Matrah Artırımı Rehberi

Matrah Nedir?

Vergilendirme aşamalarında kullanılan bir terim olan matrah, elde edilen gelirden, giderler çıkarıldıktan sonra kalan miktarı tanımlar. Örneğin, gelir vergisi hesaplanırken gelirden, giderler düşürüldükten sonra kalan kısım matrahı oluşturur. Bu tutar vergiye tabi olan değerdir.

Matrah Artırımı Nedir?

Matrah artırımı, ek vergi ödeyerek Maliye Bakanlığı bünyesinde gerçekleştirilen vergi incelemesinden muaf tutulmanızı sağlayan uygulamadır. Matrah artırımı yaptığınız geçmiş dönem için incelemeye tabi tutulmazsınız. Matrah artırımı yaptığınız yıllar için bakanlık sizi incelemeye almaz ve bu dönem için sizden vergi talep etmez.

Matrah Artırımı Neden Yapılır?

Günümüzde birçok işletme ve şirket matrah artırımı yapmaktadır. Bunun nedeni matrah artırımı yapılan dönemler için Maliye Bakanlığı’nın vergi talep etmemesi ve incelemeye almamasıdır. Bu da şirketlerin vergi süreçlerini kolaylaştırmaktadır.

Matrah Artırımı İşletmeler İçin Neden Önemlidir?

Vergi incelemeleri ve vergi denetimleri uzun zaman alan ve titizlikle aşılan süreçlerdir. Çok fazla evrak ve ayrıntılı raporlardan oluşur. Vergi incelemelerini sorunsuz atlatmak için birçok belge ve defter eksiksiz doldurulmalı ve toplanmalıdır. Geçmişe dönük detaylı bir tarama yapılmalıdır. Bakanlık tarafından yapılan inceleme süreçleri de şirketleri zorlayabilmektedir. Tüm bu zorluktan matrah artırımı ile kurtulabilirsiniz. Ek vergi ödeyerek, ilgili dönemler kapsamında vergi incelemelerinden muaf olabilirsiniz.

Hangi Vergilerde Matrah Artırımına Gidilebilir?

Kurumlar vergisi, gelir vergisi, KDV ve stopaj vergisi olmak üzere 4 vergi türünde matrah artırımı yapabilirsiniz.

KDV Matrah Artırımı Nedir?

KDV yani Katma Değer Vergisi, satışı yapılan bir ya da hizmetin fiyatına eklenen tüketim vergisidir. KDV de vergi matrahı uygulamasına dahil olan vergi türüdür. Ödenecek ilave vergiler yıllık olarak %2 ila %3 arasında değişmektedir.

Gelir Vergisi Matrah Artırımı Nedir?

Gelir vergisi şahıs şirketlerinin her yıl kar ve zararlarını beyan ederek ödedikleri vergi türüdür. Gelir vergisi matrah artırımı oranları ise yıllara göre değişiklik gösterir. Oranlar %15 ile %35 arasındadır.

Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı Nedir?

Vergi matrahı artırımı uygulamasına dahil olan kurumlar vergisi, kurumlar bir yıl boyunca elde ettikleri kazançları üzerinden hesaplanan vergidir. Vergi matrah artırım oranları %15 ila %35 arasında değişmektedir.

Stopaj Vergisi Matrah Artırımı Nedir?

Stopaj vergisi, işverenin çalışan yerine devlete ödediği gelir vergisidir. Stopaj vergisi matrahında kira, serbest meslek, gider pusulası stopajı, ücret gibi yıllara göre kat sayıları bulunur. Stopaj matrahı ile söz konusu yılın katsayısı çarpılarak matrah artışı hesaplanır.

Matrah Artırımı Ne Zaman Yapılır?

2022 yılı için henüz bir tarih yok. 2023 yılında geniş kapsamlı bir düzenlemenin açıklanması bekleniyor. Ayrıca matrah artırımı her dönem için yapılamamaktadır. 2016, 2017, 2018, 2018 ve 2020 yılları için matrah artırımı yapılarak incelemeden muaf olabilirsiniz.

Matrah Artırımı Ne Sıklıkta Yapılabilir?

Matrah ve vergi artırımı başvurularının kanunlara göre belirlenen bir sıklığı yoktur. 2016,2017, 2018, 2019 ve 2020 dönemleri için Resmi Gazete’de belirtilen tarihlerde başvuruda bulunabilirsiniz.

Matrah Artırım Maliyeti Nedir?

Matrah artırım maliyetleri vergi türüne göre değişir. Kurumlar vergisi artırımı maliyeti yukarıda verdiğimiz oranlar ile hesaplanır. Mükellefin vergi borcu yoksa 5 puan indirim hakkı tanınır. İlgili dönemin kurumlar vergisi matrahı, matrah artışı oranı ile çarpılır. Hesaplanan tutar asgari matrah artışından fazla ise %20’si, az ise asgari matrah artışın %20’si vergi olarak ödenir. KDV’de hesaplanan vergi tutarı ilgili yılın kat sayısı çarpılarak bulunur. Matrah artırımı için ödenen KDV’ler indirim uygulanmamakta, KDV2 ödemeleri için iste matrah artırımı düzenlemesi yapılmamaktadır.

Stopaj için ise maliyetler her stopaj kalemi için ayrıdır. Her kalemin yıllara göre katsayıları vardır. Matrah artırımı için stopaj matrahı ve ilgili yılın kat sayısı çarpılır.

Matrah Artırımı İle Ödenecek Vergi Tutarı Nasıl Hesaplanır?

