Girişimciler İçin Ortaklık Türleri ve Modelleri Nelerdir?

Ortaklık Nedir?

Ticari faaliyet göstermek isteyen kişilerin, bir araya gelerek şirket kurması ve bir şirket çatısı altında işlemler yapması ortaklıktır. İş hayatında ortaklık kurmak, işletmeler ve iş modelleri için uzun vadede varlık sürdürmek ve başarı yakalamak için kullanılan anahtarlardan biridir. Ortak olmayı planladığınız kişi; eşiniz, akrabanız, kardeşiniz, arkadaşınız, tedarikçiniz, müşteriniz ya da yeni tanıştığınız herhangi biri olabilir.

Ortaklık Türleri Nelerdir?

Ortaklıklar birden fazla kişi tarafından ortak ekonomik amaç için kurulur. Bu ekonomik amaç için bir araya gelen ortaklar, emek ve sermaye güçlerini kapsayan bir sözleşme hazırlar. Şirket ortaklıkları adi ortaklık ve ticari ortaklık olmak üzere ikiye ayrılır. Adi ortaklık iki ya da daha fazla kişinin mal ve sermayelerinin bir araya gelmesiyle oluşturulur. Ticari ortaklıklar ise; kendi içerisinde sermaye ve şahıs şirketleri olarak ikiye ayrılır. Sermaye şirketleri ise; limited şirket, anonim şirket ve komandit şirketi olarak ayrılır. Komandit ve kollektif şirketler ise şahıs şirketidir.

Adi Ortaklık Nedir?

İki veya daha fazla kişinin bir araya gelmesi ile kurulan ve sözleşmeye bağlı olan ortaklık türüdür. Adi ortaklık şirketinin özelliklerinden en önemlisi adi ortaklıkta geçerli olan sözleşmedir. Bu sözleşmede, tarafların birbirlerine verdikleri sözler, sermayeleri ve sahip oldukları haklar detaylandırılır ve imzalanır. Tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklık şirketlerinde herhangi bir ticari ünvan bulunmamaktadır. Adi ortaklık şirketleri noter huzurunda sözleşme ile kolay bir şekilde kurulur. Yönetim kurulu şirket ortaklarından oluşur ve kararlar oy birliği ile verilir.

Ticari Ortaklık Nedir?

Ticari ortaklık; sermaye şirketleri ve şahıs şirketleri olarak ayrılır. Sermaye şirketleri; anonim şirket, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketleri kapsar. Şahıs şirketleri ise komandit ve kollektif şirketlerdir.

Ticari Ortaklıkta Ortak Kurulabilen Şirket Türleri

Ticari ortaklıkta kurulabilen şirket türlerini detaylı olarak şu şekilde anlatabiliriz:

• Kollektif Şirket

  Kollektif şirketler; ticaret unvanı kullanılarak gerçek kişiler tarafından oluşturulur. Kollektif şirketlerde ortaklar, şirket alacaklarına karşı sınırsız sorumluluğa sahiptir. Her ortağın şirket yönetiminden sorumlu olduğu kollektif şirketlerde belirli bir sözleşmede yer almadığı ve diğer ortakların onay vermemesi halinde ortakların hiçbirinin ortaklıktan ayrılması mümkün değildir. Yeni bir ortağın şirkete girmesi için ise yine tüm ortakların onay vermesi gerekir. Sözleşmede bir oran belirlenmezse; kar ya da zarar ortaklar arasında eşit halde bölüşülür.

• Komandit Şirket

  Komandit şirket; iki ya da daha fazla kişinin, ticari faaliyet gösteren bir işletmeyi, bir sözleşme ile müşterek olarak aynı ticari unvan altında kurulan şirket tipidir. Komandit şirketlerde, ortakların bir kısmının sorumluluğu sınırlı, bir kısmının ise sınırsızdır. Buna göre iki tür ortak bulunur. Bunlar; sınırlı sorumluluk ve şahsı malvarlığı haczedilemez ortaklardır. Türk Ticaret Kanunu’nda önemli şirket türlerinden biri olan komandit şirketlere dair önemli detayları, “Komandit Şirket Nedir, Özellikleri Nelerdir?” içeriğimizde bir arada bulabilirsiniz.

• Limited Şirket

  Ticari unvan adı altında kurulan limited şirketler, 2 ila 50 kişi arasında gerçek ya da tüzel kişi olan ortaklar ile kurulur. Ortaklar şirkete sağladıkları sermayeleri ile sınırlı sorumluluklara sahiptir. Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu değildir. Sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödeme ve hazırlanan şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumludur. Halka arz olunamayan limited şirketlerde her yıl farklılık göstererek temel sermaye için gerekli minimum bir tutar belirlenir.

