Özel Tüketim Vergisi Nedir? ÖTV’li Fatura Nasıl Kesilir?

ÖTV Nedir?

ÖTV yani açılımıyla “Özel Tüketim Vergisi”, belirli bir ürün ya da mallar üzerinden oran bazında alınan vergi türüdür. Lüks tüketim malları ile kullanımı çevreye zarar verdiği için teşvik edilmeyen ürünlerden maktu ya da oransal olarak alınır. Özel Tüketim Vergisi, bir defa ürün ya da malın ilk satışında ödenir. Aynı ürün ya da mal ikinci defa satıldığında ise ÖTV ödenmez. Ülkemizde ilk olarak Avrupa Birliği’ne uyum çerçevesinde yapılan kanun değişikliği ile gündeme geldi ve 2022 yılında kabul edildi. Günümüzde bu vergi türü OECD üyesi ülkelerde de uygulanıyor. Bu ülkeler arasında; Kanada, Fransa, Almanya, Belçika, ABD, İngiltere, Hollanda, Avusturya, İtalya, Danimarka, İrlanda, İsveç, İspanya, Norveç, İzlanda, İsviçre, Yunanistan ve Portekiz yer alır.

Hangi Ürünler İçin ÖTV Ödenir?

Özel Tüketim Vergisi ile gelir elde etmekten çok sosyal yarar amaçlanır. Özel Tüketim Vergisi sağlığa ve çevreye zararlı, lüks ürünlere uygulanır. Ayrıca motorlu taşıtlar da ÖTV kapsamına girmektedir. ÖTV yansıtılan ürün ya da malların tamamı 4760 sayılı kanunda yer alan dört listede yer alır;

• Lüks tüketim ürünleri (motorlu taşıtlar, kürk, beyaz eşya ve mücevher gibi…),
• İnsan sağlığına zararlı ürünler (alkollü içecekler ve tütün ürünleri),
• Çevreye ve doğaya zarar veren ürünler (benzin, kömür, fosil atık gibi…)

kapsam dahilindedir.

Kimler ÖTV Mükellefidir?

4760 sayılı kanuna göre ÖTV mükellefleri şu şekilde tanımlanmaktadır:

• Kanuna ekli (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler,
• (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler Özel Tüketim Vergisi mükellefidir.

ÖTV’li Fatura Nedir?

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 15’inci mükellefler ÖTV’yi satış belgelerinde ayrıca göstermek zorundadır. Buna göre; mükellefler ayrı bir ÖTV’li fatura düzenlenmelidir.

ÖTV’li Fatura Nasıl Kesilir?

ÖTV’li fatura, Özel Tüketim Vergisi eklenmeyen faturalarda olduğu gibi 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesindeki usullere göre düzenlenir. Bu maddede belirtilen bütün bilgiler doğru ve eksiksiz şekilde faturaya eklenmelidir. Bunlara ek olarak satışın Özel Tüketim Vergisine tabi olduğu belirtilmelidir. Faturada ayrıca ÖTV’ye dair oranlar, yüzde olarak ya da tutar cinsinden faturaya yazılmalıdır.

ÖTV’li Faturada Hangi Bilgiler Yer Alır?

Özel Tüketim Vergili fatura oluşturulurken normal faturalarda olan bilgilere ek özel detaylara da yer verilmelidir. Bu bilgiler eksiksiz ve doğru bir şekilde fatura üzerinde detaylandırılarak belirtilmelidir. Buna göre ÖTV’li faturada yer alması gereken bilgiler şu şekildedir:

• Özel Tüketim Vergisi miktarı,
• Faturanın düzenlenme tarihi ve seri numarası,
• İrsaliye numarası,
• Faturayı düzenleyen kişinin ismi, ticari unvanı, bağlı olduğu vergi dairesi bilgileri, hesap numarası ve iş yeri adresi,
• Ürün adeti ve fiyatı,
• Müşterinin bilgileri, hesap numarası, ticari unvanı, vergi numarası ve adresi,
• Satışı gerçekleşen ürünün teslim tarihi.

ÖTV’li Fatura Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Ülkemizde milyonları ilgilendiren bu vergi türünde kesilen faturanın ardından satış için ayrıca muhasebe kaydının da yapılması gerekmektedir. ÖTV’li faturanın muhasebe kaydı da Özel Tüketim Vergisi kapsamına giren ürünlerin alım-satımıyla ilgili önemli konulardan biridir. Muhasebe kaydı, şirketlerin hareketlerini ve işlemlerini düzenli olarak kayıt altına alınması işlemine denir. Muhasebe kaydı, şirketlerin finansal hareketlerini belgelemek, kontrol altında tutmak ve raporlamak için yapılır. Özel Tüketim Vergili fatura da bu kapsama girmektedir ve önem taşımaktadır. ÖTV’li faturanın muhasebe kaydında konuyla ilgili her türlü bilgi işlenmelidir.

ÖTV’li Fatura Muhasebe Kaydı Örneği Nedir?

Özel Tüketim Vergili faturanın muhasebe kaydı yapılırken; satış işlemi, vergi detayları ve malın matrah tutarına kadar tüm bilgiler detaylı olarak yazılmalıdır. Buna göre ÖTV’li faturanın muhasebe kaydı örneği aşağıdaki gibi olmalıdır:

• Matrah: 400.000 TL
• ÖTV (%20): 80.000 TL
• KDV (%18): 72.000 TL
• KDV Matrahı (Matrah + ÖTV): 480.000 TL
• Toplam: 552.000 TL

Bu hesaplamalara göre muhasebe kaydı şu şekilde yapılmalıdır:

102 BANKALAR 552.000 TL

600 YURTİÇİ SATIŞLAR 400.000 TL

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 80.000 TL

391 HESAPLANAN KDV 72.000 TL