Pazarlama Karması Rehberi
Şirketlerin ürün ya da hizmetlerinin pazarlama süreçlerini etkin bir şekilde yönetebilmesi için kullandığı yöntem olan pazarlama karmasını bu yazımızda anlatıyoruz.
Pazarlama Karması Nedir?
Pazarlama karması, ürün ya da hizmetlerin pazarlanması için oluşturulan bir dizi unsurdur. Pazarlama faaliyetlerinin en iyi şekilde yapılması için kullanılır. Şirketlerin kar elde etmek ve büyümesi için etkili pazarlama stratejileri belirlemelidir. Bu da pazarlama karmasının etkili olarak uygulanmasından geçer. Temelde iki adet pazarlama karması türü vardır. Bunlar; ürün pazarlama karması ve hizmet pazarlama karması olarak ayrılmaktadır.
Pazarlama Karması Türleri Nelerdir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ürün pazarlama karması ve hizmet pazarlama karması olarak iki adet tür bulunmaktadır. Bunları şu şekilde detaylandırabiliriz:
Ürün Pazarlama Karması Nedir?
Ürün pazarlama karması, belirli bir ürünü tanıtmak ve satmak için hizalanan pazarlama faaliyetlerinin sürecini ifade etmektedir. Ürün, müşterilerin ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılamak için tasarlanır ve pazarlama karmasındaki unsurlarla birlikte, hedef pazarlara nasıl sunulacağına karar verilir. Ürün pazarlama karmasında; ürün özellikleri, ürün yelpazesi, marka, ürünün ömrü, garanti ve servis gibi unsurlar bulunmaktadır. Bu karmayı doğru uygulamak şirketlerin kar etmesine ve rekabet avantajı yakalamasına yardımcı olur.
Hizmet Pazarlama Karması Nedir?
Hizmet pazarlama karması, şirketlerin doğrudan hizmetlerini müşterilere sunmak için belirlediği stratejilerdir. Ürün pazarlamasından farklı olarak, doğrudan müşteri ile etkileşim kurulur. Bunun için hizmet ortamı ve hizmet fiyatlandırması gibi farklı unsurları da vardır. Ürün pazarlama karmasında 4P akla gelmektedir. Hizmet pazarlama karmasında ise 4P kavramına ek olarak 7P kavramı devreye girmektedir.
Pazarlama Karmasındaki 4P Unsurları Nelerdir?
Pazarlama karması genellikle 4P olarak adlandırılan 4 ana unsurdan oluşur. Bunlar; ürün, dağıtım, fiyat ve tutundurmadır. Pazarlama karması ilk olarak Neil Borden tarafından 12 unsurla birlikte ortaya atılmıştır. Bu 12 unsur; ürün planlama, kişisel satış, reklâm, tanıtımlar, paketleme, ücretlendirme, markalandırma, dağıtım kanalı, gösteri, hizmet verme, insan gücü ve analizden oluşmaktaydı. Ancak bu unsurlar sadeleştirildi ve pazarlama karması 4P olarak sembolleştirildi.
Ürün (Product)
Pazarlama karmasının temelinde ürün kavramı bulunur. Ürün planlaması, maliyeti, kalitesi, tasarımı ve markası gibi önemli öğeler içerir. Ürün planlaması ile başlayan pazarlama karması pazara nasıl ulaşacağı, ne şekilde sunulacağı ve nasıl bir yol izleneceği gibi aşamalara karar verilir.
Dağıtım (Place)
Dağıtım unsurunun görevi; doğru ürünü doğru zamanda müşteriye ulaştırmaktır. Dağıtım aşaması pazarlamada büyük öneme sahiptir. Ürün çok iyi olsa da tanıtımı başarılı da olsa, tüketici ürüne ulaşmakta sıkıntı yaşıyorsa başka firmalara yönelebilir. Bu sebeple ürünü zamanında ve hızlı ulaştırmak pazarlamada çok önemlidir.
Fiyat (Price)
Bu unsura ürünün maliyeti, fiyatlandırma stratejisi, indirim ve kampanyaları ile ödeme koşulları gibi fiyatlandırma faktörleri dahildir. Fiyatlandırma yaparken hedef kitlenin bütçesine uygun olan bir fiyat aralığına göre izlenecek pazarlama yöntemlerini belirlemede pazarlamanın görevidir. Ürün fiyatı belirlerken, gerçek ve algılanan değere bakılmalı, tedarik maliyetleri, indirimler ve rakiplerin fiyatları da göz önünde bulundurulmalıdır. e-Ticarette ürün fiyatlandırma stratejileri için, “e-Ticarette Fiyatlandırma Nedir? Ürün Fiyatlandırma Stratejileri 2023” rehberimizden yararlanabilirsiniz.
Tutundurma (Promotion)
Ürününüzü doğru bir fiyatlandırma ile çıkardınız ve zamanında müşterilere ulaşmasını sağladınız. Ancak bu durum size sürdürülebilir bir başarı getirmeyecektir. Ürünün sürekli hedef kitlenin aklında olması, zihinlerde canlı tutulması gerekir. Reklam, satış geliştirme, halkla ilişkiler, çekilişler ve indirimler tutunma sürecinin etkili yöntemlerindendir.
Genişletilmiş Pazarlama Karması (7P) Nedir?
İçeriğin başlarında ürün ve hizmetlere göre pazarlama karmasının değişebildiğini söylemiştik. Ürünlerde 4P kavramı öne çıkarken hizmet pazarlama karmasında 3P daha eklenerek 7P kavramı devreye girmektedir. Genişletiliş pazarlama karmasında, geleneksel pazarlama karmasına (4P) üç yeni unsur eklenir. Ürün, fiyat, yer ve promosyon kavramlarına; insanlar, süreç ve fiziksel kanıt unsurları ilave edilir. Peki 7P kavramındaki unsurlar nelerdir?