• Anonim Şirket

  Ortakların yalnızca şirkete karşı belirttikleri sermaye kadar sorumlu oldukları şirket türü anonim şirketlerdir. Finansal işler için anonim şirket kurulması zorunludur. En az 5.000 TL ana sermaye ile kurulması gereken anonim şirketlerde ortak sayısı en az bir gerçek ya da tüzel kişiden oluşmalıdır ve yüzlerce ortakla da kurulabilmektedir. Ortaklar yalnızca sermayeleri kadar şirkete karşı sorumludur. Bu şirketlerde yönetim ise esas sözleşme ile belirlenmiş ya da genel kurul tarafından seçilen bir ya da birden fazla kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından yapılır.

Ortaklık Modelleri Nelerdir?

Ticaret yapmak isteyen girişimciler, bu faaliyetleri ortaklarla birlikte yaparak potansiyel riskleri azaltabilir ve varlıklarını sürdürebilirler. Girişimci ortaklar; kendilerine uygun girişimcilik ortaklık modellerinden birini tercih etmelidir. Bu modeller; eşit ortaklık modeli, sınırlı ortaklık modeli, franchise ortaklık modeli, john ventura modeli olarak dörde bölünür. İşte, her biri farklı özelliklere sahip olan ortaklık modelleri:

• Eşit Ortaklık Modeli

  Eşit ortaklık modeli adından da anlaşılacağı üzere her ortağın şirketin eşit bir kısmına sahip olduğu modeldir. Böylece, her ortak işlerin yürütülmesinde ve kararların alınmasında eşit söz hakkında sahiptir. İşlerin nasıl paylaşılacağı ve kararların nasıl alınacağı ise ortakların anlaşmaya varmaları ile sonuçlanır.

• Sınırlı Ortaklık Modeli

  Sınırlı ortaklık modelinde, en az bir genel ortağa ya da daha fazla sınırlı ortağa sahip olunur. Sınırlı ortak yalnızca fon sağlarken, genel ortağın yönetim ve karar verme yetkisi bulunur. Sınırlı ortak, istediği kadar sermaye sağlayabilir ancak yönetimde yer almasına izin verilmez.

• Franchise Ortaklık Modeli

  Bu ortaklık modelinde, girişimcilerin ürün ve hizmet yelpazesini, müşterilerini, iş stratejisini ve operasyonel prosedürlerini kullanarak bağımsız işletmeler kurulmasına olanak sağlayan ortaklık türüdür. Bu şirketler, ana şirketin marka ismini, stratejilerini ve imajını kullanarak müşteri kitlesini ve gelirlerini arttırırlar.

• Joint Venture Modeli

  Joint Venture ortaklık modeli, bir proje ya da girişim üzerinde iki ya da daha fazla şirketin iş yaptığı modeldir. Şirketler, ortak hedefe ulaşmak için teknoloji, para ya da uzmanlık gibi kaynakları paylaşmak için çalışırlar.

Girişimciler İçin Ortaklık Neden Önemlidir?

Bir girişimci işinin büyümesi ve başarısı için ortaklık yapması daha avantajlı olabilir. Ortaklık ile kaynaklar birleştirilir, işin büyümesi hızlanır. Başlangıçta yapılan işbirliği ile şirketin finansal kaynakları ve uzmanlıkları artırılır. Böylece şirketlerin işinin büyümesi ve varlıkları sürdürülebilir bir hale gelir.

Ortaklık Modellerinin Avantajları Nelerdir?

Çeşitli yeteneklere, uzmanlık alanlarına ve bilgilere sahip ortakların bir araya gelmesi ile bir şirket daha başarılı bir şekilde yönetilebilir ve karlılığını birden fazla alanda artırabilir. Şirket, tek bir kaynaktansa ortaklık modeli ile birden fazla finans kaynağı elde edebilir ve genişletilebilir.

Girişimcilik için ortaklık modelleri ile alınacak kararlar üzerinde işbirliği yapılarak daha sağlıklı bir süreç yaşanabilir. Bu da şirketin performansını artırır ve büyümesi hızlanır.

Ortaklık Modellerinin Dezavantajları Nelerdir?

Her ne kadar ortakların farklı uzmanlık alanlarının olması şirkete katkı sağlasa da bu durum anlaşmazlıklara da yol açabilir. Bu da şirket yönetiminde kaosa ve belirsizliğe yol açabilir. Uyumsuzluk, iş bölünmesi ya da ortaklığın sona ermesi ile sonuçlanabilir. Karar verme süreçleri de ortaklık modelinde dezavantajlardan biridir. Bu süreç farklı fikirlerin ortaya atılması ile yavaşlayabilir. Tüm ortakların fikirlerinin dikkate alınması gerektiği için karar alma süreci de uzar.

Ayrıca ortaklar karar alırken kendi çıkarlarını da ön planda tutarsa bu durum şirketi zarara sürükleyebilir.