Viral Pazarlama Rehberi; Nedir, Nasıl Yapılır?

Günümüz dünyasında değişen mal ve hizmet talebi, tüketici isteklerinin değişmesi ve teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan pazarlama mecralarının çeşitlenmesi ile işletmeler de bu duruma uyum sağlamak durumunda kalmış ve yeni stratejiler geliştirmiştir. Tüketiciler, alışveriş yapmadan önce başkalarının düşünce deneyimlerine de çok önem verirler. Bu yüzden online mecralarda ağızdan ağızda iletişim de gün geçtikçe artmaktadır. Ağızdan ağıza iletişimin internet ortamında yapılmasıyla ortaya çıkan viral pazarlama ile de işletmeler müşterilerin dikkatini çeken ve aralarında paylaşım yapmalarını sağlayan tanıtım içerikleri üretmeye başladı. Bu yazımızda sizlere viral pazarlamayı ve e-ticaretteki önemini anlattık.

Viral Pazarlama Nedir?

Viral pazarlama özellikle son yıllarda popüler olan kavramlardan biridir. İnternetin hayatımıza girmesi ve hayatımızın bir parçası haline gelmesiyle birlikte insanlar, birbirlerine bilgi ve düşünce aktarma isteği ve alışkanlıkları edinmiştir. İnternet sayesinde günün 24 saati mesafe gözetmeksizin diğer insanlarla iletişim kurabiliyoruz. Viral pazarlama da bir ürün ya da hizmetin tüketiciler tarafından dijital yollarla ağızdan ağıza konuşularak duyurulması yoluyla yapılan reklamdır. Ağızdan ağıza iletişim tümüyle dijital platformlar aracılığıyla yapılır.

Viral pazarlama ile mesajın binlerce kişiden milyonlarca kişiye yayılması amaçlanır. Viral pazarlamaya aynı zamanda fikir virüsü de diyebiliriz. Viral pazarlamanın kullandığı araçlar sosyal medya hesapları, e-posta, cep telefonları, web sayfaları ve bloglardır. Bu pazarlama yöntemi ile örneğin Youtube’daki videolar, Instagram, Facebook gibi uygulamalarda insanlar aralarında sohbet ederler.

Viral Pazarlama Neden Önemlidir?

Viral pazarlamanın en önemli avantajı kısa sürede büyük kitlelere ulaşılabilir olmasıdır. Geleneksel pazarlamaya kıyasla daha hızlı büyür ve daha çok kişiye ulaşır. Ayrıca geleneksel pazarlamaya göre daha düşük maliyetlidir. Bu yüzden küçük işletmeler için de cazip bir pazarlama türüdür.

Tüketiciler, gördükleri ürün veya hizmetleri internet ortamında olumlu yorumları ile birlikte çevresine gönderirler. Bu da işletmelerin yeni müşteriler kazanmak konusunda önemli destek sağlamaktadır. Yani burada tüketici yayıcı rolünü üstlenmektedir.

Viral Pazarlama Nasıl Yapılır?

Viral pazarlamanın en temel özelliği paylaşılabilir bir içeriğe sahip olmasıdır. Bu içerikleri ister metin ister görsel isterseniz de video formatında yapabilirsiniz. Ancak sosyal medya sayesinde görsel ve özellikle videolar daha çok etkileşim almaktadır.

Başarılı bir viral pazarlama kampanyası yapabilmek için öncelikle kurgusunun doğru yapılması gerekir. Bunun için temel 3 elemente ihtiyaç duyulur. Bu 3 temel element doğru oluşturulmazsa kampanyada başarı yakalamak güçtür. Viral pazarlama kurgusunu “Yayma motivatörü”, “Alma motivatörü” ve “Yayılma ortamı” olmak üzere temel 3 element oluşturur:

Yayma Motivatörü Nedir?

Yayma motivatörü, belirli yayın araçları kullanılarak pazarlama algısını oluşturmaktır. Viral pazarlama çalışmalarıyla ilk önce kişilerin paylaşma güdüsünün harekete geçirilmesi amaçlanır. Yayma motivatörü belirlenmeden önce işletmeler, tüketici gibi düşünerek “Bu içeriği neden paylaşmalıyım?” sorusuna yanıt bulmalıdır. Bu sorunun ardından doğru hedef kitle belirlenmelidir.

