stratejisinin şu özelliklerini sıralayabiliriz:
- Sürpriz unsuru: Potansiyel müşterilere alışılmadık etkileşimler sunar. Çoğu zaman tüketicileri şaşırtmayı ve şok etmeyi amaçlar.
- Düşük bütçe: Çoğu gerilla pazarlama kampanyasının bütçesi düşüktür ancak harika sonuçlar verir. Bu yüzden küçük ve orta ölçekli işletmeler için de avantajlı bir stratejidir.
- Etkileşim kurma: Gerilla pazarlama çalışmaları duygulara ve deneyimlere dayanır. Hedef kitleyi kampanyaya katılmaya teşvik eder. Duygusal etkileşime dayanır bu sebeple kışkırtıcı çalışmalar tercih edilir.
Gerilla Pazarlamanın İlkeleri Nelerdir?
Gerilla pazarlama çalışmaları etkili olması bakımından birtakım ilkelere dayanarak oluşturulmaktadır. Akılda kalıcılık, düşük maliyet, doğal yayılım ve marka bilinirliği ilkeleri gerilla pazarlamanın olmazsa olmazlarındandır.
- Akılda Kalıcı: Gerilla pazarlama özgün ve yaratıcı fikirlere dayanır. Beklenmedik yerlerde ve zamanlarda tüketicilerin karşısına çıkar. Bu sebeple geleneksel pazarlama çalışmalarına göre daha fazla akıllarda yer edinir.
- Maliyeti Düşük: Gerilla pazarlama çalışmalarının maliyetleri geleneksel pazarlamaya kıyasla daha düşüktür, bütçe dostudur. Düşük maliyetlerle çok sayıda alıcının dikkatini çalışmaya çeker. Düşük bir bütçeyle faaliyet gösterme özelliğine sahip olduğu için son zamanlarda en çok tercih edilen pazarlama stratejilerinden biri haline gelmiştir.
- Doğal Yayılım: Günümüzde insanlar beğendikleri her şeyi sosyal medyadan paylaşıyor ya da yakınlarına gönderiyor. Gerilla pazarlama çalışmaları da müşterilerin ilgisini çeken ve marka deneyimi yaşatan çalışmalar oldukları için kullanıcıların sosyal mecralarda paylaşım yapmasını sağlar. Böylelikle işletmeler başka bir çaba sarf etmeden çalışmalarının doğal bir şekilde yayıldığını görebilir.
- Marka Bilinirliği: Kışkırtıcı ve geleneksel olmayan kampanyalar sayesinde marka bilinirliği oluşur. Tek bir kampanya ile marka ve müşteri arasında bir bağ oluşturulabilir.
Gerilla Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?
Gerilla pazarlama çalışmalarının birkaç çeşidi bulunmaktadır. Bunlar; dış mekan, iç mekan, deneyimsel, gizli ve viral gerilla pazarlama çeşitleridir.
Dış Mekan Gerilla Pazarlama Nedir?
Açık hava ve dış mekanlarda yapılan gerilla pazarlama çalışmalarıdır. Örneğin, bir otobüs durağına, kaldırımlara, sokaklara, ya da kent meydanına konulan çalışmalardır. Dış mekan gerilla pazarlamaya ülkemizden Yumoş’un geçtiğimiz yıllarda yaptığı çalışmayı örnek gösterebiliriz. Yumoş markası bir gün İstanbul Nişantaşı’ndaki bir apartmanı onlarca renkli oyuncak ayı ile süslemişti. Rengarenk ayıcıklar çevreden geçenlerin çok fazla dikkatini çekti ve viral oldu. Sosyal medyada yüzlerce kişi burayı paylaştı. Oyuncak ayılarla süslü binayı görmek isteyenler bu konuma gitti. Yumoş’un yaptığı bu çalışma başarılı bir gerilla pazarlama olarak yorumlandı.
İç Mekan Gerilla Pazarlama Nedir?
Dış mekan gerilla pazarlamanın aksine iç mekanlara kurulan çalışmalardır. Örneğin, metro istasyonları, mağazalar, havaalanları gibi mekanlar kullanılmaktadır. Aşağıdaki görselde görebileceğiniz gibi otobüs içindeki tutacaklar ile yapılan çalışmayı iç mekan gerilla pazarlama örneği olarak gösterebiliriz.
Gizli Gerilla Pazarlama Nedir?
Gerilla pazarlama çalışmalarında riskli bir tekniktir. Burada tüketiciler doğrudan kampanyaya maruz kalmazlar. Reklamlar bu tekniğin en çok kullanılan çalışmalarındandır. Müşteriler kampanyaya maruz kaldıklarını fark ettikleri zaman olumsuz bir etki yaratabilir.
