e-Ticaret’te Yeni İade Kanunu Hakkında Bilinmesi Gerekenler

e-Ticareti tüketiciler için en cazip kılan hususlardan biri 14 gün içerisinde alınan ürünün koşulsuz, şartsız iade edilebilmesiydi. Bu durumda, tüketicileri birçoğu bir ürünün birçok varyantını satın alıp, ürünleri denedikten sonra herhangi bir kargo masrafı da ödemeden iade haklarını kullanıyordu. Bu durumlarda satıcıların hem stoklarında azalma hem de kargo maliyetleri gibi sorunlar ortaya çıkıyordu. Yeni açıklanan yönetmelikle birlikte bu durumda önemli değişikliklere gidildi.

Yeni e-Ticaret İade Şartları Nedir?

Geçtiğimiz günlerde Resmî Gazete’de yayımlanan ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği‘nde internet üzerinden yapılan alışverişlerde önemli değişikliklerin yapıldığı açıklandı. Buna göre, internet üzerinden alışveriş yapan ve ürünü iade etmek isteyen müşteriler artık kargo bedelini de ödemek zorunda. Bunun için satıcının, müşteriye iade kargo ücret bilgisini önceden vermesi gerekiyor. Müşteri, kendisine daha önce belirtilen kargo firması dışında iade/değişim gönderimi yaparsa yine tutarı karşılamak zorunda. Daha önce internet alışverişlerindeki iadelerde kargo bedelini satıcılar ödemekle yükümlüydü.

Ayrıca geri iadesi yapılamayacak ürünlere de yenileri eklendi. Bu değişiklikteki amaç kontrolsüzce yapılan siparişlerin önüne geçmek. Çünkü, tüketiciler aynı üründen pek çok sipariş verip birini aldıktan sonra gerisini iade edebiliyor. Bu gibi durumların çok fazla yaşanması da işletmeleri zor duruma sokuyor. Hem ürün stoklarında gereksiz azalma ve sürekli artan kargo maliyetlerine yol açıyor. Bu yönetmelik ile birlikte artık tüketiciler internetten ürün alırken daha detaylı düşünmek durumunda kalacak.

Bunun dışında mevzuata göre, Instagram gibi sosyal medya hesaplarında görülen bir ürünün herhangi bir alışveriş platformuna yönlendirilmeden, direkt olarak kişisel hesaba para gönderen bir kişi mesafeli satış haklarından yararlanamıyor. Yeni yönetmelikle birlikte uygulanacak hükümleri şu şekilde özetleyebiliriz:

• İnternet üzerinden alışveriş yapan tüketici, ürünü iade etmek istediğinde malı satıcıya gönderme süresi, cayma bildiriminin yöneltildiği tarihten itibaren 14 gündür.
• Tüketicilerin taleplerini iletip, takip etmelerini sağlayan bir sistem kurulacak ve bu sistem her zaman açık olacak.
• Bu sistemde, cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim, sözleşme fesihlerine dair bildirim, tüketici ve satıcı arasında yapılan işlemlerin kayıtları, şikayetler ve bedel iadesi talepleri yer alacak.
• Aracı hizmet sağlayıcılar, ön bilgilendirme yapılmasından, ispatından, bilgilerin doğruluğundan, verdikleri bilgilerinin reklamlarıyla uyumlu olmasından sorumludur.
• Tüketiciler, satıcıların ön bilgilendirme yapmasıyla iade etmek istedikleri ürünleri gönderirken oluşan kargo masraflarını ödemek zorunda kalacak.
• Alınan siparişin ardından, ürün ya da hizmetin yerine getirilmesinin imkansızlaştığı durumlarda satıcı, müşteriye 3 gün içinde yazılı olarak bildirim yapmalıdır. Teslimat masrafları da dahil olmak üzere tüm ödemeleri, bildirim tarihinden itibaren 14 gün içinde iade etmelidir.

e-Ticaret İade Şartları Değişikliği Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

23 Ağustos 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile yapılan değişiklikler 1 Ekim 2022’de yürürlüğe girecek.

Teknolojik Ürünler İçin İade Süreci Nasıl İşleyecek?

Yeni yapılan düzenlemeye göre bir takım teknolojik aletler de cayma hakkı kapsamından çıkarıldı. 1 Ekim 2022’den itibaren cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar cayma hakkı kapsamına giremeyecek. Koşulsuz cayma hakkının kullanılamayacağı bu cihazlar sadece bozuk, eksik parçalı çıkması, ayıplı olması, belirtilen özellikleri taşımaması gibi durumlarda iadesi veya değiştirilmesi talep edilebilecek.

Hangi Teknolojik Ürünler İçin İade Şartları Değişti?