Matrah artırımı ile ödeyeceğiniz vergi tutarını hesaplamak için öncelikle hangi dönemin hangi türünden artırıma gideceğine karar vermelisiniz. Daha sonra dönem ve vergi türüne ait oranları göz önünde bulundurarak vergi tutarını hesaplayabilirsiniz. Bu hesaplamalar size biraz karışık gelebilir. Bu sebeple bir mali müşavirden destek almanız daha yararlı olacaktır. Ancak biz yine de kurumlar vergisi üzerinden bir örnek hesaplama yapalım:

Örneğin; 2017 ve 2019 yılları için kurumlar vergisi matrah artırımından faydalanmak istiyorsunuz. 2017 yılı matrahınız 200.000 TL, 2019 yılı matrahınız ise 600.000 TL olarak düşünelim.

2017 yılı matrah artırımı: 200.000 TL x %30 = 60.000 TL. Bu sayı, 99.600 TL’lik asgari artış tutarından daha az. Bu sebeple asgari artış tutarı vergi hesaplamasında dikkate alınmalıdır.

2017 yılı için ödenecek vergi: 99.600 TL x %30 = 29.880 TL

2019 yılı matrah artırımı: 600.000 x %20 = 120.000 TL. Bu tutar 112.400 TL olan asgari tutarından daha fazla Bu sebeple 120.000 TL artış, vergi hesaplamasında dikkate alınmalıdır.

2019 yılı için ödeyeceğiniz vergi tutarı: 120.000 TL x %20 = 24.000 TL

Matrah Artırımı Sonrası Ödeme Nasıl Yapılır?

Matrah ve vergi artırımı sonucu hesaplanan tutar vergi daireleri ya da ilgili şubelerin ATM’leri aracılığıyla ödenebilir.

Matrah Artırımında Ödeme Süresi Nasıldır?

Matrah ve vergi artırımı sonrası ödemelerin zamanında yapılması gerekir. Tutarları peşin olarak ödeyebileceğiniz gibi dilerseniz 6 taksitle ödeyebilirsiniz. Ancak bu durumda 1.09 katsayı uygulanmaktadır. Peşin ödendiğinde ise %10 indirim uygulanmaktadır.

Matrah Artırımı Ödemesi Yapılmadığında Ne Olur?

Tüm tutarları ve taksitleri zamanında ödemeniz gerekir. Aksi takdirde öncelikli olarak vergi incelemesine alınabileceğiniz gibi hem de matrah ve vergi artırımı için hesaplanan tutarı cezası ile ödeme durumunda kalabilirsiniz. Ayrıca artırım hakkınızı da kaybedebilirsiniz. Ödeyememe gibi bir durumunuzu olabileceğini düşünüyorsanız matrah artışına başvurmamanızı öneririz.

Matrah Artırımı İptal Edilebilir Mi?

Mükellefler başvuru süresinin son gününe kadar vermiş oldukları matrah ve vergi artırımı bildirimlerini iptal ettirebilirler. Bu iptal işlemi için vergi dairesine ya da İnteraktif Vergi Dairesi sistemine dilekçe verebilirler.

Matrah Artırımının Bozulması Ne Demektir?

Matrah artırımının bozulması; sürecin kanunlara uygun olarak yönetilmediği durumlarda geçersiz olması anlamına gelmektedir.

Matrah Artırımı Hangi Durumlarda Bozulur?

Kanun hükümlerine göre, doğru beyan edilmeyen ya da eksik beyan edilen ve ödemeleri düzenli yapılmayan matrah ve vergi artırımları bozulmaktadır. 7326 sayılı Kanuna göre, ilk 2 taksidin tam ve eksiksiz olarak ödenmemesi durumunda artırım işlemleri bozulur yani geçersiz sayılır.

Matrah Artırımı Düzeltme Beyannamesi Nedir?

Yasal süre içerisinde beyan edilen beyannamede eksik ya da hata olması durumunda söz konusu hataları düzeltici nitelikte hazırlanan yeni beyannameye düzeltme beyannamesi denir. Düzeltme beyannamesi matrah ve vergi artırımında da kullanılmaktadır.

Onaylanmış Matrah Artırımı İçin Düzeltme Beyannamesi Verilebilir Mi?

Evet verilebilir. Düzeltme beyannamesiyle birlikte vergi beyanında bir artış varsa iki tahakkukun farkı kadar bir fiş kesilir. Her iki beyannamenin de tahakkuku geçerli sayılır. Ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için gecikme zammı ile birlikte haber verme tarihinden başlayarak 15 gün içerisinde ödenmelidir. Kanuni süre içerisinde verilen düzeltme beyannamesi durumunda ise herhangi bir ceza uygulanmayacak olup, sadece ödenecek vergi tutarı tahakkuk edilir.

Matrah Artırımı Düzeltme Beyannamesi Hangi Durumlarda Verilir?

Başvurularda ya da beyannamelerde eksik yada hata düzeltilmesi ya da pişmanlık talebi gibi durumlarda düzenlenir.

Matrah Artırımı Düzeltme Beyannamesi Nasıl Verilir?

Düzeltme beyannamesini e-beyanname olarak elektronik olarak da iletebilirsiniz. E-beyannameden faydalanabilmek için vergi dairesine başvurarak kullanıcı kodu ve şifre edinmelisiniz. Daha sonra www.gib.gov.tr adresinden indirebileceğiniz ücretsiz program aracılığı ile beyanname işlemlerini yapabilirsiniz. Matrah artırımı için göndereceğiniz e-beyannameyi sisteme gönderin. Onay aşamasında önce “Özel”, “DZT” ve “PIS” (Pişmanlık Talepli) kutucukları işaretleyin, sonra “ÖZEL ONAY” butonuna tıklayın. Ardından düzeltmenin gerekçesi yazıp onaylayarak işlemi tamamlayın.