Nakit Akışı Yönetimi Nedir, Nasıl Yapılır?

Nakit Akışı Nedir?

“Nakit akışı” ifadesi, bir işletmenin kazandığı nakit girişleri ve yaptığı nakit çıkışları temsil eder. Nakit akışı yönetimi ise; para kaynaklarının yönetimini ve nasıl kullanıldığını gösterir.

Nakit Akışı Türleri Nelerdir?

Nakit akışı genellikle iki kategoriye ayrılır: Pozitif ve negatif nakit akışı. Bu iki tür de bir işletmenin finansal durumunu ve likidite pozisyonunu anlamak için önemli kavramlardır.

• Pozitif Nakit Akışı Nedir?

  Pozitif nakit akışı; işletmenin kasasına giren nakdin, çıkan nakitten daha fazla olduğu durumdur. Bu durum işletmenin elde ettiği gelirle borçlarını ödeyebildiği, günlük ihtiyaçları karşılayabildiği ve ilerleyen zamanlarda yeni yatırımlar yapabileceği anlamına gelir.

• Pozitif Nakit Akışı Nasıl Sağlanır?

  Pozitif nakit akışı, finansal sağlığın korunması ve büyümesi için kritik öneme sahiptir. Bunu sağlamak için; daha fazla ürün ya da hizmet satışı ile gelir akışı artırılabilir, alacak hesapları azaltılabilir, stok seviyeleri optimize edilebilir, nakit çıkışları kontrol altına alınabilir, maliyetler ve piyasa koşulları dikkate alınarak fiyatlar gözden geçirilebilir ve ani nakit çıkışlarına karşı bir acil durum fonu oluşturularak pozitif nakit akışı sürdürülebilir.

• Negatif Nakit Akışı Nedir?

  Negatif nakit akışı ise pozitif akışın tam tersi olarak; işletmeden çıkan nakdin, giren nakitten fazla olduğunu gösterir. Böyle bir durumda işletmenin nakit sıkıntısı çektiği, borçlarını ödemekte zorlandığı ve faaliyetlerini yürütmek için ek finansmana ihtiyacı olduğu anlaşılır. Negatif nakit akışının önlenmesi için işletmeler; fazla stoktan kaçınarak envanter seviyelerini kontrol altına tutabilir, sermaye harcamalarında gerekli yatırımlara öncelik verebilir ya da gereğinden fazla borç yükümlülüğü altına girmek yerine öz kaynaklarını kullanabilir ya da kiralama uygulamalarına şans verebilirler.

Nakit Akışı Yönetimi Neden Önemlidir?

Nakit akışı yönetimi bir işletmenin finansal başarı yakalaması ve bu başarıyı sürdürülebilir kılması için önemlidir:

• İşletmeler günlük operasyonlarını sürdürebilmek, varsa çalışan maaşlarını ödeyebilmek, tedarikçilere ve müşterilere zamanında ödeme yapmak gibi bir dizi finansal yükümlülüğe sahiptir. Nakit akışı yönetemeyen işletme bu yükümlülükleri yerine getiremeyebilir ve iş akışı sekteye uğrayabilir.
• İyi bir nakit akışı yönetimi, işletmenin kısa ve uzun vadeli borçlarını zamanında ödemesine yardımcı olur.
• Pozitif nakit akışı olan işletmeler yeni yatırımlara daha açık olur. Böylece yeni projeler geliştirerek iş gücünü genişletebilir.
• Beklenmedik durumlar ve acil harcamalarda nakit akışı yönetimi sayesinde giderlere hazırlıklı olunabilir.

Yeni Bir İş Kurarken Nakit Akışı Nasıl Planlanmalıdır?

Yeni bir iş kurarken nakit akışını doğru bir şekilde planlamak, daha kolay başarıya ulaşmanız kritik öneme sahiptir. İlk dönemlerde işletmenizin nakit akışı dengesiz olabilir. Bu sebeple dikkatli bir planlama yaparak bu süreci doğru şekilde yönetmeniz gerekir. Öncelikle kuruluş aşamasında yapılacak masraflar net bir şekilde belirlenmeli ve hesaplanmalıdır. Kira, ekipman, stok, varsa çalışan maaşları, tedarikçi masrafları, depolama gibi sabit maliyetler hesaplanır. Bunları belirlemek işletmenizin ilk aylarında beklenmedik nakit çıkışlarıyla karşılaşmamanızı sağlar.

