Bağkur Nedir? Bağkur Primi Nedir, Nasıl Ödenir?
Çalıştığınız yerden ayrıldınız ve kendi girişiminiz için şirket mi kurdunuz? Yeni şirket kuranlar için Bağkur emeklilik sistemine dair detaylar bu yazıda…
Bağkur Nedir?
Bağkur, herhangi bir işyeri tarafından yapılmayan, kişilerin kendi adlarına başvurdukları ve primlerini kendileri yatırdıkları sigorta türüne denmektedir. Bağkur aynı zamanda iş yeri sahibi olan kişilerin malullük, yaşlılık, ölüm ve sağlık gibi konularda geleceğini güvence altına almak için yaptırdıkları sigortadır. Bir emeklilik kurumu olan Bağkur’a bağlı olan kişiler sigortalı olarak sayılır.
Kimler Bağkur’lu Olabilir?
Bazı meslek grupları Bağkur tarafından sigortalı sayılırlar. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Esnaftan, zanaatkarlardan ve diğer bağımsız işçilerden ticari kazanç ve kar elde edenler,
- Vergi mükellefi olan ancak gelir vergisi ödeme zorunluluğu olmayanlar,
- Kollektif şirket ortakları,
- Anonim şirketlerin kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyesi ortakları,
- Serbest meslek sahipleri ve bu meslekten gelir elde edenler,
- Ana parası hisselere bölünmüş komandit ortaklıklar,
- Esnaf sicili ile birlikte kanunla kurulmuş meslek kurumlarına kaydı olanlar.
Bunların dışında 2108 sayılı Muhtar Ödeneği ve Sosyal Güvenlik Kanunu’na göre Bağkur tarafından zorunlu sigortalı sayılanlar bulunmaktadır. Bunlar;
- Emekli Sandığı, SSK ve kanunla kurulmuş diğer sigorta sandıklarından yaşlılık ya da malullük aylığı almayanlar,
- SSK ve seçildiği tarihte kanunla kurulan diğer kuruluşlara ve sigorta sandıklarına prim ödemeyen muhtarlar.
Yukarıda madde madde sıraladığımız kişiler dışında da isteyenler Bağkur sigortasına başvurabilir. Prim ödeme şartını yerine getiren kişiler, düzenli olarak ödeme yaptıkları takdirde Bağkur’dan emeklilik hakkı kazanırlar. İsteğe bağlı Bağkur prim ödeme sistemiyle, bu haktan yararlanabilecek kişiler ise şöyledir:
- SGK kapsamı dışında kalan işverenler,
- Herhangi bir hizmet sözleşmesine bağlı olmayan ve tarımsal faaliyetlerde bulunan kişiler,
- Reşit olan kişiler,
- Türkiye’de oturma izni olan ve işyeri kaydı olmayan yabancı uyruklu kişiler,
- Yurt dışında çalışan TC vatandaşlarının çalışmayan ve sigortası bulunmayan eşleri.
Bağkur Çeşitleri Nelerdir?
Bağkur isteğe bağlı, tarım ve zorunlu Bağkur olarak 3 farklı çeşide ayrılmaktadır. Bunları detaylarına bakacak olursak:
İsteğe Bağlı Bağkur Nedir?
Herhangi bir SGK kurumuna bağlı olmayanlar, yurt dışına çalışan TC vatandaşlarının çalışmayan eşleri, oturum izni olan ve çalışmayan yabancı uyruklular ve ev hanımlarının isteği doğrultusunda başvurabilecekleri Bağkur çeşididir.
Tarım Bağkur Nedir?
5510 sayılı kanunun 4. maddesine göre, tarımsal faaliyette bulunan ve ziraat odalarına kaydı olanlar, ziraat odalarının olmadığı yerlerde ise tarım il ve ilçe müdürlüklerine kayıt yaptıranlar Tarım Bağkur’una dahil olabilmektedir. Ancak bu kişilerin de herhangi bir işte çalışmıyor olması, 18-65 yaş aralığında olması gerekmektedir.
Zorunlu Bağkur Nedir?
Yukarıda da saydığımız gibi Bağkurlu sayılan; vergi mükellefi, esnaf siciline kaydı olanlar, limited, komandit ve kolektif şirket ortakları ve yönetim kurulu üyesi ortakları gibi kişilerin dahil olduğu Bağkur çeşididir.
