Son yıllarda gezegenimizin geleceğine yönelik kaygılar ve küresel ısınmanın etkileriyle mücadele çabalarının artmasıyla birlikte bir değişim yaşanmaya başladı. İklim değişikliği ve çevre felaketiyle karşı karşıya kalmanın giderek daha olası göründüğü bir geleceğe geçiş yaparken, sürdürülebilirlik kavramı artık tüketicilerin paralarını harcarken aradıkları şeylerde arasında geliyor. Tüketiciler, siparişin ışık hızında ulaşmasından tek kullanımlık plastik ambalajlara kadar birçok etkenin, gezegenimizin sınırlı kaynaklarıyla sürdürebileceğimiz bir şey olmadığını fark etmeye başladı.

21. yüzyılda gelişen bir diğer önemli tüketici trendi ise internet alışverişidir. 2026 yılına kadar her dört alışverişten birinin internet üzerinden gerçekleşeceği tahmin ediliyor. İnternet üzerinden yapılan alışverişler çevre için her zaman daha iyi olmasa da, bir işletmenin sürdürülebilir e-ticarete geçerek gezegen üzerindeki etkisini azaltmasının birçok yolu vardır. Bu yazımızda e-ticaret işletmelerinin karbon ayak izlerini iyileştirmelerine yönelik bazı pratik ve ticari olarak uygulanabilir öneriler sunacağız.

Sürdürülebilir e-Ticaret Nedir?

Sürdürülebilir e-ticaret; bir işletmenin çevresel, ekonomik ve sosyal etkileri göz önünde bulundurarak e-ticaret faaliyetlerini yürütmesidir. Çevresel kaynakları korumayı, toplumun refahını artırmayı ve ekonomik kalkınmayı desteklemeyi amaçlar. Sürdürülebilir e-ticareti, çevresel etkiyi en aza indirmeye odaklanarak sektörün standart uygulamalarını değiştirir. Buna paketleme, atık ve nakliye gibi hususlar dahildir.

e-ticaret entegrasyonu banner görseli

e-Ticaret Çevreyi Nasıl Etkiler?

e-Ticaret, geleneksel ticarete kıyasla çevre üzerinde daha çok etkiye sahip olabilir. Bu etki, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir:

  • Taşıma ve lojistik: e-Ticarette ürünler doğrudan tüketicilerin adreslerine ulaştırılır. Bu genellikle depolardan tüketiciye kadar taşınmasını gerektirir. Bazı durumlarda ürünün iadesi söz konusu olduğu ürün tekrar tüketiciden depolara getirilir. Bu gibi lojistik süreçler, nakliye araçlarının çok fazla kullanımıyla çevre üzerinde karbon emisyonlarına neden olur.
  • Paketleme ve ambalaj: e-Ticarette ürünlerin paketlenmesi ve taşınması için kullanılan plastik ambalajlar çevreyi kötü etkiler. Fazla ambalaj ve plastik kullanımı geri dönüştürülemeyen ürünler olduğu için doğal kaynakların tüketilmesine ve atıkların artmasına neden olabilir.
  • Geri dönüşüm ve atık yönetimi: e-Ticarette tüketiciler ürünleri fiziksel olarak görmeden satın alır. Bu durum yanlış siparişlerin ve iadelerin çok olmasına neden olur. İade edilen ürünlerin işlenmesi ve geri dönüştürülmesi, atık yönetimi süreçlerine ek bir yüktür.
  • Enerji tüketimi: Çevrimiçi platformların işletilmesi ve depolama merkezlerinin çalıştırılması için büyük miktarda enerji tüketir. Bu, elektrik üretimi için kaynakların kullanılmasını gerektirir ve çevreye karbon emisyonları yayılmasına neden olur.

e-Ticaret her geçen sene daha büyük bir boyuta ulaşıyor. 2025 yılına kadar perakende e-ticaret satışlarının 1,6 trilyon doların üzerine çıkması bekleniyor; bu da 2020 yılının iki katından fazladır.*

e-Ticarette Sürdürülebilirlik Neden Önemlidir?

