Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelsiz sermaye artırımı; şirketlerin sermayelerini, hissedarlarından ek bir ödeme talep etmeden ya da nakit girişi olmadan artırmalarına denmektedir. Yani herhangi bir nakit giriş çıkış işlemi yapılmadan anamal yükseltilir. Bu durumda şirketler iç kaynaklarını ve elde ettikleri karları kullanacak sermaye artışına gitmektedir. Bedelsiz sermaye artırımı, şirketin sermaye yapısını güçlendirmek ve hissedarların bağlılığını artırmak amacıyla yapılır.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Neden Yapılır?

Bedelsiz sermaye artırımının yapılmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Şirketlerin sermaye yapılarını güçlendirmeleri ve yatırımları finanse etmelerine yardımcı olur.
• Bedelsiz sermaye artırımı sonrası şirketlerin piyasadaki hisse senedi sayısı artar. Hisse senetlerinin likiditesini artırarak alım-satım işlemleri kolaylaşır.
• Şirketlerin ödenmiş sermayelerinin ekonomik dalgalanmalar karşısında gerçek değerini korumasını sağlamak amacıyla da gerçekleştirilmektedir.
• Hissedarları sahip olduğu hisse sayısı herhangi bir ek ödeme yapmadan arttığı için şirkete olan güvenlerini pekiştirir.
• Bedelsiz sermaye artırımı yapan şirketler vergi avantajı da sağlamaktadır.

Hangi Kaynaklardan Bedelsiz Sermaye Artırımı Yapılabilir?

Bedelsiz sermaye artırımı, şirketlerin bilançosunda yer alan belirli kaynaklardan yapılabilir:

• Geçmiş yıllarda elde edilen ve dağıtılmayan karlar,
• Emisyon primleri,
• Yeniden değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan değer artışları,
• Enflasyon düzeltilmesi sonucu ortaya çıkan farklar,
• Şirket bilançosunda bulunan özel fonlar.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Özellikleri Nelerdir?

Bedelsiz sermaye artırımında hissedarlardan herhangi bir ücret talep edilmez. Sahip olunan hisselerin yanı sıra bedelsiz olarak verilen yeni hisse senetleri ile ödenmiş sermayenin artmasına da katkıda bulunurlar.

Sermaye artışı sonrası hisse sayısı artsa da, şirketin piyasa değeri ve hissedarların toplam değeri değişmez. Ancak hisse başına düşen fiyat azalabilir. Artırım işlemi kâr yedekleri, emisyon primleri veya yeniden değerleme farkları gibi kalemler ile yapılır, nakit girişi yapılmaz.

Mevcut hisseler oranında bedelsiz hisse verildiği için, hissedarların payları aynı kalır.

Bedelsiz sermaye artırımı yapan şirketler mali yapısının güçlü olduğu göstererek piyasadaki itibarını daha olumlu hale getirir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Hangi Şirketler İçin Uygundur?

Bedelsiz sermaye artırımı; düzenli olarak kar eden, yüksek miktarda özkaynak birikimi olan, hisse senedi likiditesini artırmak isteyen şirketler için uygundur.

Şirketler Bedelsiz Sermaye Artırımı Yaparken Hangi Aşamalardan Geçer?

Bedelsiz sermaye artırımı yapan şirketlerin ilerlemesi gereken aşamalar şunlardır:

1. Öncelikle şirket yönetim kurulu içinde bulundukları finansal durumu ve sermaye ihtiyaçlarını detaylı olarak analiz eder.
2. Daha sonra genel kurulda hissedarların onayına sunulur. Bedelsiz sermaye artırımı için, hissedarların çoğunluğunun onayı gereklidir.
3. Bedelsiz sermaye artırımı için kullanacağı kaynaklar belirlenir. Bu kaynakların yeterli olup olmadığı ve bilançoda doğru bir şekilde yer aldığı kontrol edilir.
4. Sermaye artırımı kararı ve kaynaklarının detayları ile Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvuruda bulunur. SPK onay verdikten sonra süreç resmen başlar.
5. SPK onayı alındıktan sonra hissedarlara sahip oldukları hisse oranına göre yeni hisse senetleri dağıtılır ve ek ödeme alınmaz.
6. Yeni hisse senetleri Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kayıtlarına geçilerek dağıtım işlemi tamamlanır ve yeni hisseler borsada işlem görmeye başlar.
7. Bedelsiz sermaye artırımı süresinin tamamlandığı Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) aracılığıyla kamuya duyurularak süreç tamamlanır.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Nasıl Hesaplanır?

Bedelsiz sermaye artırımını hesaplayabilmek için şirketler, artırmayı planladıkları ödenmiş sermaye miktarını ve dağıtılacak bedelsiz hisse senetlerini netleştirmelidir. Bu işlem mevcut sermayenin belirli bir yüzdesine göre hesaplanmaktadır. İhraç edilecek yeni hisse senetlerinin toplam değeri, ödenmiş sermayedeki artışa bağlı olarak şekillenir. Bedelsiz sermaye artırımın hesaplanması şirketlerin büyüme stratejileri, finansal durumları ya da yasal mevzuatlarına göre değişmektedir. Bu sürece dair kararları ve hesaplama süreci şirket yönetimleri tarafından değerlendirilmektedir.

Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Arasındaki Farklar

Bedelli sermaye artırımı, şirketlerin dış kaynakları kullanarak yapılırken, bedelsiz sermaye artırımı kendi kaynaklarını kullanarak yaptıkları süreçtir. Ayrıca bedelli sermaye artırımında hissedarlar, yeni hisse senetleri alabilmek için belirli bir bedel ödemelidir. Bedelsiz sermaye artırımında ek bir ödeme yapmalarına gerek yoktur.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Yatırımcıları Nasıl Etkiler?

Bedelsiz sermaye artırımının yatırımcılara etkisini şöyle sıralayabiliriz:

• Hissedarlar yeni hisseleri herhangi bir bedel karşılığı olmadan alabileceği için hisse senetlerinin değeri arttığında portföylerinin de değeri artar.
• Toplam mülkiyet payları da çoğalır.
• Şirket bedelsiz sermaye artırımı yaparken temettü miktarını da artırırsa hissedarların temettü geliri de artar ve ek getiri kazanırlar.
• Yeni hisse senetlerini istedikleri gibi alıp satarak daha fazla yatırım yapabilirler.

Bedelsiz Sermaye Artırımı Hangi Durumlarda Tercih Edilmez?

Bedelsiz sermaye artırımları bazı durumlarda şirketler için uygun olmayabilir:

• Şirketin yeterli kar desteği ve iç kaynakları yoksa,
• Şirket finansal sıkıntılar içindeyse,
• Piyasalarda olumsuz koşullar varsa,
• Hisse fiyatlarının düşük olduğu bir dönemse,
• Hissedarlar, bedelsiz sermaye artırımı yerine nakit temettü bekliyorlarsa,
• Şirket büyüme stratejileri kapsamında dış finansman arayışında ise,
• Eğer şirketin hisse senedi düşük likiditeye sahipse, bedelsiz sermaye artırımı kararı şirketler için uygun olmayabilir.