Patent Nedir, Nasıl Alınır, Nasıl Sorgulanır?

Patent Nedir?

Patent; bir buluşun, ürünün ya da icadın yasal olarak korunmasını sağlayan, sahibine üretme, kullanma, ithal etme ya da satma hakkı veren hukuki belgedir. Patent sayesinde söz konusu olan buluşun başkaları tarafından kullanılması, üretilmesi ya da satılması engellenir. Bu haklar yalnızca patent hakkı olan buluş sahibinindir. Patentler, buluş sahibine belirli bir süre boyunca (genellikle 20 yıl) buluşunun ticari kullanımını tekelleştirme hakkı verir. 3 tür patent türü bulunmaktadır. Bunlar:

1. Faydalı model: Sanayi faaliyetleri ile ilgili olan buluşların haklarını koruyan resmi belgedir. Günlük hayatımızdaki bir sorunu çözmek için üretilen makineler, kimyasal bileşimler ya da işlemler bu patente dahildir.
2. İncelemeli patent: Geçerliliği 20 yıl olan bu patent türü, buluşun özgünlüğünü araştırıldıktan sonra verilmektedir.
3. İncelemesiz patent: Buluşun özgünlüğü tam olarak araştırılmayan bu patent 7 yıl geçerlidir. İncelemesiz patentler daha sonra yapılacak başvurunun ardından incelemeli patente dönüştürülebilmektedir.

Başvuru öncesi buluş sahibinin öncelikle buluşunun mevzuata uygun bir buluş olup olmadığını sorgulaması gerekmektedir. Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre, teknolojinin her alanındaki buluşlara yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması şartıyla patent verilir. Aşağıda sıraladığımız durumlardaki ürünler, buluş niteliğinde sayılmaz ve patentlenebilirliğin dışında kalır:

• Bilgisayar programları,
• Keşifler, bilimsel teoriler ve matematiksel yöntemler,
• Zihni faaliyetler, iş faaliyetleri veya oyunlara ilişkin plan, kural ve yöntemler,
• Bilginin sunumu,
• Estetik niteliği bulunan mahsuller, edebiyat ve sanat eserleri ile bilim eserleri,
• Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar,
• Mikrobiyolojik işlemler ya da bu işlemler sonucu elde edilen ürünler hariç olmak üzere, bitki çeşitleri veya hayvan ırkları ile bitki veya hayvan üretimine yönelik esas olarak yapılacak biyolojik işlemler,
• Tüm tedavi yöntemleri,
• İnsan bedeninin öğelerinden birinin sadece keşfi,
• İnsan klonlama işlemleri, insanın genetik kimliğini değiştirme işlemleri, insan embriyosunun sınai ya da ticari amaçlarla kullanılması, insan ya da hayvanlara önemli bir tıbbi fayda sağlanmaksızın hayvanlara acı çektirebilecek genetik kimlik değiştirme işlemleri ve bu işlemler sonucu elde edilen hayvanlar.

Patent Nasıl Alınır?

Patent almak isteyen buluş sahipleri ya da şirketler başvuruda bulunmalıdır. Başvurular Türk Patent ve Marka Kurumu‘na yapılmaktadır. Buluş sahibinin başvuru yapmasının ardından Türk Patent ve Marka Kurumu buluş hakkında inceleme başlatır. Patenti istenen buluşun daha önce yapılmamış olması gerekmektedir. Ya da sektörde faaliyet gösterene birinin kolaylıkla üretebileceği bir ürün veya araç olmamalıdır. Bu kriterlerin sağlanması takdirde buluş değerlendirilir ve patent belgesi alması onaylanır.

Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?

Bir buluşunuz ya da yeni bir ürün fikrinizin varsa bunun patentini almak için ilk olarak gerekli evrakları eksiksiz bir şekilde tamamlamanız gerekmektedir. Bu dosyaların, buluşun dahil olduğu dalda uzman biri tarafından hazırlanması önemlidir. Dosyalar ve başvurunun yeterliliği Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından onaylandıktan sonra sonuç da olumlu sonuçlanır.

Patent Başvurusu Öncesi Araştırma Süreci Nasıl İlerler?

Patent Başvurusu İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?

Patent başvurusu yapabilmek için öncelikle başvuru ücretini ödemeniz gerekmektedir. Başvuru ücretinin ödendiğine dair aldığınız dekont ile teslim etmeniz gereken başvuru belgeleri şunlardır:

• Patent başvuru formu,
• Buluşa dair bilgi verilen bir özet,
• Tarifname: Bu belgede buluşa dair detaylı bilgi verilmesi istenir. Buluşun özgünlüğü, varsa benzer buluşlardan farkı, faaliyet ya da çalışma şekli, varsa parçaları detaylı ve uzun bir şekilde anlatılmalıdır,
• İstemler: Buluşun korunma altına alınmasının istediğini anlatan belge,
• Vekaletname: Patent hakkının vekaletinin verileceği kişinin belirtildiği ve noterden alınan belge,
• Teknik resimler: Buluşa ve parçalarının siyah-beyaz teknik resimleri eklemeli, buluş çalışırken fotoğrafı çekilmelidir.

Patent Başvurusu Nereye Yapılır?

