İrsaliye ve Fatura Farkları Nelerdir?

İrsaliye Nedir?

İrsaliye; herhangi bir malın satışının tamamlanması ile birlikte elde edilen tutarı gösteren ve satıcı tarafından hazırlanan belgeye denir. Malın ya da ürünün satışının tamamlanmasından sonra verilmektedir. İrsaliyenin geçerli olabilmesi için üzerindeki tüm bilgilerin eksiksiz girilmesi gerekmektedir. Bu yüzden, hangi satıcının hazırladığı, satışın tutarı, alınan tutar karşılığında satılan mala dair detayları, hangi tarihte satıldığı ve kaç tane satıldığı gibi bilgilerin yer alması gerekir. İrsaliyede bulunması gereken bilgileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• İrsaliyeyi düzenleyenin adı, soyadı, ticari unvanı, iş adresi, vergi dairesi ve hesap numarası,
• İrsaliyeyi düzenleyen kişinin imzası,
• Alıcının adı soyadı, adresi, ticari unvanı, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
• İrsaliyenin düzenlendiği saat ve tarih,
• İrsaliyeye ait sıra ve seri numarası,
• Malın sevk edileceği yer,
• Malın veya hizmetin cinsi, miktarı ve tutarı,
• KDV oranı ve tutarı,
• İrsaliye ibaresi,
• Maliye bakanlığı klişesi veya noter tasdiki.

İrsaliye Hangi Durumlarda Kesilir?

İrsaliye daha çok sevk irsaliyesi yerine geçmektedir. Malı teslim alan kişiye, satıcı tarafından hazırlanarak gönderilir.
Mal sevkiyatı yapan ya da yaptıran alıcı ve satıcılar sevk irsaliyesi, ücret karşılığın eşya nakledenler ise taşıma irsaliyesi düzenlenmelidir. Sevk irsaliyesi ile malın hareketi izlenir. Bu belge, ürünün alıcıya teslim edilmek üzere taşındığı, taşıtta bulundurulması zorunludur.

Fatura Nedir?

Fatura; satılan bir ürün ya da hizmetin karşılığında düzenlenen belge türüdür. Fatura ile satış belgelenerek yasallaştırılmış olmaktadır. Hem kağıt üzerinde hem de internet ortamında hazırlanabilmektedir.

Fatura Hangi Durumlarda Kesilir?

Fatura, bir hizmet ya da ürünün satışı karşılığında müşteriye bu işin bedeli olarak ödemesi gerekli tutarın belgelendiği evrak türüdür. Önem arz eden evraklardandır. Faturanın da geçerli olabilmesi için gerekli tüm bilgilerin yer verilmesi gerekmektedir.

• Firma bilgileri; logo, unvan, adres, vergi dairesi, MERSİS no, vergi no, iletişim bilgileri, banka hesap bilgileri,
• Müşteri bilgileri; Adres, isim-soyisim, varsa vergi dairesi, unvan, vergi no,
• Maliye Bakanlığı mührü,
• Faturanın kesildiği tarih,
• Fatura seri no,
• Satılan mal ya da hizmetin türü,
• Mal ya da hizmetin bedeli,
• Varsa KDV tutarı.

Mal ya da hizmet teslim edildikten sonra 7 gün içerisinde fatura kesilmelidir. Bu 7 günlük süre bir sonraki aya geçiyorsa fatura kesimi için 7 gün beklenmemeli ve ilgili ay içerisinde kesilmelidir. Faturanın ilgili ayın KDV beyannamesinde yer alması gerekmektedir.

İrsaliyeli Fatura Nedir?

Satış faturası ve sevk irsaliyesi değeri olan belgeye irsaliyeli fatura denmektedir. Genellikle fatura ve sevk irsaliyesi satıcı tarafından ayrı olarak hazırlanır ancak bazı durumlarda birlikte düzenlenmesi gerekebilir. Bu evrak üzerinde hem fatura bilgileri hem de sevk bilgileri bulunmalıdır. Satıcı, irsaliyeli faturayı hazırlarken bir takım detaylara dikkat etmelidir. İrsaliyeli fatura en az 3 tane olacak şekilde hazırlanmalıdır. 3 tane hazırlanmadığı takdirde yasal olarak geçersiz bir evrak olarak sayılır. Evrakın üzerinde irsaliye faturası olduğu belirtilmelidir. Faturada yer alan tüm bilgilerin yazılması gereken belgenin tasdik mührünün olması da gerekir.

• İrsaliyeli Fatura ibaresi,
• Düzenleyenin adı, ticari unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
• İrsaliyeli faturanın seri ve sıra numarası,
• İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi ve saati,
• Malın ya da hizmetin cinsi, miktarı, fiyatı ve tutarı,
• Malın ya da hizmetin nereye ve kime gideceği; müşterinin adı, ticari unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası,
• İrsaliyeli faturayı düzenleyenin imzası.

İrsaliyenin Faturadan Farkı Nedir?

İrsaliye ve fatura birbirine çok benzese de aralarında bir takım farklar bulunmaktadır. İlk olarak irsaliyeli fatura 3 nüsha ile düzenlenmelidir. Faturalar ise alıcı ve satıcıda bulundurulmak üzere 2 nüsha halinde kesilir. Bu belgeye, “irsaliyeli fatura” ibaresinin eklenmesi ve Maliye Bakanlığı kaşesi ya da noter tasdikinin eklenmesi gerekir. Fatura üzerinde sevk bilgisi yer almazken irsaliyeli faturada yer verilmektedir.

İrsaliye belgesi elektronik ortamda da e-irsaliye olarak düzenlenebilmektedir. e-İrsaliyede Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaptığı düzenlemeye göre zorunluluk kapsamı bulunmaktadır. Buna göre, 2021 yılı ve müteakip yıllar cirosu 10 milyon TL ve üzeri olan işletmelerin izleyen yılın temmuz ayının başından itibaren e-irsaliye uygulamasına geçmeleri zorunludur. Ayrıca, demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükelleflerin (ticari kazançları basit usulde tespit edilenler hariç) e-fatura uygulamasına dahil olma şartı aranmaksızın e-irsaliye uygulamasına geçiş yapmaları zorunludur. e-İrsaliye uygulaması hakkında detaylı bilgiye, “e-İrsaliye Rehberi: Nedir, Nasıl Geçilir?” başlıklı içeriğimizden ulaşabilirsiniz. Başkanlığımızca uygulamanın kapsamına dahil olan/olacak mükelleflere ilişkin hazırlanan geçiş takvimini ise buradan inceleyebilirsiniz.

İrsaliye Fatura Yerine Geçer Mi?

İrsaliye fatura normal fatura olarak geçerliliğe sahiptir. İrsaliye faturada, normal faturada olan bilgilere ek olarak malın teslim edileceği adrese ve tarihe de yer verilir. Bu sebeple normal faturadan daha kapsamlıdır. Ayrıca irsaliyeli faturada sevk bilgileri de yer aldığı için sevk irsaliyesi olarak da kullanılabilir.

Fatura İrsaliye Yerine Geçer Mi?

e-Fatura kullanan mükellefler düzenleyecekleri faturaya, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanını saat ve dakikalar olarak göstermeleri halinde e-faturanın çıktısı irsaliye yerine geçer. Kağıt çıktıya “irsaliye yerine geçer” ifadesi eklenmeli ve bu çıktının satıcı ya da yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur.