Şimdi Al Sonra Öde Nedir?

İngilizcesi “Buy Now, Pay Later (BNPL)” olan “Şimdi al, sonra öde” sistemi; tüketicilere ürün ya da hizmetleri hemen satın alıp, sonraki dönemlerde ödeme yapmalarını sağlayan bir tür kısa vadeli finansmandır. Örneğin, internet üzerinden çanta alan bir tüketici, ödemesini 3 ay ertelemeli olarak yapılabilmektedir. e-Ticaretin yaygınlaşması ile popülaritesi artan bu ödeme yönteminde ödemeler ister belirlenen tarihte ister taksitler halinde yapılabilir. Bu da tüketicilere esnek bir ödeme imkanı sağlar.

Buy Now Pay Later (BNPL) Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

2010’lu yılların başlarında ortaya çıkan BNPL uygulamasını ilk olarak İsveç merkezli Klarna şirketi sunmaya başlamıştır. “Sorunsuz bir ödeme deneyimi” sunmayı amaçlayan Klarna bir fintech şirketidir. “Şimdi al sonra öde” modeli ile tanınan bu şirket, müşterilerine alışverişlerini hemen yapma ve ödemelerini daha sonra yapabilme esnekliği sunarak BNPL modelinin yayılmasına öncü olmuştur. Klarna, müşterilerine üyelik sırasında kısa bir kredi notu araştırması yapar ve kullanıcı profiline göre 1 ay ertelemeli ödeme ya da ilk ödemesi peşin olmak üzere çeşitli taksit imkanı sunar.

Özellikle, COVID-19 pandemisi döneminde BNPL hizmetinin popülaritesi daha da artmıştır. Pandemi sırasında birçok kişi finansal belirsizlik içine girmiştir. Bu sebeple tüketiciler BNPL ödeme hizmeti sunan platformlardan alışveriş yapmayı daha çok tercih etmiştir. Global Payments Report araştırmalarına göre; 2019 yılında yapılan e-ticaret işlemlerinde BNPL hizmetinin hacmi %1,6* iken, 2023 yılında harcamaların %4’ünü** oluşturdu.

e-ticaret entegrasyonu banner görseli

Şimdi Al Sonra Öde Sistemi Nasıl Çalışır?

BNPL sistemi şu şekilde çalışmaktadır:

  1. Müşteri satın almak istediği ürünü ya da hizmeti sepetine ekler ve ödeme sayfasına ilerler.
  2. Ödeme sayfasında kredi kartı, banka kartı, kapıda ödeme gibi ödeme seçeneklerinin arasında bulunan BNPL ödeme yöntemi seçilir.
  3. Müşteriden ürünü BNPL ile satın almayı seçtiği zaman, bir takım kişisel bilgiler istenir. Bu bilgiler ile müşterinin kredi geçmişine dayalı olarak finansal durumu kontrol edilir ve krediyi geri ödemeye uygunluğu doğrulanır.
  4. İşlem onaylandığında, BNPL sunucusu satıcıya fatura keserek işlemden komisyon keser. Bu, sanal POS hizmetinin işletmelere yaptığı anlaşmalara benzer şekilde çalışır.
  5. Daha sonra ödemeler müşterinin verdiği banka kartından ya da kredi kartından otomatik olarak çekilebilir. Bazı durumlarda çek ya da banka havalesiyle de ödeme alınmaktadır. Ancak ülkemizdeki uygulamalarda müşterinin kart bilgileri alınarak ödemeler zamanı geldiğinde bu hesaplardan otomatik olarak alınmaktadır.

Şimdi Al, Sonra Öde Sisteminde Faiz Var Mıdır?

BNPL sisteminde faiz uygulaması şirketlerin belirlediği ödeme politikasına göre değişebilir. Şirketler dilerlerse kısa vadeli ödemeler için faizsiz planlar sunabilir. Belirlenen faizsiz ödeme süresi içerisinde ödeme yapılmaz ya da uzun vadeli ödeme planını tercih eden müşterilere faiz uygulanabilmektedir.

Şimdi Al, Sonra Öde Hangi Ürünler İçin Yaygın Olarak Tercih Edilir?

Şimdi al, sonra öde hizmeti genellikle e-ticaret alışverişlerinde geniş bir ürün yelpazesi için kullanılır. Tüketiciler;

  • Giyim,
  • Elektronik,
  • Ev ve mobilya,
  • Güzellik ve kişisel bakım,
  • Tatil,
  • Sağlık ürünleri,
  • Spor ve egzersiz ekipmanları gibi birçok kategorideki ürün alışverişinde BNPL yöntemini kullanabilmektedir.

şimdi al sonra öde (bnpl) ile alışverişi temsil eden fotoğraf

e-Ticaret İşletmeleri için BNPL Sisteminin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

Şimdi al sonra öde ödeme yöntemi e-ticaret işletmelerine hem avantajlar hem de bir takım dikkat edilmesi gereken dezavantajlar sağlamaktadır:

BNPL Avantajları

  • Bu finansman yöntemi, tüketicileri daha fazla harcama yapmaya teşvik eder. BNPL hizmeti veren e-ticaret sitelerinin rakiplerine nazaran daha çok tercih edilmesini sağlar ve müşterilere ödeme kolaylığı sağlayarak sepet ortalamasını artırır.
  • Müşterilere esneklik sağlamasıyla alışveriş deneyimlerini iyileştirerek müşteri memnuniyetini ve sadakatini artırır.
  • Müşterilerin yüksek tutarlı alışverişler yapmasını kolaylaştırır.