Buluş sahibi ya da şirketlerin bu ürünün korunmaya alınması için patent başvurularını Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapmaları gerekmektedir. Türk Patent ve Marka Kurumu, Sanayi ve Çalışma Bakanlığı’na bağlı özerk bir kuruluştur.

Patent Başvurusundan Sonra İcat Korumaya Alınmış Olur Mu?

Kanun hükümlerince, patent başvurusunun bültende yayımlandığı tarihten itibaren patente sağlanan koruma başvuru sahibine geçici olarak tanınmaktadır.

Patent Onayı Ne Kadar Sürede Tamamlanır?

Patent onay süreci değişiklik gösterebilmektedir. Yapılan başvurunun eksiksiz olması süreci haftalar içerisinde tamamlayabilir. Ancak yapılabilecek itirazlar, eksiklikler olması halinde onay alınması yıllar alabilir. Patent başvurusunun onay sürecini şu şekilde özetleyebiliriz:

Başvuru sonrasında inceleme süreci başlamaktadır. Ancak belirtilen belgelerde ve bu belgeler içeriğinde eksiklik olması halinde başvuru işleme alınamamaktadır. Kurum, başvuru şartlarını yerine getiren kişilerin ya da şirketlerin başvuruları için araştırma raporu düzenlenir. Başvuru sahibi başvuruyla birlikte başvuru tarihinden itibaren on iki ay içinde ücretini ödemek kaydıyla araştırma talebinde bulunabilir. Kabul edilmesi hâlinde araştırma raporu düzenlenir, başvuru sahibine bildirilir ve patent başvurusu bültende yayınlanır. Başvuru sahibi, araştırma raporunun bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde ücretini ödeyerek incelemenin yapılmasını talep eder.

Kurum, başvuru sahibinin inceleme talebi üzerine başvurunun uygunluğu inceler. Yapılan incelemenin ardından; inceleme raporunda başvuru ve buna ilişkin buluşun bu kanuna uygun olduğunun belirtilmesi halinde patentin verilmesine karar verilir ve başvuru sahibine bildirilir. Ardından bu karar ve patent bültende yayımlanır. Yayımın ardından başvuru sahibi, belge düzenleme ücretini ödemesinin ardından düzenlenen patenti teslim alabilir. Patent başvuru süreci ile ilgili hazırlanan mevzuatın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

Patent Ne Kadar Süre Geçerlidir?

Patentin koruma süresi başvuru tarihinden itibaren başlayarak 20 yıldır. Faydalı modelde ise koruma 10 yıl geçerlidir. Bu süreler uzatılamamaktadır. Patentin korunması için gerekli olan yıllık ücretler düzenli olarak ödenmelidir. Korumanın geçerli olabilmesi için belirtilen sürelerde ücretin yatırılması gerekir. Yıllık ücretler, patentin koruma süresi boyunca, başvuru tarihinden itibaren ikinci yılın sona erdiği tarihte ve devam eden her yıl ödenmelidir. Vade tarihi, başvuru tarihine tekabül eden ay ve günü kapsar.

Patent Almanın Avantajları Nelerdir?

Patent almanın başlıca avantajı buluş sahibinin, bütün hukuki ve ticari haklara sahip olmasıdır. Bunun dışında:

• Buluşun her türlü kullanımı için patent sahibinin onayı gerekir.
• Buluş başkaları tarafından üretilemez, kullanılamaz ya da satılamaz.
• Buluş sahibi dilerse patent hakkını satabilir, devredebilir ve miras bırakabilir.
• Patent almak ve buluşu kullanıma sunmak ülke sanayisinin kalkınmasına da katkı sağlar.

e-Ticarette Patentli Ürün Satmak Neden Avantajlıdır?

e-Ticarette benzer ürün ya da marka kullanımı en önemli konulardan biridir. Sizin buluşunu yaptığınız ürünü, internet üzerinden sattığınız zaman birçok işletme bu ürünü kopyalayabilir ve buluşunuz üzerinden haksız kazanç elde edebilir. Ürünlerinizin patentini almak markanızı ve ürünlerinizi hukuki olarak koruma altına almış olursunuz. Ürünün tüm hakları size ait olur. Sizin onayınız olmadan ürününüz üzerinden elde edilebilecek haksız kazançları önleyebilirsiniz. Ayrıca dilediğiniz işletmeye ürünü satma hakkı da verebilirsiniz.

Kendi markanızı nasıl kurabileceğinizi ve marka tescil sürecine dair yazdığımız, “Marka Tescili Nedir, Nasıl Yapılır? Marka Tescil Rehberi” başlıklı içeriğimizi de ilginizi çekebilir.

Türkiye’de Alınan Patent Yurt Dışında Geçerli Midir?

Türkiye’de başvuru yaptığınız patent sadece Türkiye sınırları içerisinde geçerlidir. Başka bir ülke içerisinde de buluşunuzun haklarına sahip olabilmek için o ülkelerde de ayrı patent başvurusu yapmanız gerekir. Bu doğrultuda Türkiye’de patentini aldığınız buluş, İtalya’da üretimi, kullanımı, satışı serbesttir. Bunu engellemek için İtalya’da da ayrı bir başvuru sürecine girmeniz gerekir.