Daha sonra iletmenizin ilk birkaç ayda gelir elde etme ihtimalinin düşük olacağını düşünerek yeterli başlangıç sermayesini sağladığınızdan emin olun. En azından ilk 6-12 ay boyunca giderlerinizin karşılanacağı bir fonun olması sizi rahatlatacak ve büyük borçlar altına girmenizi engelleyecektir. Ürün ya da hizmetlerinizin fiyatlandırmasını yaparken maliyetlerinizi karşılayacak ve kâr sağlayacak bir strateji oluşturmalısınız. Fiyatlandırma yaparken pazardaki rekabeti ve müşteri beklentilerini de göz önünde bulundurmalısınız.

Sağlıklı bir nakit akışı yönetimi için bir diğer unsur da stok yönetimine dikkat etmektir. Fazla stok tutmak, işletmenizin nakit akışını sıkıştırabilir.

Beklenmedik harcamalar ya da para kayıpları olması durumunda, işletmenizin kötü etkilenmemesi için bir acil durum fonu oluşturabilirsiniz.

Nakit Akışı Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Temel Unsurlar Nelerdir?

Nakit akışı yönetiminde dikkat edilmesi gereken temel unsurlar şöyledir:

• Nakit akışının sürekli olarak izlenmesi ve raporlanması,
• Gelecek nakit giriş ve çıkışlarının doğru bir şekilde tahmin edilmesi,
• Müşterilerden gelen ödemelerin hızlandırılması için erken ödeme teşvikleri sunulması,
• İşletmenin giderlerini sürekli gözden geçirmek ve optimize etmek,
• Stok seviyelerinin iyi yönetilmesi ve fazla stok tutmaktan kaçınılması,
• Nakit sıkışıklığı durumunda hızlı çözüm bulunması,
• Nakit akışı yönetimi için otomatik raporlama yapabilecek ve analiz edebilecek yazılımlar ve araçlar kullanmak,
• Nakit akışının uzun vadeli hedefler doğrultusunda da planlanması.

Nakit Akışını İyileştirmek için Ödeme Şartları Nasıl Optimize Edilebilir?

Ödeme şartları, nakit akışına etki eden unsurlardandır. Bu süreci iyileştirmek için ödeme şartlarını şu stratejiler doğrultusunda optimize edebilirsiniz:

• Müşteri Ödeme Koşulları
  Müşterilere sunulan ödeme koşulları gözden geçirilerek ödeme sürelerini kısaltmak için yeni ödeme süreleri belirleyebilirsiniz. Örneğin, 30 gün yerine 15 gün gibi daha kısa süre belirleyerek nakit girişlerini hızlandırabilirsiniz.
• İndirimler
  Müşterileri daha kısa sürede ödeme yapmalarına teşvik etmek için indirimler sunabilirsiniz. Örneğin, bir hafta içerisinde ödeme yapan müşterilere indirim uygulamak gibi…
• Farklı Ödeme Seçenekleri
  Müşterilere kredi kartı, banka havalesi, online ödeme sistemleri farklı ödeme yöntemleri sunabilirsiniz.
• Müşteri Değerlendirme
  Yeni veya potansiyel müşterilerin ödeme geçmişini ve kredi riskini değerlendirebilirsiniz.

İşletmeler Nakit Akışı Projeksiyonlarını Ne Sıklıkla Güncellemelidir?

