GTIP (HS Code) Nedir ve Nasıl Kullanılır?

GTIP Kodu Nedir?

GTİP, uluslararası ticarette ürünlerin tanımını yapabilmek için kullanılan ve dünyanın farklı yerlerinde üretilen ürünler hakkında detaylı bilgiye ulaşmayı sağlayan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’na denmektedir. GTIP, İngilizce’de HS Code, Customs Tariff, Harmonized Code veya Harmonized System adıyla kullanılmaktadır.

GTIP kodunun çıkış kaynağı, tüm dünyada kullanılan Armonize Sistem Nomenklatürüdür. Nomenklatür, sınıflandırma ya da isimlendirme anlamındadır. Bu sistemin resmi adı Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi’dir. Armonize Sistem’i Dünya Gümrük Örgütü’ne bağlı olan 180’den fazla ülke kullanmaktadır. Bu ülkelerdeki ihracatı ve ithalatı yapılan tüm ürünler için bu tanımlama sistemi kullanılır.

GTIP Açılımı Nedir?

Uluslararası ticarette ürünlerini tanımlamak ve birbirinden ayırmak için rakamlardan oluşan bir kod olan GTİP’in açılımı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’dur.

GTIP Kodu Ne İşe Yarar?

Günümüzde binlerce hatta milyonlarca ürünün ithalatı ve ihracatı yapılmaktadır. Bu ürünlerin kolay bir şekilde sınıflandırılması için GTIP kodları kullanılmaktadır. 12 haneli olan bu kod sisteminden oluşan bir cetvel olmasıyla dünyanın herhangi bir yerinde üretilen herhangi bir ürününün tanınması ve ayrılmasını sağlar.
GTIP kodu, hem ihracatçılara hem de ithalatçılara büyük kolaylık sağlar. Gümrük vergilerinin tespiti için ve uluslararası ticaretin istatistiklerinin tutulması için GTIP’ten yararlanılır. Böylece ülkeler farklı ürünleri istediği gibi vergilendirebilir ve ortaya çıkan istatistiklere dayanarak ithalat ve ihracatını güçlendirebilir.

GTIP Kodu Nerede Kullanılır?

Dünya Gümrük Örgütü’nden alınan GTIP kodları şu işlemlerde kullanılmaktadır:

• Gümrük vergilerinin düzenlenmesi,
• Nakliye faaliyetlerine yönelik vergiler ve istatistik kontrolleri,
• Dış ticarete bağlı olan ürünlerin kontrolü ve sınıflandırılması,
• Uluslararası düzeyde ticarete yönelik verilerin düzenli olarak tutulması,
• Ticarete yönelik belirlenen toplantılar,
• Menşeine yönelik yerel vergilerin belirlenmesi.

İhracat Faturalarında GTIP Kodu Zorunlu Mudur?

Evet, hazırlanan ihracat faturalarında GTIP kodunun yazılması zorunludur. Bu kod olmazsa olmaz bilgiler arasındadır.

GTIP Kodu Sorgulama Nasıl Yapılır?

Aradığınız ürünün GTIP kodunu öğrenmek için buradaki linke istediğiniz ürünün adını girerek koduna ulaşabilirsiniz. Peki, GTIP kodu doğrulama nasıl yapılır? Yine bu şekilde yurt dışına gönderilecek ürünün GTIP kodunun doğruluğunu teyit edebilirsiniz.

GTIP Hangi Sistemi Baz Alır?

Ülkelerde kullanılan tarife cetvelleri ve GTIP kodları Armonize Sistem Nomanklatürü baz alınarak oluşturulur. Bu sistem, ticareti yapılacak ürünlerin hem yurt içi hem de yurt dışı kural sistemlerine tabi olarak adlandırılması ve numaralandırılması anlamına gelir.

Armonize Sistem Nedir?

Tüm dünyada kabul edilen ve 6 haneli kodlardan oluşan Armonize sistem ülkelerin gümrük tarifeleri için rehber niteliğindedir. Armonize Sistem; 21 bölüm ve 96 fasıldan oluşur. Fasıl olarak bilinen kısım, gümrük tarife cetvelindeki 2 haneli kodu ifade eder. Fasıllar 2 haneli kodlara, her fasıl 4 haneli pozisyonlara, her pozisyon ise 6 haneli alt pozisyonlara ayrılır.
Armonize Sistem’i kullanan ülkelerde 6 haneli kodlar aynı ürün ve ürün gruplarını temsil eder. Armonize Sistem, GTIP kodlarında 6 haneden sonra yer alan bölümler ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Bu farklılık, ülkelerin kendi kurallarına göre istatistiki veriler elde etmesi ve gümrük vergilerini ürün bazında uygulamaları amacıyla yapılır. 6 hane sonrasındaki kodlar ülkeler arasında farklı olabilir ve ülkelerin gümrük cetvelinde de ayrı olarak yer alır. Örneğin, Türkiye’de ticaret ürünleri 12 haneli bir kodla ifade edilirken ABD, Kanada, Avrupa Birliği, Çin ve Güney Kore’de 10 haneli kodla ifade edilir.