Sürdürülebilirlik e-ticaretin, mevcut sistemi aşarak endüstri standardı haline gelmesinin birçok nedeni var. Birincisi, sosyal ve çevreye duyarlı nesiller ekonominin en baskın müşterileri haline gelmek üzere olmasıdır. Y kuşağı ve Z kuşağı, iklim değişikliği ve küresel ısınmanın önemli tartışma alanları olduğu bir çağda büyüyen iki kuşaktır. Bu iki kuşak satın alma tercihlerini de buna göre değiştirmeye başlamıştır.

Sürdürülebilirlik politikalarına sahip olan markalarının şu anda bu kadar moda olmasının temel nedenlerinden biri ilgi görmesidir. Sürdürülebilir olmayan şirketler bile daha bilinçli bir tüketicinin norm haline gelmesi nedeniyle yön değiştirmeye başlamıştır. Y kuşağı ve Z kuşağının bilinçli olması nedeniyle sürdürülebilir e-ticaretin önemi daha da artacaktır.

Sürdürülebilir e-Ticaretin Avantajları Nelerdir?

Sürdürülebilir e-ticaret yalnızca çevreye ve bilinçli tüketicilere fayda sağlamaz, şirketler de bundan yararlanabilir. Bir iş stratejisinde sürdürülebilir e-ticarete sahip olmanın en önemli faydaları şunlardır:

  • Daha fazla müşteri çeker: Araştırmalara göre, 2016 ile 2021 yılları arasında Google’da sürdürülebilir ürünlere yönelik aramalarda %71’lik bir artış yaşandığı görülüyor.** Ve Nielson raporuna göre alışveriş yapanların %73’ü çevresel etkilerini azaltmak için tüketim alışkanlıklarını “kesinlikle” veya “muhtemelen” değiştireceğini söylüyor.*** Bu araştırmalar bize tüketicilerin artık daha bilinçli olduğunu ve çevreye daha duyarlı olduğu gösteriyor. Çevreye duyarlı ve toplumsal olarak sorumlu bir marka imajı oluşturmak, tüketicilerin tercihlerinde belirleyici olabilir.
  • Doğa üzerindeki etkiyi azaltır: İşletmeler sadece plastik ambalajı kullanımını bile azaltarak kullandıkları fosil yakıt miktarını ve tükettikleri doğal kaynak miktarını azaltabilir. Sürdürülebilirlik, bu faaliyetlerin çevreye olan etkisini azaltmaya ve doğal kaynakları korumaya odaklanır. Böylece doğal kaynakların korunmasına ve karbon ayak izinin azaltılmasına katkı sağlar.
  • Maliyet tasarrufu sağlar: Üretim aşamasını ve depoları yenilenebilir enerjiyle çalıştırmak, özellikle güneş veya rüzgar enerjisine geçiş yapan işletmeler için daha tasarruflu olabilir.
  • Uzun vadeli büyüme ve koşullara dayanıklılık: Fosil yakıtların sonu vardır. Bu da işletmelerin yakın gelecekte daha sürdürülebilir uygulamalara geçiş yapması gerektiği anlamına gelir. Doğal kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılması ve çevre dostu uygulamaların benimsenmesi, işletmelerin gelecekteki zorluklara karşı daha iyi hazırlanmalarını sağlayabilir.

e-Ticarette Sürdürülebilirlik Nasıl Uygulanır?

Her işletme için uygun olan sürdürülebilir e-ticaret stratejileri farklılık gösterebilir. Ancak sürdürülebilirlik ilkelerini benimsemek ve uygulamak, hem çevresel hem de ekonomik açıdan uzun vadeli fayda sağlayabilir. Yazımızın devamında sizlere birkaç öneride bulunacağız.

e-Ticaret İşletmenizi Sürdürülebilir Hale Getirmek için Hangi Yöntemleri Uygulayabilirsiniz?