Fiziksel Kanıt (Physical Evidence)
Bu karma süreci; ürünün satıldığı ortam ve tüketicinin firmayla etkileşime geçtiği yer anlamına gelmektedir. Ürün mağazada satılıyorsa ise mağaza ortamının; e-ticaret ortamında satılıyor ise internet sitelerinin uygun şartları taşıması gerekir. Bu aşamada, tüketici markanızın yasal olduğunu ve gerçekten var olduğunu bilmelidir. Markanızın web sitesi, logosu, iletişim bilgileri, sosyal medyadaki varlığı gibi özelliklerle bu güven ortamı sağlanabilir.
İnsan (People)
Buradaki “insan” faktörü işletmenin iş tarafında yer alan kişileri içerir. Çünkü pazarlama aşamasında bu faktör çok önemlidir. Doğru insanlar yoksa yenilikçi ürün, doğru stratejiler ve kurumsal bir marka da yoktur. İşinizin sürekli başarı sağlaması için doğru ve yetkili kişileri işe almanız gerekir. Tüm çalışanlar, müşterilerle iletişimlerinde dinamik ve saygılı olmalıdır.
Süreç (Process)
Süreç; ürünü ya da hizmeti müşteriye ulaştırırken bir dizi eylemi içerir. Satış hunisi, ödeme sistemleri, kargo işlemleri, müşteri ilişkileri yönetimi gibi unsurların değerlendirilmesidir. Bu süreçleri sizin için maliyeti en aza indirecek ve müşteriniz için de fayda sağlayacak şekilde yönetmelisiniz.
Pazarlama Karmasının Hedefleri Nelerdir?
Pazarlama karması, ürün ya da hizmetlerin başarılı bir şekilde pazarlanmasını hedefler. Pazarlama karması ile ayrıca;
- Müşteri davranışlarının anlaşılması ve yorumlanması,
- Müşteri isteklerinin karşılanması,
- Hedef kitleye ulaşılması,
- Ürün ya da hizmetin tanıtılması ve pazarlanması,
- Marka bilinirliğinin artması,
- Ürün değerinin yükselmesi,
- Satışların artması,
- Müşteri sadakatinin kazanılması ve müşteri bağlılıklarının geliştirilmesi hedeflenir.
Pazarlama Karması Nasıl Etkin Uygulanabilir?
Yukarıda sıraladığımız hedeflerin tutturulabilmesi için etkin bir pazarlama karması stratejisi geliştirilmelidir. Bunun için size birkaç tavsiyede bulunacağız:
- Öncelikle hedef kitlenizi tanımlamanız gerekir. Hedef kitlenizi tanımlayarak, pazarlama bütçenizi buna göre yönlendirerek ve hedeflerinizi gerçekleştirmenize katkı sağlayacak stratejileri belirlemelisiniz. Peki hedef kitle nasıl belirlenir? Bu sorunun cevabına ve daha fazlasına, “Hedef Kitle Rehberi” başlıklı içeriğimizden ulaşabilirsiniz.
- Sosyal medya, e-posta, reklamlar ya da SEO gibi iletişim kanallarını kullanarak hedef kitlenize ulaşıp onlarla iletişim kurmalısınız. e-Ticaret web sitesi açtınız ama tanıtım için bütçeniz mi düşük? “e-Ticaret Sitenizi Ücretsiz/Düşük Maliyetli Tanıtmanın Yolları” başlıklı içeriğimizde ücretsiz ve düşük ücretli e-ticaret tanıtım yöntemlerini bir araya getirdik.
- Markanız için özgün ve kalıcı bir kimlik oluşturun.
- Hedef kitleye etkili bir şekilde ulaşabilmek için belirlediğiniz pazarlama stratejileri için yeterli bir bütçeye sahip olmalısınız.
- Uyguladığınız pazarlama faaliyetlerinin etkinliğini ölçebilmek için analiz çalışmaları yapmalısınız.
İşletmeler İçin Pazarlama Karması Neden Önemlidir?
Pazarlama karması stratejileri başarılı satış süreci ve marka büyümesi için son derece önemlidir. Pazarlama karması 4P unsurları ile işletmede doğru ürün yönetimi yapılır. Yani; işletmenin sunduğu ürün ya da hizmetin kalitesi müşterilerin ihtiyaçlarına göre kurgulanır, hedef kitlenin beklentileri göz önünde bulundurulur. Pazarlama karması stratejileri ile fiyatlandırma da önemli faktördür. Doğru, müşterilerin karşılayabileceği ve kar getirecek şekilde yapılan bir fiyatlandırma çalışması başarının anahtarıdır.
Bu stratejiler ile birlikte aynı zamanda ürünlerin müşterilere ulaşacağı yer ve ortamlar da yönetilir. Ürünler doğru yerlerde ve doğru zamanda müşteriye sunulmalıdır. Pazarlama karması ile bu alanda da çalışmalar yapılır. Sonuç olarak pazarlama karması, işletmelerin süregelen bir başarı elde etmeleri için önemli ve etkili bir araçtır. 4P stratejisinin doğru uygulanması şirketlerin hedeflerine ulaşmasını sağlar.
Pazarlama Karmasını En Çok Kullanan Sektörler Hangileridir?
Sağlık, hizmet, perakende, teknoloji, gıda ve turizm gibi sektörlerde pazarlama karması stratejilerini en çok kullanan sektörlerdir. Bu alanlarda; ürün, fiyat, yer ve tanıtım kavramları en etkili şekilde kullanılır. Tüketicinin ihtiyaçlarına göre ürün üretilir ve fiyatlar da yine buna göre belirlenir.