GTIP’te Ürünler Nasıl Sınıflandırılır?

GTIP’te ürünler belirli gruplara ayrılır. Ürünler niteliklerine göre ayrılır ve nitelendirilir. Bu kodlama yapılırken ürünlerin ticaretteki yaygınlığı da göz önüne alınmıştır. Çoğu zaman 6 haneli koddan sonraki kısımlar ürün gruplarının kullanımına göre şekillenir. Ürünler tek tek sıralanmak yerine tür, nitelik ve cinsine göre sınıflandırılır. Ticareti daha çok yapılan ürünler daha özel şekilde nitelendirilir. Buna göre, GTIP’te ürünler hammaddeler, işlenmiş ürünler ve işlenmemiş ürünler olarak sınıflandırılır. Bir hammadde belirli bir kodda yer alırken, bu hammaddeden üretilen ürünler de bu kodu takiben kodlandırılır.

GTIP ve HS Code Aynı Mıdır?

HS kodu; “Uyumlaştırılmış Sistem” anlamına gelmektedir. Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından geliştirilen HS kodları dünyada gümrük makamları tarafından harçlar ve vergiler hakkında istatiksel bilgiler toplamak için kullanılır. GTIP ile HS kod aynı sistemlerdir. GTIP’e İngilizce’de HS Code da denmektedir. GTIP, yabancılar tarafından kullanılan HS Code’un muadilidir.

GTIP Kodları Evrensel Midir?

Evet, GTIP kodu evrensel bir koddur. WCO’ya dahil olan tüm ülkelerde geçerlidir.

GTIP’in İlk 6 Rakamı Neyi Gösterir?

GTIP’in ilk 6 rakamı WCO’ya üye olan tüm ülkeler tarafından kullanılan Armonize Sistem kodlarını gösterir. Türkiye’de tarife cetvelinde 12’li olan GTİP kodunun diğer rakamları ise;

• İlk 4 rakam eşyanın pozisyon numarasını,
• İlk 6 rakam Dünya Gümrük Örgütü’ne üye tüm ülkeler tarafından kullanılan Armonize Sistem kodunu,
• 7-8’inci rakamlar Avrupa Birliği ülkelerinin kullandığı kodu,
• 9-10’uncu rakamlar farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodları,
• 11-12’nci rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik (GTİP ) kodlarını temsil etmektedir.

GTIP Numarasını Doğru Belirlemek Neden Önemlidir?

GTIP kodunun doğru olması çok önemlidir. Kodun yanlış olması durumunda resmi evraklara da yanlış yazılır. Bu durumda ihracat yapan firmalar zor durumlar ile karşı karşıya kalabilir. Söz konusu ürüne uygulanacak gümrük vergileri ve dış ticaret politika süreçleri GTIP kodu sayesinde doğru bir şekilde tespit edilir. GTIP kodunun yanlış beyan edilmesi ve CE, TSE gibi denetimlere tabi olup bu uygunluk belgesi alınmadığı takdirde ürüne gümrükte el konulur.
Ayrıca GTIP kodu ihracat için de çok önemlidir. İhracat yapacak işletmeler, ilk adım olarak pazar araştırması yapmalı ve doğru GTİP numarasını bulmalıdır. İşletme böylece ürünü daha iyi tanır ve potansiyeli olup olmadığını analiz edebilir. Ayrıca ihracat faturasına da GTİP kodu eklenmelidir. GTİP kodunun eklenmediği ihracat faturası geçersiz sayılır.

GTIP Kodu Yanlış Girilirse Ne Olur?

GTIP kodunun yanlış beyan edilmesinden kaynaklanan eksik vergi için işletmeler ceza ödemek durumunda kalır. Kodun yanlış yazılması durumunda ürünlere el konur ya da gümrüklenmiş malın değeri üzerinden üç katına kadar ceza kesilmesi gibi yaptırımlar uygulanır.

GTIP Kodu Değişir Mi?

Her yılın son günü bir sonraki yıl kullanılacak GTİP belirlenir ve Resmi Gazete’de yayımlanır. Ancak GTIP kodunun ilk 6 hanesi Armonize Sistem tarafından belirlenir ve bu ilk 6 kodda ülkelerin herhangi bir değişiklik yapmasına izni bulunmamaktadır.

GTIP Kodları Listesi

GTIP kodlarının listesini buradaki bölüm başlıklarına ve ürün gruplarına tıklayarak detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.