Sürdürülebilir e-ticareti iş stratejisinin bir parçası olarak benimsemeyi mi düşünüyorsanız sizlere birkaç öneride bulunabiliriz:
1- Tüketicilerin neredeyse yarısının haftada bir ya da iki siparişinin geldiği düşünülüyor. e-Ticaretin çevreye en çok etkilerinden biri gereksiz paketlemedir. Yapılan bir araştırmaya göre e-ticaretin, geleneksel ticarete göre 4,8 kat daha fazla ambalaj atığı çıkardığı ortaya çıktı.**** Atıkla mücadele etmek amacıyla geri dönüştürülmüş karton, plastik, kağıt veya cam kullanabilir; geri dönüştürülebilir, geri dönüştürülmüş ya da kompost edilebilir ambalaj malzemeleri tercih edebilirsiniz.
2- Ambalajın sürdürülebilirliğe olumsuz katkısı olduğu göz önüne alındığında, iade edilen siparişlerin de benzer bir çevresel etkiye sahip olması kaçınılmazdır. İade oranlarını düşürecek planlamalar yapabilirsiniz. Bunu başarmanın en iyi yolu, ürünlerinizle ilgili tüm bilgilerin doğru, güncel ve müşterinin aradığı her şeyi içerecek şekilde eksiksiz olmasını sağlamaktır. İade oranınızı azaltabileceğiniz daha fazla öneriye, “e-Ticarette Ürün İade Oranı Nasıl Azaltılır?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
3- Kağıt tüketimini azaltmak için dijitalleşme önemlidir. Fatura gönderimi, sipariş onayları ve müşteri iletişimi gibi süreçlerin dijitalleştirilmesi, kağıt kullanımınızı azaltabilir.
4- Tedarik zinciri ve lojistik süreçlerinizi optimize ederek, nakliye maliyetlerini düşürebilir ve karbon ayak izinizi azaltabilirsiniz. Daha etkili rota planları yapma, toplu sevkiyatlar ve düşük karbon emisyonlu nakliye seçeneklerini tercih edebilirsiniz.
5- Ortalama bir web sitesinin her sayfa başına 4,61 gram CO2 ürettiği tahmin ediliyor. Her gün onlarca, her ay binlerce kişinin ziyarette bulunduğu varsayarsak bu sayı çok artacaktır. Bu sebeple e-ticaret web sitenizi, çevresel etkileri minimize etmek ve sürdürülebilir bir çevre politikası benimsemek için özel olarak tasarlanmış bir web barındırma hizmeti sağlayıcılar aracılığıyla kurabilirsiniz.
6- Ürün tasarımı aşamasında; sürdürülebilirlik ilkesi benimsemeli, hammaddelerin seçiminden ürünün üretimine ve dağıtımına kadar her aşamada dikkatlice düşünmelisiniz.

Sürdürülebilir e-Ticarete Öncü Olan Markalar Hangileridir?

Sürdürülebilir e-ticaret konusunda öncü olan birkaç marka:

  • DeFacto

    Giyim markası DeFacto geliştirdiği bir projeyle sürdürülebilirliğe katkı sağlamıştır. “Doğa Kalp Ben” sloganıyla yola çıkan marka ürün etiketlerini doğayla uyumlu hale getirmiştir. Doğayla uyumlu olan etiketler, kağıt parçalarından oluşmamakla birlikte ekildiği zaman karaçam, ladin ağaçları veya kır çiçekleri filizlenmektedir.

    DeFacto markasından sürdürülebilir e-ticaret örneği

  • Abtira

    Doğal kozmetik ve cilt bakım ürünleri üreticisi olan Abtira ülkemizdeki sürdürülebilir e-ticaret kapsamında gösterilecek örneklerden biridir. Ürünlerini tamamen organik olarak yapan Abtira, hayvanlar üzerinde test yapmayan ve geri dönüştürülebilir ambalajlar cam kullanmaktadır.

    abtira markasından sürdürülebilir e-ticaret örneği

  • Etsy

    Dünyanın en popüler pazaryerlerinden biri olan Etsy, el emeği ile üretilen özel tasarım ürünlerin yer aldığı bir platformdur. Etsy, sürdürülebilir ürünlerin satışını teşvik eder. El yapımı, geri dönüştürülmüş ve organik ürünlerin satışına olanak tanır. Peki, Etsy’de nasıl satış yapılır? Sorunuzun cevabına, “Etsy Satış Teknikleri Nelerdir? Etsy’de Satış Artırma Yöntemleri” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

    Etsy pazaryerinin sürdürülebilir e-ticaret örneği

* Kaynak: Retail e-commerce sales in the United States from 2018 to 2027 – Statista
** Kaynak: What Is Sustainable Ecommerce — And How Can It Benefit Your Business? – CleanHub
*** Kaynak: A ‘natural’ rise in sustainability around the world – NIQ
**** Kaynak: Is online shopping packaging waste a threat to the environment? – Elsevier