BNPL Dezavantajları

  • BNPL sağlayıcıları yapılan her işlem başına komisyon ücreti almaktadır.
  • Ödemeleri takip etmek ek bir iş yükü çıkarabilir.
  • Müşterileri özellikle genç tüketicileri yüksek tutarlı alışverişe teşvik ettiği için daha sonrasında ödeme problemleri ile karşılaşılabilir.

BNPL Alışverişinde Ödeme Yapılmadığında Ne Olur?

BNPL sistemi bir nevi kredi olarak düşünülebilir. Kredi ödemesi olan bir kişinin ödemeyi geciktirmesi halinde uygulanan faiz, burada da geçerlidir. Sözleşme kapsamında belirlenen oranlarda geciktirme faizi uygulanmaktadır. Bu süre içerisinde de ödeme yapılmazsa kişinin borcu yasal takibe düşer ve tüketici kredi notu düşürülür.

Şimdi Al, Sonra Öde Siteleri Hangileridir?

Şimdi al, sonra öde hizmetini sunan birçok platform bulunmaktadır. Dünya genelinde bu hizmeti sunan ve birçok perakendeci tarafından kullanılan sitelere şunları örnek gösterebiliriz:

  • Klarna
  • Afterpay
  • Amazon
  • Paypal
  • American Express
  • Zip Co
  • Visa

Ülkemizde de BNPL hizmeti veren siteler bulunmaktadır. Bunlar şunlardır:

Hangi Pazaryerleri BNPL Seçeneği Sunmaktadır?

Türkiye’de de BNPL seçenekleri sunan pazaryerleri bulunmaktadır. Trendyol, geçtiğimiz aylarda “Şimdi al, 2 ay sonra öde” kampanyası gerçekleştirmiştir. Sınırlı zamanlar içerisinde de olsa Trendyol müşterilerine bu ödeme seçeneğini sunan platformlardan biridir. Hepsiburada, n11, Çiçeksepeti gibi pazaryerleri de çeşitli dönemlerde BNPL seçeneğini sunan pazaryerleri arasındadır.

pazaryeri entegrasyonu banner görseli

e-Ticaret Sitelerine BNPL Nasıl Uygulanır?

e-Ticaret sitenize BNPL ödeme seçeneğini entegre etmek için öncelikle bu hizmeti veren bir sağlayıcı bulmanız gerekmektedir. Farklı BNPL sağlayıcılarını araştırarak ihtiyacınıza uygun olanı seçmelisiniz. Hangi şirketle çalışmak isteyeceğinize karar verdikten sonra bu sağlayıcı ile iletişime geçmelisiniz.

BNPL sağlayıcıları genellikle API yöntemi ile sitelere entegre edilir. Bu API’yi e-ticaret platformunuza entegre ederek BNPL ödeme seçeneklerini ekleyebilirsiniz. Eğer Shopify, Woocommerce gibi e-ticaret platformlarını kullanıyorsanız BNPL’yi hazır eklenti ya da modül şeklinde de sitenize ekleyebilirsiniz.

BNPL sağlayıcısı ile yapacağınız yasal ve finansal işlemlerin ardından sağlayıcının sunduğu ödeme planlarını sitenize entegre eder ve müşterilere “3 ay sonra öde”, “2 ay sonra 6 taksitle öde” gibi çeşitli seçenekler sunabilirsiniz.

e-Ticaret Sitelerinde BNPL Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

e-Ticaret sitenize “Şimdi al, sonra öde” seçeneği eklemek için BNPL sağlayıcısı kullanımından ve anlaşmasında dikkat etmeniz gereken bazı faktörler bulunmaktadır:

  • Sağlayıcının e-ticaret platformunuzla sorunsuz bir şekilde entegre olduğundan emin olmalısınız. Entegrasyon tamamlandıktan sonra sistemi test etmeyi unutmayın.
  • Sağlayıcı, ürünleriniz için yeterli kredi sunmalıdır. Ürünlerinizin nitelikli olabilmesi için fiyatlarının çok düşük olmadığından emin olun.
  • BNPL seçenekleri, mobil cihazlarla uyumlu olmalı ve mobil alışveriş deneyimini desteklemelidir.
  • BNPL sağlayıcısının uyguladığı komisyon ve ücretlere dikkat etmek de çok önemlidir. Bu ücretler, kar marjınızı etkileyebilir.
  • Sağlayıcının, kredi risklerini nasıl yönettiğine ve müşterilere karşı nasıl bir değerlendirme yaptığına hakim olmalısınız. Kötü ödeme risklerini minimize eden bir sistem tercih etmelisiniz.
  • Müşterilere çeşitli ödeme planları sunun. Farklı vade seçenekleri ve taksit planları ile onlara esneklik sağlayın.
  • BNPL terimleri ve şartlarını müşterilere açık ve net bir şekilde anlatın. Faiz oranları, ödeme planları ve olası gecikme ücretleri hakkında detaylı bilgi verin.

*Kaynak: Global Payments Report 2020 – worldpay
**Kaynak: Global Payments Report 2024 – worldpay

İlgileneceğinizi Düşündüklerimiz