Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve Türkiye’de ikamet eden, düzenli gelir elde eden herkesin kanunlara göre kazandığı paranın bir bölümünü devlete vergi olarak ödemelidir. Her gelir düzeyinin ödemesi gereken tutar da değiştiği için bu konu biraz kafa karışıklığına neden olabilir. Bu yüzden bu yazımızda 2023 yılı vergi dilimi konusunu mercek altına alacağız.

Düzenli takip edilerek ödenmesi gereken vergilerin beyan ve ödeme tarihlerine, “2023 Yılı Vergi Takvimi – Hangi Vergi Ne Zaman Ödenir?” başlıklı içeriğimizden ulaşabilirsiniz.

Vergi Dilimi Nedir?

Vergi dilimi, çalışan vatandaşların gelirleri oranında vergi olarak ödemekle yükümlü oldukları vergi oranını belirleyen tarifeye denmektedir. Vergi mevzuatında yer alır ve gelir vergisinin uygulanacağı tarifeleri tanımlar. Gelir vergisi mükellefleri, hesaplamalarını kazanç oranında belirlenen vergi dilimlerine göre gerçekleştirir ve öder. Vergi dilimleri her yıl açıklanan kanunla değişir çünkü kişilerin elde ettikleri gelirler de değişmektedir.

Gelir Vergisi Nedir?

Gelir vergisi, şahıs şirketlerinin mükellef olduğu ve ödemekle yükümlü oldukları vergi türüdür. Her yıl şirketler, hesapladıkları kar ve zararları gelir vergisi beyannamesiyle beyan ederler. Mevzuata göre şirketler izleyen yılın mart ayının başından mart ayının sonuna kadar gelirlerini beyan ederler. İki taksitle ödenebilen gelir vergisinin ilk tutarını mart sonunda, ikinci taksidi ise temmuz ayı sonunda öderler.

QNB eFinans e-fatura entegrasyonu banner görseli

2023 Vergi Dilimleri Nelerdir?

Mevzuata göre, hangi tutarların yeniden değerlendirme oranında yükseltileceği ve sıfırlama yöntemleri belirlenmiştir. Buna göre; 2023’te vergi dilimleri damga vergileri, harç, beyan sınırları, istisnalar ya da ceza oranları gibi birçok meblağ yeniden değerleme oranı ile birlikte hesaplanır. Vergi dilimleri belirlenirken ücretli vergi dilimi ve ücretsiz vergi dilimi olarak iki farklı kategoride belirlenir. Hem ücretli hem de ücret dışı vergi dilimleri belirli aralıklarla değişmektedir. İçinde bulunulan yılın enflasyon oranı, asgari ücret ya da ülke ekonomisinin durumunu gösteren parametrelere göre bu vergi dilimleri hesaplanmaktadır.

Ücret Geliri Vergi Dilimleri ve Oranları Nedir?

Ücretli vergi dilimi, çalışan bir kişinin çalışması karşılığında kazandığı ücretten kesilen vergi tutarıdır. İşte 2023 yılı ücret gelirlerine göre vergi dilimleri ve oranları:

  • 70.000 TL’ye kadar %15,
  • 150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL ve fazlası için %20
  • 370.000 TL’nin 150.000 TL’si için teşekkür 26.500 TL ve fazlası için %27
  • 1.900.000 TL’nin 370.000 TL’si için 85.900 TL, (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’nin 550.000 TL’si için 134.500 TL) ve fazlası %35
  • 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 621.400 TL, (ücret gelirlerinde 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 607.000 TL) ve fazlası %40

Ücret Dışı Gelir Vergi Dilimleri ve Oranları Nedir?

Ücret dışı gelir vergi dilimi ise kişilerin çalıştığı yerden aldığı maaşın dışında sağladığı gelirlerden doğan ve ödenen vergidir. 2023 ücret dışı gelir vergi dilimleri ve oranları şu şekildedir:

  • 70.000 TL’ye kadar %15
  • 150.000 TL’nin 70.000 TL’si için 10.500 TL ve fazlası %20
  • 370.000 TL’nin 150.000 TL’si için 26.500 TL ve fazlası %27
  • 1.900.000 TL’nin 370.000 TL’si için 85.900 TL ve fazlası %35
  • 1.900.000 TL’den fazlasının 1.900.000 TL’si için 621.400 TL ve fazlası %40

Vergi Dilimi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Gelir vergisi hesaplaması yaparken, önce hangi vergi dilimine girdiğinizi hesaplamanız gerekmektedir. Çünkü vergi dilimlerinin oranları birbirinden farklıdır. Peki bir çalışanın maaşının hangi vergi dilimine girdiğini nasıl öğreniriz? Örnek bir hesaplama yapalım. 20.000 TL kazanan bir çalışanın brüt maaşından öncelikle SGK işçi payı ve işsizlik sigortası yapını düşelim. Buna göre;

  • SGK işçi payı (%14): 20.000 x %14 = 2.800 TL
  • İşsizlik sigortası işçi payı (%1): 20.000 x %1 = 200 TL
  • Brüt maaş-(SGK iş payı + işsizlik sigortası işçi payı): 20.000-(2.800 + 200) = 17.000 TL
  • Buna göre gelir vergisi matrahı 17.000 TL’dir. Bu tutar, 70.000 TL’den daha düşük olduğu için çalışanın geliri birinci vergi dilimine girer ve %15 oranından hesaplanır. Bu orana göre çalışanın vergi dilimi kesintisi: 17.000 x %15= 2.550 TL’dir.

