İş Kazası Nedir? Nasıl Bildirilir?

İş Kazası Nedir?

İş kazası; çalışanların iş yerinde ya da iş yeri olarak sayılan alanlarda görevlerini yaparken başlarına gelen, maruz kaldıkları beden ya da ruh bütünlüklerinin bozulmasına neden olan olaylardır, kazalardır. İş kazaları çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelebilir. Çalışanların dikkatsizliği ya da eğitimsizliği, çalışma ortamındaki tehlikeler, iş güvenliği önlemlerinin yetersizliği gibi nedenler tehlikeye yol açmaktadır. Bir kazanın iş kazası sayılması ve SGK bildirimi kapsamına girebilmesi için belirli unsurların olması gerekmektedir.

• Kazaya maruz kalan kişinin sigortasının olması,
• Kişinin bedenen ya da ruhen zarar görmesi,
• SGK 5510 Kanunu’nun 13.maddesinde belirtilen hususları kapsaması,
• Kaza ile zarar arasında illiyet bağının bulunması.

İş Kazası Sonrası Neler Yapılmalıdır?

İş kazası sonrası yapılması gerekenler, hem çalışanın sağlığının korunması hem de yasal ve idari süreçlerin doğru bir şekilde işletilmesi açısından büyük önem taşır. Meydana gelen iş kazasının ardından; ilk önce kazazede çalışanın ilk yardımı yapılmalı ve 112 Acil Servi çağrılarak kişi hastaneye ulaştırılmalıdır. Daha sonra kaza en yakın kolluk kuvvetlerine bildirilmelidir.

İşveren bu kazayı 3 gün içerisinde SGK’ya internet üzerinde kaza bildirimi yapmak zorundadır. Bildirim işlemlerinin ardından kazazede çalışanın mümkünse yazılı ya da sözlü ifadesi alınır. İşveren tarafından bir “Kaza İnceleme Raporu” oluşturularak kazanın meydana gelişi, kazayı tetikleyen unsurlar ve alınması gereken önlemler gibi bilgiler eklenmelidir.

İş Kazası Bildirimi Nedir?

İş kazası bildirimi, kazanın işveren tarafından ilgili kurumlara bildirilmesine denir. Bu bildirim süreci sayesinde kazanı resmi kayıtlara geçirilerek kazazedenin hakları korunur ve gerekli yasal süreçler başlatılır. İş kazasının bildirilmesi kaza nedenlerinin araştırılarak benzer olayların önüne geçilmesi ve kazazedeye destek sağlanması açısından çok önemlidir.

İş Kazası Raporu Nasıl Hazırlanır?

İş kazasının ardından bildirim işlemi için rapor tutulmalıdır. İş kazası tutanağı adı da verilen bu raporda;

• Kazanın meydana geldiği tarih ve saat,
• Kazanın gerçekleştiği yer,
• Kazazede işçi ya da işçilerin isim, soyisim ve işe başlama tarihi,
• Kaza esnasında yapılan görev,
• Kazaya sebep olan etkenler ve oluşum süreci,
• Varsa tanıklar ve beyanları,
• Kazazede çalışanlara uygulanan ilk yardım müdahaleleri,
• İşveren ya da yöneticilerin açıklamaları,
• Kazayla ilgili alınan önlemler ve düzeltilmesi gerekenler, gibi bilgiler yer almalıdır.

İş kazası raporu ilgili taraflar tarafından imzalanmalıdır. Bu rapor ya da diğer adıyla tutanak, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi, sigorta şirketlerine başvurular ve devlet kurumlarına bildirimler yapmak için kullanılır.

İş Kazası Bildirimi Hangi Durumlarda Yapılır?

İş kazası bildirimi yapabilmek için kazanın, “iş kazası” olarak sayılması gerekmektedir. Bunu sağlayan durumlar şunlardır:

• Sigortalı çalışanın işyerinde bulunduğu sırada kazanın gerçekleşmesi,
• İşverence yürütülen iş nedeniyle çalışan yürütmekte olduğu iş nedeniyle kazaya uğradıysa,
• Emziren kadın çalışanın, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda meydana geldiyse,
• Çalışanın işveren tarafından verilen bir taşıtla işin yapıldığı yere gidişi ya da gelişi sırasında kaza gerçekleştiyse bildirimi yapılmalıdır.