Yeni düzenlemeye göre, cep telefonu, akıllı saat, bilgisayar ve tablet alışverişlerinde ürünler gerekçesiz olarak iade edilemeyecek.

Kutusu Açılmayan Teknolojik Ürünler İade Edilebilir Mi?

14 günlük koşulsuz cayma hakkı internet üzerinden satın alınan cep telefonu, tablet, akıllı saat ve bilgisayarlarda kutusu açılmamış olsa bile geçerli olmayacak. Ancak akıllı televizyon, robot süpürge gibi ürünlerin iadesi yapılabilmektedir.

Ayıplı Ürünün İadesi Yapılabilecek Mi?

İnternetten satın alınan ürünün ayıplı çıkması, belirtilen özelliklere sahip olmaması, bozuk olması ya da eksik çıkması gibi durumlarda tüketiciler ürün iadesi yapabilmektedir. Bu gibi durumlarda iade kargo masrafını da satıcı karşılamakla yükümlüdür.

Ayıplı Ürün İadesinde Kargo Ücreti Kime Ait Olacak?

Yeni düzenlemeye göre, tüketiciler iade kargo masraflarını ödemekle yükümlü olsa da ürünün ayıplı olması durumunda müşteri iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamamaktadır. Bu masraflar tamamen satıcıya aittir.

14 Gün Koşulsuz Cayma Hakkı Değişti Mi?

İnternette alınan ürünlerden 14 günlük cayma hakkı, tüketici ürünü iade etmek istediğinde satıcıya gönderme süreci, cayma bildirimin yöneltildiği tarihten itibarendir. Ancak yeni yönetmeliğe göre, bu 14 günlük cayma hakkı yukarıda belirttiğimiz elektronik cihazlar için geçerli değildir.

Kredi Kartı İle Taksitli Alınan Ürünlerin İadesi Nasıl Yapılacak?

Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’te bir değişiklik de kredi kartı ile yapılan ödemeler için yapıldı. Açıklanan yeni yönetmeliğe göre, kredi kartı ile yapılan e-ticaret ödemelerinde tüketici cayma hakkını kullanırsa, ürün bedelinin iadesinin yasal olarak azami 14 gün içinde bankaya ulaşmasının ardından tutarın tek seferde iade edilmesi gerekmektedir. Bu iadenin, tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapılmalıdır.

Taksitli Ürün İade Değişikliği Ne Zaman Başlayacak?

Bu hükmün, 1 Ocak 2023’ten itibaren yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

İade Gönderilen Ürünlerin Kargo Ücretini Kim Ödeyecek?

Açıklanan yeni yönetmeliğe göre, internetten satın alınan ürünlerin iadesinde, satıcının müşterileri bilgilendirmesi ile iade kargo ücretini tüketici ödeyecek. Ayrıca, satıcının kendisine belirttiği kargo firması dışında başka bir taşıyıcı ile ürünü iade etmesi durumunda da ücret bedelinin ödenmesi yine tüketiciye ait olacak. Ancak bu aşamada satıcının yapacağı ön bilgilendirme çok önemli. Satıcı, tüketiciye cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bir ön bilgilendirme yapmamışsa tüketici cayma hakkını 14 günle sınırlı kalmayarak 1 yıl içinde de kullanabilir. Bunun dışında satıcının telefon ya da e-posta gibi iletişim araçlarıyla onaylayıp teyit etmediği satışlar da hukuki açıdan bir değeri olmuyor ve yok sayılıyor.

İade İle İlgili Sorunlarda Hangi Yasal Yollara Başvurmak Gerekir?

Ayıplı mal gönderiminden her zaman satıcı sorumludur. Satıcı, ayıplı maldan dolayı müşterisinin mağduriyetini gidermediği takdirde tüketiciler, dava yoluna gidere Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuruda bulunabilirler. Ancak hakem heyetine yapılacak başvuru sınırları vardır. Bu sınırlar her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanır. Tüketici Hakem Heyeti’nin kararları bağlayıcı niteliktedir. Bu kararları yerine getirmeyen satıcı hakkında tüketiciler Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir. Bu süreçle ilgili önemli detaylara, “Ayıplı Mal ile İlgili Bilinmesi Gerekenler” başlıklı içeriğimizden ulaşabilirsiniz.

Bu düzenlemenin ardından tüketicilerin alışveriş kararı öncesinde gerekli araştırmayı yapmaları gerekecek. Açıklanan yeni yönetmelikle birlikte, keyfi kullanımın neden olduğu israfın önlenmesi, çevreye verilen zararın engellenmesi ve işletmelerin yaşadığı sorunların azaltılması amaçlanmaktadır.