Memur Vergi Dilimi Nasıl Hesaplanır?

Peki, 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu’na tabi ve memur olarak çalışanların vergi dilimi hesaplaması nasıl yapılır? Örneğin, devlet okulunda çalışan bir öğretmen vergi dilimi olarak yıllık kazancını baz almalıdır. Aylık 6.000 TL maaş alan bir memur, Temmuz ayına ait gelir vergisini hesaplarken önceki ayların vergi matrahını da göz önüne almalıdır. Önceki ayların vergi matrahının 6.000 x 6 = 36.000 TL olduğunu varsayalım. Bu tutar 70.000 TL’lik birinci vergi dilimine girer ve %15 orana tabidir.

Özel Sektör Vergi Dilimi Nasıl Hesaplanır?

Özel sektör vergi diliminde ise; çalışanın birden fazla yerden aldığı gelirlerin toplamı dikkate alınarak hesaplama yapılır. Bir iş dönemi içerisinde, çalışan işinden ayrılıp başka bir yerde çalışmaya başladığında, bu kişinin birden fazla işverenden gelir elde ettiği hükmü geçerli sayılır. Bu gelirlerin toplamından işsizlik sigortası, SGK payı ve işçi payı düşülerek vergi dilimi hesaplanır.

Vergi Dilimi Ne Zaman Sıfırlanır?

Sigortalı çalışanların mevcut iş yerinden ayrılıp bir başka işverene ait yerde çalışmaya başlaması halinde vergi dilimi sıfırlanmaktadır. Ayrıca gelir vergisi dilimini sıfırlayan bir diğer konu senenin sona ermesidir. Eğer işçi aynı işverene ait bir başka şirkette işe başlıyor ise işçinin kümülatif vergi matrahı sıfırlanmamaktadır. İşçinin bir önceki iş yerinde kazandığı vergi matrahı üzerinden hesaplanmaya devam eder. Çalışanın emekli olması, askere gitmesi ya da evlenmesi gibi nedenlerden dolayı işten ayrılması gibi durumlarda da vergi dilimi sıfırlanmamaktadır. Kümülatif vergi matrahı ile ilgili önemli bilgileri, “Kümülatif Vergi Matrahı Rehberi” içeriğimizde bulabilirsiniz.

Yengeç Ön Muhasebe Entegrasyonu tanıtım görseli

Gelir Vergisi – Vergi Dilimi Ne Zaman Ödenir?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi şirketler yıllık elde ettikleri kar ve zararları önce gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmek zorundadır. Gelir vergisi iki taksit şeklinde ödenebilir. Söz konusu gelir, basit usuldeki ticari kazançlardan oluşuyorsa ise ilk taksit şubat ayının sonuna kadar, diğer taksit ise haziran ayının sonuna kadar ödenmelidir. Ancak gelir, basit usuldeki ticari kazançlardan oluşmuyorsa vergi tutarının ilk taksidi mart ayının sonuna kadar, ikinci taksidi ise temmuz ayının son gününe kadar ödenmelidir.

Vergilendirmede Basit Usul ve Gerçek Usul Nedir? Farkları Nelerdir?” başlıklı içeriğimizde her iki vergilendirme türüne dair detayları ve aralarında farkları bulabilirsiniz.

Gelir Vergisi Nereye Ödenir?

Gelir vergisi ödemekle yükümlü olan kişiler, ödemelerini şu kurumlar aracılığıyla yapabilirler:

  • İkametgahlarının bağlı olduğu vergi dairesi,
  • İşyerlerinin bağlı olduğu vergi dairesi,
  • Bankalar.

Ayrıca kişiler, tüm vergi ödemelerini Ziraat Bankası, Vakıfbank ve Halkbank’ın banka kartları ile İnteraktif Vergi Dairesi’nin ivd.gib.gov.tr adresinden ya da GİB Mobil uygulaması üzerinden yapabilirler. “İnteraktif Vergi Dairesi (İVD) Kullanım Rehberi“miz ile bu platformda yapabileceğiniz işlemlere, kayıt ve vergi borcu ödeme adımlarına ulaşabilirsiniz.

Gelir Vergisi Ödenmediği Durumda Ne Olur?

Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan her vatandaşın ödemesi gereken vergiler bulunmaktadır ve herkesi bu vergileri düzenli olarak ödemesi gerekmektedir. Yasal düzenlemelerle her vergi türü için beyan ve ödeme tarihleri belirlenmiştir. Bu tarihlere uyulmadığı takdirde, vergi ziyaı suçu işlenmiş kabul edilir ve ceza uygulanır. Belirlenen tarihlerde vergilerin ödenmemesi durumunda borç takip hale gelir. Gecikme cezaları doğar ve ödenmesi gereken tutara faiz eklenir. Kanuna göre, vergi gecikmesinin yaşanması halinde ceza 3 katı olurken, fiile iştirak edenler için bir kat olarak uygulanır.