İş Kazası Bildirimi Süresi Ne Kadardır?

İş kazasının bildirim süresi kanun tarafından belirtilmiştir. Buna göre, kazanın meydana gelmesinin ardından 3 iş günü içerisinde bildirilmelidir. Bu 3 iş günü, kazanın gerçekleştiği günün ertesi günü itibariyle başlamaktadır.

İş Kazası Nereye Nasıl Bildirilir?

İş kazası öncelikle en kısa sürede kolluk kuvvetlerine bildirilmelidir. Daha sonra SGK’ya iş kazası bildirimi yapılmalıdır. İş kazasının bildirim işlemi hem elektronik ortam üzerinden hem de fiziksel olarak yapılabilmektedir. Elektronik başvuru için; e-Devlet üzerinden “iş kazası bildirimi” aramasının ardından SGK’nın ilgili sayfasına yönlendirilirsiniz. Bu alandaki formu doldurarak kaza bildiriminde bulunabilirsiniz.

Ancak kazazede çalışan yabancı uyruklu ise internet başvuruları kabul edilmemektedir. Bunun için fiziksel başvuruda bulunmanız gerekir. Yabancı çalışanlarda olduğu gibi dilerseniz yerli çalışan kazaları için de SGK’ya giderek doğrudan başvuruda bulunabilirsiniz.

İş Kazası Hangi Kanun Kapsamında İncelenmektedir?

İş kazaları; 5510 numaralı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında incelenmektedir.

İş Kazası Bildirilmezse Ne Olur?

İş kazalarının bildiriminin yapılmaması halinde yaptırım uygulanması söz konusudur. Bu yaptırımlar çalışanın bağlı olduğu sigortalılık statüsüne göre değişim göstermektedir. 4/A kapsamında sigortalı olan çalışanın geçirdiği iş kazasının bildirilmemesi halinde, bildirimin SGK’ya yapıldığı tarihe kadar çalışana ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği işverenden alınır. Ayrıca işverene idari para cezası uygulanır.

4/B statüsünde sigortalı olan çalışanın iş kazasının bildirilmemesi durumunda, kaza bildirilene kadar yapılacak geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez. Bildirim işleminin ardından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

İş Kazası Bildirmeme Cezası Ne Kadardır?

İş kazasını bildirmeme cezası, bir önceki yıla göre %58,46 artırılarak 2024 yılı için en az 24.607 TL olmuştur. Bu para cezasının tutarı; işyerinde çalışan sigortalı sayısı ve işyerinin az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli sınıfta yer alması gibi hususlara göre her takvim yılı başından geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında artırılarak hesaplanır.

İş Kazasından Çalışana Doğan Haklar Nelerdir?

Kaza geçiren sigortalı çalışana birtakım hakla sağlanmaktadır. Bu haklardan yararlanabilmek için çalışanın herhangi bir prim günü sınırı bulunmamaktadır. Kaza geçiren çalışanlar ya da aileleri;

• Geçici İş Göremezlik Ödeneği
• Sürekli İş Göremezlik Geliri
• Ölüm Geliri
• Evlenme Ödeneği
• Cenaze Ödeneği gibi haklardan yararlanabilirler.

İş Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İş kazasının ardından tazminatı hesaplaması, meydana gelen zararların tespiti göz önüne alınarak yapılır. Bedensel yaralanmalı kazada iş göremezlik tazminat hesaplaması yapılır. Buna işverenin ve kazazede çalışanın kusuru, çalışanın aldığı ücret, bakiye ömür ve maluliyet oranının birlikte değerlendirilmesi ile tespit edilir.

Ölüm halinde ise destekten yoksun kalma tazminatı söz konusudur. Bu tazminat tutarı da çalışanın hayattayken aldığı ücret, bakiye ömür, kusur oranı, destekten yoksun kalan ailesinin destek payları ve destek yıllarının çarpımı ile hesaplanır.