Nakit akışı projeksiyonlarının güncellenmesi birçok faktöre bağlıdır. Ancak genellikle aşağıdaki aralıklarda güncellenmesi yararlı olabilir:

• Aylık güncellemeler: Değişken bir sektörde (örneğin e-ticaret) faaliyet gösteren işletmeler genellikle aylık olarak güncelleme yapar. Çünkü aylık güncellemeler, finansal durumun hızla değişebileceği unsurları gösterebilir.
• Mevsimsel değişimlere göre: Tatil dönemleri, özel günler sırasında nakit akışındaki değişiklikler olabilir. Bu sebeple nakit akışı projeksiyonları mevsimsel değişimlere göre güncellenebilir.
• Finansal raporlama dönemleri: Çeyrek veya yıllık raporlar hazırlandığında, nakit akışı projeksiyonları da gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir.
• Yıllık strateji planları: Her yıl başında yapılan yıllık strateji planlamalarında yeni hedefler ve stratejiler belirlenirken, nakit akışı projeksiyonlarının da güncellenmesi yapılmalıdır.

Uluslararası Ticaret Yapan İşletmelerde Nakit Akışı Yönetimi Nasıl Yapılır?

İhracat yapan işletmelerde nakit akış yönetimine farklı para birimleri ve farklı ülkelerin yasal düzenlemeli gibi ek kriterler girmektedir. Bu işletmeler nakit akış yönetim süreçlerine farklı olarak şu stratejileri ekleyebilirler:

• Uluslararası ticarette döviz kurlarındaki dalgalanmaların etkisini minimize etmek için; döviz kurunu sabitlemek için stratejileri geliştirebilir, döviz çeşitlendirmesi yaparak farklı para birimlerinde gelir elde etmeyi deneyebilirsiniz.
• Farklı ülkelerdeki tedarikçiler ve müşterilerle ödeme koşulları anlaşması yaparken ön ödeme veya peşin ödeme şartları belirlenmelidir. Uzun vadeli ödemeler yerine kısa vadeli ödeme şartları oluşturulmalıdır.
• Faaliyet gösterilen ülkenin yerel para birimi cinsinden işlem yapılarak kurlarından kaynaklanabilecek belirsizlik azaltılabilir.
• Uluslararası ticaretle ilgili yasal düzenlemeleri takip ederek; olası ödeme gecikmeleri ya da cezalardan korunabilirsiniz.

Nakit Akışı Yönetimi İşletmenizin Büyümesine Nasıl Katkı Sağlar?

Nakit akışı yönetimi süreci işletmelere birçok katkı ve avantaj sağlar:

• Sağlıklı bir nakit akışı, işletmenin finansal sağlığını korur. İşletmenin finansal yükümlülüğünün yerine getirmesine yardımcı olarak sürdürülebilirliğini artırır ve büyüme fırsatlarını değerlendirebilmesini sağlar.
• Nakit akışının düzgün yönetilmesi, yeterli nakit akışına sahip olunmasını sağlar. Bu da yeni yatırım fırsatlarını değerlendirme imkanı sunar.
• Nakit akışı yönetimi, işletmelerin beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmasını sağlar.
• Etkili nakit akışı yönetimi, bütçelerini daha iyi planlama imkanı verir. Gelecek için daha doğru tahminler yapmalarını ve kaynaklarını daha verimli kullanmalarını sağlar.
• Sağlam bir finansal temeli olan işletmeler, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine daha fazla kaynak ayırabilir.

Nakit Akışı Sorunlarını Erken Tespit Etmek için Hangi Göstergeler Takip Edilmelidir?

Nakit akışı sorunlarını erken tespit etmek için bir takım göstergeleri takip edebilirsiniz. Öncelikle düzenli olarak nakit akışı raporları hazırlayarak nakit giriş ve çıkışlarını inceleyebilirsiniz. Tedarikçilere olan borçların ödenme ve müşterilerden alacakların tahsil edilme süreleri de göstergeler arasındadır. Bu sürelerin uzaması nakit akış sorunlarının habercisi olabilir.

Ayrıca stokların ne kadar sürede satıldığını görmek için stok devir hızı hesaplaması yapabilirsiniz. Yavaş eriyen stoklar nakit akışını yine olumsuz etkiler. Müşteri taleplerindeki ani değişikliklere ayak uyduramamak da satışların düşmesine neden olur. Bu nedenle müşteri geri bildirimlerini takip etmek önemlidir. İlerleyen dönemlerde ihtiyaç duyulan nakit miktarını önceden tahmin etmek olası sıkışıkları önceden fark etmeye de yardımcı olur.