KDV Nedir? KDV Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Bu yazımızda yaptığımız her satışta ve her maliyette karşımıza çıkan vergi türü olan Katma Değer Vergisi’ni, KDV oranlarını ve KDV hesaplamasının nasıl yapılacağını anlatacağız.

KDV Nedir?

Katma Değer Vergisi (KDV) harcamalar üzerinden ödenen bir tüketim vergisi türüdür. Üretilen mal ve hizmeti teslim edenin ödediği ancak son olarak tüketiciye yüklenen harcama vergisidir. Yani, bir ürünün KDV’sini o ürünü tüketen veya kullanan kişi öder.

Katma Değer Vergisi, ülkemizde de 25 Ekim1984 tarihinde kabul edilen 3065 sayılı “Katma Değer Vergisi Kanunu” 1 Ocak 1985 tarihinde yürürlüğe girmiş ve bugüne kadar kullanılmaktadır. KDV çoğu ülkede vardır, yüzde oranları ülkeden ülkeye değişkenlik göstermektedir.

Kimler KDV Öder?

KDV’yi bir hizmeti veya ürünü alan tüketici öder. Ancak her mal ve hizmet aynı oranda KDV’ye tabi değildir. KDV aşağıdaki işlemlerden hizmet veya mal alan tüketicilerden alınır:

• Ticari, sanayi, zirai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetlerden,
• Taşınır ve taşınmaz mallar ile hak kiralamalarından,
• Her türlü malın ya da hizmetin ithalatından,
• Her türlü iletişim hizmetinden,
• Her türlü şans oyunlarından,
• Boru hattı ile petrol ve gaz taşımacılığından,
• Profesyonel sanatçıların yer almış olduğu konser ve gösterilerden,
• Profesyonel sporcuların yer aldığı maç ve yarışmalardan,
• Gümrük depolarında yapılan satışlardan,
• Müzayede suretiyle yapılan satışlardan.

KDV Oranları Nedir?

Ülkemizde KDV hesaplama oranları genelde %8 ya da %18 olarak uygulanmaktadır.

%8 KDV oranı uygulanan mal ve hizmetler nelerdir?

Aşağıdaki mal ve hizmetlere %8 oranında KDV uygulanır;

• Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri
• * Gazino, açık hava gazinosu, bar, dans salonu, diskotek, pavyon, taverna, birahane, kokteyl salonu ve benzeri yerler hariç olmak üzere kahvehane, kır kahvesi, çay bahçesi, çay ocağı kıraathane, kafeterya, pastane, ayakta yemek yenilen yerler, yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerler, lokanta, içkili lokanta, kebapçı ve benzeri yerlerde (birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerde bulunan lokantalar hariç) verilen hizmetler
• Otel, motel, pansiyon, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde sunulan geceleme hizmeti

%18 KDV oranı uygulanan mal ve hizmetler nelerdir?

%18 KDV oranı uygulanan mal ve hizmetler ise şöyledir;

• İş yeri kiralama hizmeti
• Kongre, konferans, seminer, konser, fuar ve lunapark giriş ücretleri
• Düğün, nikah, balo ve kokteyl salonlarında verilen organizasyon hizmetleri
• Berberlik ve kuaförlük hizmetleri ile güzellik salonunda verilen hizmetler
• Terzilik, giyim eşyası ve ev tekstil ürünlerinin onarım ve tamiratı
• Ayakkabı ve deri eşyaların onarımı ile ayakkabı boyama hizmetleri
• Kuru temizleme, çamaşırhane, giyim eşyası ve diğer tekstil ürünlerini ütüleme hizmetleri
• Halı ve kilim yıkama hizmetleri
• Bisiklet, motosiklet ve motorlu bisikletlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Evde kullanılan elektrikli cihazların (buzdolabı, fırın, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, klima vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Tüketici elektroniği ürünlerinin (TV, Radyo, CD/DVD oynatıcıları, ev tipi video kameralar vb.) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Evde kullanılan ısıtma ürünlerinin (termosifon, şofben, banyo kazanı, kombi vb.) (merkezi ısıtma kazanları hariç) bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Ev ve bahçe gereçlerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Mobilyaların ve ev döşemelerinin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Bilgisayarların, iletişim araç ve gereçlerinin, saatlerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Müzik aletlerinin bakım ve onarımı
• Çilingirlik ve anahtar çoğaltma hizmetleri ile hamallık hizmetleri
• Motorlu kara taşıtlarının yağlanması, yıkanması, cilalanması hizmetleri ile bunlara ait koltuk ve döşemelerin bakım ve onarımı (malzemeler hariç)
• Hane sakinlerine verilen konut bakım onarım, boya ve temizlik hizmetleri (malzemeler hariç)
• %8 KDV uygulanan uygulamalar listesindeki * simgesi ile işaretlenmiş sıra dışındaki yeme-içme hizmetleri (alkollü içeceklere isabet eden kısmı hariç)
• Yolcu taşımacılığı hizmetleri

KDV Ne Zaman Ödenir?