Deneyimsel Gerilla Pazarlama Nedir?
Deneyimsel gerilla pazarlamasında hedef kitle ile markalar arasında yakın bir bağ kurar. Bu çalışmanın özünde tüketicilere deneyimsel bir tecrübe yaşatılır. Bu çalışmalara en güzel örnek olarak Rick & Morty çizgi dizisinin yaptığı çalışmayı gösterebilir. Çizgi dizinin kahramanlarından Rick’in şeklinde bir kamyon tasarlandı ve tüm ABD şehirlerini gezen bu kamyonda yapıma ait ürünler satışa sunuldu. Rick Mobil adı verilen bu kamyonun daha fazla etkileşim alabilmesi için sosyal medya hesapları açıldı. İnsanlar Rick Mobil ile fotoğraf çekebilmek ve ürün satın alabilmek için saatlerce sıra beklediler.
Viral Gerilla Pazarlama Nedir?
Viral gerilla pazarlama çalışmalarında gerçekmiş gibi kurgulanan ve reklam olduğu anlaşılmayan işler yapılır. Arka tarafta bir ürüne ya da markaya dikkat çekilir.
Gerilla Pazarlama Nasıl Yapılır?
Gerilla pazarlama çalışması oluşturmak için öncelikle hedef kitlenizi çok iyi tanımanız gerekir. Pazarlama kampanyasında duyguları tetikleyebilmek için kitlenizin isteklerini, eksikliklerini ve ilgi alanlarını bilmeniz gerekir. Hedef kitlenizi tanıyabilmek için mevcut müşterilerinizin hangi ürün ya da hizmetlere daha çok ilgi gösterdiğine bakabilir, demografik bilgilerini toplayabilirsiniz.
Daha sonra kampanyanız için belirli, ölçülebilir ve doğru hedefler belirlemeniz gerekir. Gerilla pazarlamada ses getirmek ve marka bilinirliğinin artması amaçlanır. Ancak satışlarınızı artırmak için de kullanmak isteyebilirsiniz. Bu sebeple kampanyanızı hedefiniz doğrultusunda tasarlamalısınız.
Gelişen trendlerini takip ve analiz edin. İnsanların şu anda ne hakkında konuştuğunuz, nelere odaklandığını öğrenin. Bunun için Google Trends’i kullanabilir, sosyal medya kanallarından faydalanabilirsiniz. Ayrıca rakipleriniz hakkında da bilgi sahibi olmalısınız. Daha önce yapılmış gerilla pazarlama çalışmalarını da araştırın.
Yukarıda birçok gerilla pazarlama tekniği olduğunu söyledik. Bunlarda biri ile ilerleyip fikrinizi oluşturun. Fikri hayata geçirmek için sahip olduğunuz kaynakları göz önünde bulundurmalısınız. Eğer çok fazla bütçeniz yoksa viral olabilecek bir video ile de çalışmanızı yapabilirsiniz.
Kampanyanızı hayata geçirdikten sonra mutlaka sonuçları ölçün. Bunun için müşterilerinize ya da rastgele kişilere, kampanyayı duyup duymadıklarını ve sonrasında markanızı nasıl algıladıklarını sormak için anket yapabilirsiniz. Kampanyanın satışlarınız üzerindeki etkisini değerlendirmek için, rakamların öncesini ve sonrasını ölçün.
Gerilla Pazarlama Teknikleri Nelerdir?
Gerilla pazarlamanın hedefe, markaya, ürüne ya da hizmete göre değişiklik gösterecek birçok taktiği bulunmaktadır. Sosyal medya, marka ortaklıkları, dış mekan tanıtımları gibi taktikleri çalışmalarınızda kullanabilirsiniz.
- Sosyal Medya Pazarlaması Sosyal medyada yapılan bir paylaşım dikkat çekerse kısa sürede birçok insana yayılabilir. Markaların da pazarlama alanında en çok bütçe ayırdıkları kanallar olan sosyal medya platformları gerilla pazarlamanın bir parçasıdır.
- Marka Ortaklıkları Marka ortaklıkları da gerilla pazarlama sıkça kullanılan tekniklerdir. Beklenmedik marka ortaklıkları pazarlama çalışmasının etkisini artırabilir.
- Sıra Dışı Ürün Yerleştirmeler Günümüzde sıkça kullanılan ürün yerleştirmeleri gerilla pazarlama çalışması yapabilmek için sıra dışı bir şekilde yapmak gerekir. Beklenmedik şekilde yapılan ürün yerleştirmeler akıllarda kalmanızı sağlayabilir.
- Karşı Kampanyalar Rakibe atıfta bulunulan gerilla pazarlama çalışmaları da dikkat çeken tekniklerden biridir.
- Dış Mekan Tanıtımları Gerilla pazarlamada en etkili yöntemlerden biri tüketicilere onlara reklamı fark ettirmeden vermektir. Bu da en iyi dış mekanlarda yani insanların yoğun olduğu bölgelerde gerçekleşir. Yukarıdaki örnekteki gibi bir otobüsün içinde yapılan reklamlar, metro istasyonlarındaki ekranlarda oynatılan videolar gibi teknikleri örnek gösterebiliriz.
e-Ticarette Gerilla Pazarlama Yapılabilir Mi?
Ticaretin her alanında olduğu gibi e-ticarette de başarılı olabilmek için markayı geniş kitlelere duyurmanız gerekir. Bu yüzden gerilla pazarlama stratejisini de e-ticaret işletmenizin daha çok kişiye ulaşabilmesi ve satışların artması için kullanabilirsiniz.
Gerilla Pazarlamanın Geleneksel Pazarlamaya Göre Öne Çıkan Farklılıkları Nelerdir?
Bu iki pazarlama stratejisi birbirinden tamamen farklıdır. Öne çıkan farklara bakacak olursak; geleneksel pazarlamada büyük bütçeler gerektirirken gerilla pazarlamada yaratıcılık gerekmektedir. Gelenekselde amaç en fazla satışı yapmazken, gerilla pazarlamada hedef en yüksek kar oranı ve geniş kitlelere ulaşmaktır. Geleneksel pazarlamada rakipler ön plandadır ve çok dikkate alınır. Gerilla pazarlamada ise markaya ve vizyona odaklanılır.
Gerilla Pazarlamanın Avantajları Nelerdir?
Gerilla pazarlamanın işletmelere sunduğu ve kazandırdığı birçok avantaj bulunmaktadır. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz:
- Bu pazarlama stratejisinin en büyük avantajı bütçe dostu olmasıdır. Geniş kitlelere ulaşmak ve farkındalık yaratmak için yüksek bütçelere ihtiyaç yoktur.
- Cesur ve akılda kalıcı gerilla pazarlama çalışması, işletmenizi rakiplerinizden ayırma açısından benzersiz katkılar sağlar.
- Gerilla pazarlama çalışmaları kısa sürede insanlar üzerinde etki yarattığı için zamandan da tasarruf ettirir.
- Tüketicilerin duygularına hitap ettiği için kişilerde duygusal tepkime oluşturur ve markanızla bağ kurmalarına neden olur.
- Etkili bir gerilla pazarlama çalışması herkesin dilindedir ve sosyal medyada kısa süre içerisinde binlerce kişi tarafından paylaşılabilir.
Gerilla Pazarlamanın Dezavantajları Nelerdir?
Gerilla pazarlamanın avantajları olduğu kadar dezavantajları da vardır. Bunlar şunlardır:
- Strateji çok önemlidir. Yanlış strateji marka olan algıyı olumsuz etkileyebilir.
- Gerilla pazarlamada mesaj odaklı çalışmalar yapıldığı için mesajların yanlış anlaşılma gibi durumlar da ortaya çıkabilir.
- Yasal prosedürlere takılabilir. Bu sebeple yasal olarak geçerli çalışmalar yapılması gerekir.
Gerilla Pazarlamanın Türkiye Ve Dünyadaki Örnekleri Nelerdir?
Türkiye’den yukarıdaki Yumoş örneğine ek olarak şunu gösterebiliriz: Trabzon’da bir girişimci Mavi Jeans mağazasının yanına “Bordo” isimli bir mağaza açtı. Trabzonspor’un renkleri olan bordo ve mavinin yan yana geldiği bu mağaza kısa sürede sosyal medyada viral oldu.
Türkiye’den bir diğer örnekte ise Becel’in asansör görünümlü kapılarını gösterebiliriz. Asansör görünümlü kapı açıldığında içerisinde merdivenin olduğu ve “Kalbini sev. Harekete geç!” sloganlı bu çalışma gerilla pazarlamaya en iyi örneklerdendir.
Şimdi de dünyadan başarılı olan ve ses getiren gerilla pazarlama örneklerine bakalım:
- Axe deodorant
- King Kong reklam filmi
- Duracell reklamı
- Kopenhag Hayvanat Bahçesi reklamı