Nasıl Bağkur’lu Olunur?
Zorunlu Bağkur Sigortası, Bağkurlu olmanızı gerektirecek bir iş yükümlülüğü ile başlamaktadır. Daha sonra Bağkur İl Müdürlüğü’ne başvuru yaparak Bağkur’a kayıt yaptırmanız gerekir. Bağkur tanıtım beyannamesi yetkili kurumlar (vergi daireleri, vergi muafiyeti var ise de oda ve sicil) tarafından onaylanmalıdır. Onay alındıktan sonra Bağkur İl Müdürlüğü’ne teslim edilmelidir.
Tarım Bağkur’una yapılacak başvuruda ise kişilerin Tarım Sigortası yaptırmaları gerekir. Bağkur girişi bu sigorta üzerinden yapılır. Daha sonra Bağkur beyannamesi ziraat odaları, muhtarlar ya da ilgili tarım kooperatiflerine onaylatılmalıdır. Onaylanan beyanname yine Bağkur İl Müdürlüğü’ne verilmelidir.
İsteğe bağlı başvurularda ise ilk etapta dilekçe ile başvuru yapabilirler. Bu kişiler Bağkur’dan Opsiyonel Sigortalı Giriş Belgesi almalıdır. Bu belge ile ikametgah belgesi muhtara onaylatılarak, beyanname ile birlikte Bağkur İl Müdürlüğüne teslim edilmesi gerekir.
Bağkur’dan Emeklilik Şartları Nelerdir?
Sigorta başlangıcı 1 Mayıs 2008’den önce olan, Bağkur şartlarına uygun olan kişilerin normal emekliliği için yaş şartı dışında en az 9 bin prim gününü yani 25 tam yılı, kısmi emeklilik için de en az 5.400 prim gününü yani 15 tam yıl sigortalılık süresini doldurmuş olmaları gerekir. Kadınlarda bir istisna bulunmaktadır. Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999’dan önce olan kadınların Bağkur kapsamında emekli olabilmeleri için 9000 yerine 7200 prim günü (20 tam yıl) süresi yeterlidir. Kısmi emeklilikte ise sigorta başlangıç tarihine bakılmaksızın kadın ve erkeklerde 5400 prim günü (15 tam yıl) gerekmektedir.
Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında kadınların 5400 günle emekli olabilmeleri için 60 yaşını, erkeklerin ise 62 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. 8 Eylül 1999’dan önce olan kadınlarda kalan süreye göre minimum 51, erkeklerde ise minimum 56 yaşını doldurma şartı aranmaktadır.
SGK ile Bağkur Arasındaki Farklar Nelerdir?
Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağkur ve Emekli Sandığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile 2006 yılında tek bir çatı altında toplanmıştır. SGK’nın amacı adil, çağdaş standartlarla mali açıdan sürdürülebilir sosyal güvenlik sistemini yürütmektir. Bağkur’da ise malullük, sağlık ve ölüm gibi süreçlerde bireylere sigorta yardımı ve cenaze masrafları karşılığı toptan ödeme ve sosyal yardım zammı vermek amaçlanır.
SGK Emekliliği ile Bağkur Emekliliği Farkları Nelerdir?
Her iki kurumun da emeklilik sistemi farklıdır. Kurumlara göre emeklilik için ödemeniz gereken prim gün sayısı, yaş şartı ve emeklilik maaşı tutarı değişmektedir. SGK emekliliği Bağkur’a nazaran birkaç farlı avantaja sahiptir. Bağkur yukarıda sıraladığımız kazanç sahiplerinin bağlı olabildiği emeklilik sistemi iken SGK işverenler tarafından işçiler için ödenen emeklilik primleridir.
Bağkur’da kadınlar 7200 gün, erkekler ise 9000 gün prim ödemelidir. SGK’da ise bu rakamlar 5000-7200 prim günü olarak değişmektedir. SGK’da 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlar 3600 günle emekli olabiliyorken, Bağkur’da en az 5400 günlük prim ödemesi yapmaları gerekmektedir.
Bağkur Primi Nedir?
Bağkur primi kişilerin sağlık, malullük ve ölüm gibi durumlardaki hizmetlerden yararlanabilmesi ve emeklilik hakkı kazanabilmesi için Bağkur’a ödedikleri ücrettir.
Bağkur Prim Ödemesi Nedir?
Her yıl asgari ücrete bağlı olarak değişen Bağkur prim ödemeleri ile kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor ve emeklilik maaşı kazanabilmektedirler.
Bağkur Prim Ödemesi Ne Kadardır?
Bağkur’da prim ödemelerini kişiler kendi ekonomik durumlarına göre belirleyebilmektedir. Ancak ödenecek prim tutarının alt ve üst sınırı bulunmaktadır. En az prim ödemesinin tutarı brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar olmalıdır. En üst sınır ise brüt asgari ücretin 7,5 katının yüzde 32’si kadardır. Brüt asgari ücretin 6.471 TL olduğunu düşünürsek en düşük Bağkur prim ödemesi 2.070 TL iken en yüksek prim ödemesi de 15.530 TL olmaktadır.
Bağkur Primi Nasıl Ödenir?
Bağkur prim ödemeleri için 3 farklı yöntem vardır. SGK’nın internet sitesinden e-Devlet şifreniz ile birlikte Bağkur prim borçlarınızı ödeyebilirsiniz. Bir diğer yöntem ise bankaya giderek ödemektir. Ya da ödemeleri bankanın mobil uygulaması üzerinden Ödemeler ve SGK Ödemeleri sayfaları üzerinden gerçekleştirebilirsiniz.
Şirket Sahipleri İçin Bağkur Primi Ödemek Zorunlu Mudur?
Kendinize ait şahıs şirketiniz varsa, limited şirket ortağı iseniz ya da anonim şirkette yönetim kurulu üyesiyseniz Bağkurlusunuz ve prim ödemeniz gerekiyor demektir. Ancak eğer başka bir yerde bordrolu olarak çalışıyorsanız Bağkurlu olamıyorsunuz. Çünkü çalışma durumunda SGK’lı olacağınız için Bağkurlu olamazsınız.
Bağkur Primini Ödemeyince Ne Olur?
Bağkur primlerini ilgili ayın sonuna kadar ödenmelidir. Ödenmesi gereken primler süresi içinde ve tam olarak ödenmezse, primlerin ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren başlamak üzere %10 oranında artırılmaktadır. Ancak primleri hiç ödemezseniz emekli olamazsınız ve sağlık hizmetlerinden yararlanamazsınız.
Bağkur Prim Borcu Nedir?
Bağkur prim borcu son ödeme süresi geçmiş prim ödemelerine denir. Bağkur ödemelerini takip eden ayın sonuna kadar yatırmalısınız. Bu süre içinde ödenmediği takdirde prim borcu olarak tanımlanır. SGK, Bağkur kapsamındaki borçları, peşin ödeme yapmanız durumunda gecikme faizini silmektedir. Ancak dilerseniz yapılandırmayı taksitle de yapabilirsiniz. 18 takside bölebilirsiniz dilerseniz.
Bağkur Prim Borcu Sorgulama Nasıl Yapılır?
Bağkur prim borçlarınızı e-Devlet üzerinden ya da SGK’nın web sitesi üzerinden sorgulayabilirsiniz. “4B borç sorgulama” şeklinde arama yaparak borç bilgilerinize ulaşabilirsiniz.
Bağkur Yapılandırma Nedir?
Bağkur yapılandırma mevcut borçlarınızda vade planlaması değişikliğine gitme işlemine denmektedir.
Bağkur Yapılandırma Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yapılandırma başvurularınızı dilediğiniz SGK merkezinden yapabilirsiniz. Talep edilmesi halinde Bağkur yapılandırma başvurusunu posta yoluyla da yapabilirsiniz. Yapılandırma başvurunuz SGK tarafından onaylanırsa ödeme planınız kısa sürede düzenlenmektedir. Ödeme planınız size sunulduktan sonra yukarıda ödeme yöntemleriyle ödeme işlemlerinizi yapabilirsiniz.
Bağkur Yapılandırması İçin Hangi Evraklar İstenir?
Bağkur borcu yapılandırması için istenen belgeleri eksiksiz ve doğru şekilde sunmanız gerekir. Çok fazla belge istenmemektedir. Yapılandırma başvuruları için başvuru formu ve kimlik yeterlidir.