Genellikle aylık olarak hazırlanan KDV beyannamesi, bu süreyi takip eden ayın 26. günü akşamına kadar işletmeler tarafından bağlı olunan vergi dairesine teslim etmelidir. Aynı süre içerisinde vergi ödemesini de yapmalıdır.

KDV Nasıl Ödenir?

KDV borcu, bağlı olunan vergi dairesi, kamu bankalarına giderek, İnteraktif Vergi Dairesi’nden ya da kamu bankalarının internet bankacılığı aracılığıyla ödenebilir.

Vergi ödeme durumu için, tarih ve tebliğ edilen vergi miktarı, mükellefe tahakkuk fişi ile birlikte gönderilir. Ödenmesi gereken verginin tarihi ve miktarı bu fişte yer alır. Mükellef vergi borcunu, isterse vergi dairesine isterse kamu bankalarına giderek isterse de internet bankacılığı aracılığıyla ödeyebilir.

Vergi dairesine ve bankaya giderken, ödemelerini tahakkuk fişi ile birlikte yapmalıdır. Ya da İnteraktif Vergi Dairesi’nden ya da kamu bankalarının internet bankacılığını kullanarak da vergi borçlarının ödemelerini gerçekleştirebilirler.

KDV Hesaplaması Nasıl Yapılır?

KDV kolay bir matematik hesabıyla hesaplanabilir. KDV hesaplamasını şu şekilde yapabilirsiniz:

1. KDV oranının yüzdesini alın.
2. Bu yüzdeyi ürün veya hizmetin tutarıyla çarpın.
3. Daha sonra çıkan sonucu malın veya hizmetin tutarıyla toplayın. KDV dahil tutarı bu şekilde hesaplamış olacaksınız.
4. Örneğin, 100 liralık bir ürün %18 KDV’ye tabiidir.18 / 100 = 0,18 (KDV oranının yüzdesi)100 x 0,18 = 18 (KDV tutarı)100 + 18 = 118 (KDV dahil tutar)

Bu işlemleri takip ederek KDV hesaplamanızı tamamlayabilirsiniz.

KDV Hesaplama Aracı

KDV hesaplama aracını kullanarak ürünlerin KDV tutarlarını görebilirsiniz. KDV dahil tutar ve KDV oranı girebilir ya da KDV hariç tutarla birlikte KDV oranı girerek vergi miktarlarını öğrenebilirsiniz.

KDV Hariç Net Nasıl Hesaplanır?

Bir ürünün KDV dahil tutarı biliniyor ama KDV hariç net tutar bilinmiyorsa aşağıdaki hesaplama işleminin yapılması gerekir:

1. KDV oranının yüzdesini alın.
2. Bu yüzdeyi 1 ile toplayın.
3. Son olarak net tutarı çıkan sonuca bölün.
4. Örneğin, %18 katma değer vergisi dahil edilmiş brüt tutar 100 TL ise;18 / 100 = 0,18 (KDV oranının yüzdesi)1 + 0,18 = 1,18 (KDV oranının yüzdesi 1 ile toplanır)100 / 1,18 = 84,75 TL (KDV dahil tutar çıkan sonuca bölünür ve ürün/hizmetin KDV hariç net tutarı bulunur)

Tevkifatlı KDV Nasıl Hesaplanır?

Tevkifat kesinti anlamına gelir. Tevkifatlı KDV faturası, Gelir Vergisi Kanununca belirlenen sektörlerdeki hizmetlere ait faturalara kesilen verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek alınmasıdır. Her işlemin %50 (5/10) ve %90 (9/10) arasında değişiklik gösteren tevkifat oranı farklıdır. Tevkifat KDV tutarına uygulanır. Tevkifatlı KDV hesaplamasını gelin bir örnekle birlikte görelim:

• KDV hariç fiyatı 300 TL olan bir ürün satın aldınız. Bu ürünün KDV oranı da %18 yani 54 TL. Alınan ürünün 5/10 oranında tevkifat kapsamına girdiğini varsayarsak KDV’nin 27 TL’sini siz, 27 TL’sini ise satıcı öder.
• Formül ile gösterecek olursak;(Toplam KDV x Tevkifat Oranı) /100 ya da (Toplam KDV x Tevkifat Oranı) /10= Tevkifat Bedeli54 x 5 = 270/10 = 27 TL54 x 50 = 2700/100 = 27 TL

Tevkifat Oranları Nedir?

