Kümülatif Vergi Matrahı Rehberi
Hem işveren hem de çalışanın bilgi sahibi olması gereken bir konu olan kümülatif vergi matrahı ile ilgili önemli bilgileri bu rehberde topladık.
Kümülatif Vergi Nedir?
Kümülatif Vergi, bir personelin aylık brüt gelirinden genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası çalışan payının çıkarılması ile kalan tutarın her ay birikerek ilerlemesidir. Kümülatif kelimesinin anlamından da anlaşılacağı üzere Kümülatif Vergi birikerek ilerleyen vergi anlamına gelmektedir ve her ay bir önceki ayın toplamına ek olarak ilave edilerek ilerler.
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı Nedir?
Kümülatif vergi matrahı, çalışanın kazancından genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası işçi payı kesintilerinin çıkarılması ile kalan tutardır. Kümülatif vergi matrahı ile çalışanın aylık gelirinden ne kadar miktarda gelir vergisi kesileceği belirlenir. Gelir vergisi oranı belirlenen çalışanın yıl içerisinde biriken gelir vergisi matrahları toplanır ve buna göre belirlenen oranda gelir vergisi kesilir. Bu toplam matrahlar ocak ayından itibaren yıl sonuna kadar toplanır. İşverenler aylık olarak her çalışan için kümülatif vergi matrahını ödemelidir.
Kümülatif Vergi Matrahı Ne İçin Kullanılır?
Kümülatif vergi matrahı sayesinde çalışanın gelirinden kesilecek vergi oranı belirlenir. Gelir vergisi dilimi hesaplanır. Kümülatif vergi matrahını çalışan değil işveren hesaplar ve ödemesi de işverene aittir.
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı Nasıl Hesaplanır?
Kümülatif vergi matrahı, ocak ayından başlayarak yıl sonuna kadar her ay toplanır. Yeni yıl itibarıyla sıfırlanarak yeniden başlayan matrah, işçinin brüt maaşından işsizlik sigortası işçi payı ve genel sağlık sigortası tutarı eksilterek hesaplanır.
Kümülatif Gelir Vergisi Matrahı Hesaplama Formülü Nedir?
Kümülatif vergi matrahı hesaplanması için kullanılan formül şöyledir:
- Gelir Vergisi Matrahı (Brüt ücret – (Genel sağlık sigortası – İşsizlik sigortası işçi payı))
- Bir örnek üzerinden formülü kullanacak olursak;
10.000 TL brüt ücret ile çalışan bir işçini vergi matrahını hesaplayalım.
Genel sağlık sigortası kesintisi (%14): 10.000 x %14 = 1.400 TL
İşsizlik sigortası işçi payı kesintisi (%1): 100 TL
Şimdi bu iki kesintiyi toplayıp brüt ücretten düşeceğiz.
10.000 – (1.400 + 100) = 10.000-1.500 = 8.500 TL
Yani gelir vergisi matrahı 8.500 TL‘dir. Bu çalışanın ocak ayına ait matrahıdır. Diğer aylarda da aynı işlem devam etmelidir. Sonraki ayda ortaya çıkan tutar bir önceki ayda elde edilen matraha eklenir.
İşe Girişte Kümülatif Vergi Matrahı Nereden Alınır?
Kümülatif vergi matrahını çalışan kişiler yeni işe girdiği zaman alabilir. Pek çok şirketin istediği matrahı, çalışanlar eski çalıştıkları yerden temin edebilirler. Bir sene içerisinde birden çok yerde çalışanlar ise son çalıştıkları şirketten kümülatif vergi matrahı belgesini almaları gerekmektedir.
Kümülatif Vergi Matrahında İş Değişikliği İle İlgili Durumlar Nelerdir?
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, aynı takvim yılı içerisinde iş değiştiren bir çalışan, bir önceki işyerinde oluşan kümülatif gelir vergisi matrahını yeni işi ile ilişkilendiremez. Peki, kümülatif vergi matrahı nasıl taşınır? İşçi aynı işverene bağlı farklı bir yere geçiş yapıyorsa matrahı taşıyabilir.
Çalışanın iş değişikliği durumunda yeni işverenin matrahı dikkate almasına gerek yoktur. Çünkü yeni iş veren çalışana ödeyeceği brüt maaş üzerinden hesaplama yapmak zorundadır.
Kümülatif Vergi Matrahı Devam Eder Mi?
Çalışan kişinin iş değiştirdiği şirket işverene ait farklı bir şube ya da iş yeri ise kümülatif vergi matrahı devam eder. Ayrıca matrah tüm yıl eklenmeye devam eder ve yıl başında sıfırlanır.
Kümülatif Vergi Matrahı Yazısı Nereden Alınır?
Kümülatif vergi matrahı e-Devlet üzerinden e-vergi levhası sorgulaması yaparak alabilirsiniz. İş değişikliği durumunda da çalışan matrahı eski iş yerinden alıp yeni şirkete vermelidir.
Kümülatif Vergi Matrahı Yazısı Örneği Nedir?
Kümülatif Vergi Matrahı Neden İstenir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kümülatif vergi matrahı hesaplanarak çalışanın tabi tutulacağı gelir vergisi dilimi ve tutarı bulunur. İşverenler, işe aldıkları çalışandan bu matrahı temin etmelerini ister. Böylece ödenen brüt maaş ve kesintiler takip edilerek gelir vergisi ödemesi yapılır.
Kümülatif Vergi Matrahı Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Kümülatif vergi matrahını e-devlet üzerinden dakikalar içerisinde sorgulayabilirsiniz. Bunun için; e-Devlet hesabınıza girin ve aramalara “e-vergi levhası sorgulama” yazın. Forma, vergi kimlik numarası, TC kimlik numarası, il ve vergi dairesi bilgilerini girin ve sorgulama işlemini yapın.
Kümülatif Vergi Dilimleri Nelerdir?
Kümülatif vergi matrahı ile çalışanın dahil olduğu gelir dilimi belirlenir demiştik. Buna göre; 2022 yılı gelir dilimi ve gelir vergisi oranları şöyledir:
Gelir Dilimi |
Vergi Oranı |
32.000 TL’ye kadar |
Yüzde 15 |
70.000 TL’nin 32.000 TL’si için 4.800 TL, fazlası |
Yüzde 20 |
250.000 TL’nin 70.000 TL’si için 12.400 TL, fazlası |
Yüzde 27 |
880.000 TL’nin 250.000 TL’si için 61.000 TL, fazlası |
Yüzde 35 |
880.000 TL’den fazlasının 880.000 TL’si için 281.500 TL, fazlası |
Yüzde 40 |
Kümülatif Vergi Dilimi Nasıl Hesaplanır?
Gelir vergisi hesaplanırken çarpım tutarı %15 ile başlar, yıllık kümülatif vergi matrahı yukarıdaki tabloda hangi dilime denk geliyorsa %20, %27, %35 ve %40 olarak eder. Kümülatif vergi matrahı bu oranlarla çarpılır ve gelir vergisi tutarı elde edilir.