Tevkifat uygulamasına tabi tutulan işlemler ve tevkifat oranları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. İşte işlemlere göre tevkifat oranları;

• Yapım işleri ve bu işlerle beraber yapılan mimarlık, mühendislik ve etüt, proje hizmetleri: %30
• Danışmanlık, plan, proje, etüt, denetim vb. Hizmetler: %90
• Demirbaş,makine, teçhizat ve taşıtların onarım, bakım ve tadilatları: %50
• Yemek servis ve organizasyon hizmetleri: %50
• İşgücü temin hizmetleri: %90
• Yapı denetim hizmetleri: %90
• Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri, çanta ve ayakkabı dikim işleri ve bu işlere aracılık hizmetleri: %50
• Turistik mağazalara verilen müşteri bulma hizmetleri: %90
• Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri: %90
• Çevre, temizlik ve bahçe bakım hizmetleri: %70
• Servis taşımacılığı hizmetleri: %50
• Baskı ve basım hizmetleri: %50
• 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alanların hizmet alımları: %50
• Orman işletme müdürlüklerine verilen hizmetler (orman ve ağaç ürün teslimleri): %50
• Basın ilan hizmetleri: %50
• Külçe metal teslimleri: %70
• Hurda atık teslimi: %90
• Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin tesliminde: %70
• Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklardan elde edilen hammadde teslimi: %90
• Pamuk, tiftik, yün, ham post ve deri teslimi: %90

KDV Muafiyeti Ne Demek?

KDV muafiyeti (KDV istisnası), ödenmesi gereken Katma Değer Vergisi’nden muaf olma durumudur. Yani işlemin üzerinden KDV’nin eklenmediği hesaplardır. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda belirtilen işlemleri gerçekleştiren şirketler KDV’den muaf tutulur.

Hangi Ürünler ve Sektörler KDV Muafiyetinden Faydalanır?

Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre; ihracatta uygulanan işlemlerde, araçlar, petrol aramaları ve teşvik belgeli yatırımlarda, taşımacılıkta, diplomatik durumlarda, ithalatta, sosyal ve askeri amaçlı durumlarda ve birçok diğer işlemlerde KDV muafiyet uygulanıyor. KDV’den muaf olan sektörler ve işlemlerden bazılarını aşağıdaki listede görebilirsiniz. KDV istisnası uygulamasının detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

1. İHRACAT İSTİSNASI

1. Gümrük beyannameli mal ihracı,
2. Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlar,
3. Yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmetler,
4. Uluslararası roaming (dolaşım) anlaşmaları kapsamında yurtdışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri,
5. Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların satın alarak Türkiye dışına götürdükleri mallar,
6. Serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler,
7. Yabancı sinema yapımcılarının satın alacağı mal ve hizmetler,
8. İhraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait KDV, ihracatçılar tarafından ödenmez.

2. ARAÇLAR, KIYMETLİ MADEN VE PETROL ARAMALARINDA İSTİSNA

1. Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının tesliminde, tadil, bakım ve onarımında, imal ve inşasına ilişkin alımlar,
2. Liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,
3. Petrol arama faaliyetleri,
4. Altın, gümüş, platin ile ilgili arama, işletme ve zenginleştirme faaliyetleri,
5. Yatırım teşvik belgesi kapsamında makine ve teçhizat teslimleri,
6. Limanlar ve hava meydanlarına bağlantı sağlayan demiryolu hatları ile liman ve hava meydanlarının i̇nşası, yenilenmesi ve genişletilmesi
7. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu’na, göre düzenlenen ürün senetlerinin, ihtisas/ticaret borsaları aracılığıyla ilk teslimi.

3. TAŞIMACILIK İSTİSNASI

1. Transit ve Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan taşımacılık işleri,
2. İhraç malı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına yalnızca yurtdışına çıkışlarında yapılacak motorin teslimleri.

4. İTHALAT İSTİSNASI

1. Yurtiçi teslimleri KDV’den istisna olan mal ve hizmetler:
   a. Külçe altın, döviz, para, damga pulu ithal edilmesi halinde yurtiçi teslimleri vergiden muaf olduğu için, ithalatı da KDV’den de muaftır.
   b. Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının teslimi KDV’den istisna olduğu için bunların ithali de KDV’den muaftır.
2. Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyalar.

5. DİĞER İSTİSNALAR

1. Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının teslimi,
2. Gelir Vergisi’nden muaf tutulan esnaf ve basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından yapılan mal ve hizmet teslimleri,
3. Serbest bölgelerde verilen hizmetler. Ancak yurtiçinden serbest bölgeye verilen hizmetler ile serbest bölgeden yurt içine yönelik olarak verilen hizmetler KDV’ye tabidir.

Yurtdışına Fatura Keserken KDV Oranı Mevcut mu?

Yurtdışına yapılan mal ve hizmetler için kesilen faturalar KDV’den muaftır. Mal ve hizmet ihracına ilişkin istisnanın uygulanabilmesi için işlemin yurtdışındaki bir müşteri için yapılmış olması fatura veya benzeri belgenin yurtdışındaki müşteri adına düzenlenmiş olması gerekmektedir.