Öte yandan bir konuyu ilk olarak bilmek ve başkaları tarafında takdir kazanmak en önemli motivatörlerden biridir. Yayıcıların yani tüketicilerin gururunu okşamak en güçlü taktiklerden biridir.

Alma Motivatörü Nedir?

Viral pazarlama kurgusunun bir diğer faktörü de alma motivatörüdür. Alma motivatörü, alıcının konu hakkında yoğunlaşarak ilgisini çekmek anlamına gelir. Yayma motivatörü ile mesajı iletmek için ikna edilen yayıcı paylaşımı yapar. Ancak daha sonra bu paylaşımı karşı tarafın alması için en önemli motivatör söz konusu mesajın ikna gücü olmalıdır. Bu nedenle içeriğin mesajı açık ve net olmalıdır. Çünkü alıcılar asıl pazarlama hedef kitlesini oluşturmaktadır. Mesajı alan alıcının, yayıcıya evrilmesi için önce alıcı rolünde olması gerekir. Bu nedenle önce alma sonra yayma motivasyonu sunulmalıdır. Komik videoları, alma motivasyonuna en başarılı örnek olarak gösterebiliriz.

Yayılma Ortamı Nedir?

Yayılma ortamı, reklamın yayınlandığı platformdur. Tanıtımın yayınlandığı yer çok önemlidir. En çok ziyaret edilen web siteleri, sosyal medya mecraları gibi göz önünde olan platformların tercih edilmesi gerekmektedir. Yayılma ortamının;

• Hızlı yayılmaya elverişli olması,
• Geniş kitlelerin sürekli ziyaret ediyor olması,
• Mesajları anlaşılır şekilde taşıyabilecek kapasitede olması gibi özelliklere sahip olmalıdır. Sosyal medya mecraları bahsettiğimiz bu 3 özelliğe de sahiptir.

Viral Pazarlamanın Diğer Pazarlama Türlerine Göre Avantajları Nelerdir?

Viral pazarlamanın avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Viral pazarlama kampanyaları diğer kampanyalara göre daha düşük maliyetlidir. Çünkü tüketiciler işin önemli bir bölümünü yaparak markanızın elçisi haline gelir.
• İnternette yayınladığınız bir video, görsel veya metin diğer reklam türlerine göre daha fazla kişiye, daha az çaba sarf ederek ulaşır.
• Marka bilinirliğini artırır ve tüketici üzerinde doğrudan satışı da motive eder.
• Bir reklamın sürekli TV’de veya internette yayınlanması ve görülmesi tüketicide antipati yaratabilir. Ancak viral pazarlamada katılım ve paylaşım kararı kullanıcıya aittir. Bu yüzden geleneksel reklam türlerine nazaran istilacı olarak görünmez.

Viral Pazarlama Stratejileri Nelerdir?

Viral pazarlama kampanyası planlamadan önce stratejilerinizi önceden belirlemelisiniz. “Bir ürünü viral hale getirmenin adımları nelerdir?” sorusuna yanıt olacak ve başarılı bir kampanya çalışması için yararlanabileceğiniz stratejilerden bahsedelim:

• Pazarlamada en etkili kelimelerden biri “ücretsiz” kelimesidir. Ücretsiz kelimesi doğrudan kişilerin ilgisini çeker ve ihtiyacı olmadığı bir ürün onu cezbeder. Bu yüzden bazı dönemlerde müşterilerinize ücretsiz ürün /hizmet hediye edeceğinize dair viral kampanyalar oluşturabilirsiniz. Bu stratejiyle birlikte ücretli ürünlerin de farkındalığı artacaktır. “Ücretsiz” yazılı her tanıtım kampanyası tüketiciler arasında yayılacağı için müşteri kitleniz de genişleyecektir.
• Hazırladığınız kampanya bir başkasına hızlı ve rahat bir şekilde gönderilmeye elverişli olmalıdır. Alıcılar mesajı görebilmek için bulundukları platformdan başka bir uygulamaya ihtiyaç duymamalıdır. Kampanya kolay bir şekilde görülür ve gönderilebilir olmalıdır ki daha çok kitleye ulaşsın.
• Sosyal medya mecraları etkin olarak kullanılmalıdır.
• Viral pazarlama kapsamında belirlediğiniz stratejiler haricinde farklı kaynakları da kullanmak için sürekli yeni fikirler, projeler üretmek gerekir. Ortak programlar ile web sitelerinde linkler veya metinler yerleştirilebilir. Böylelikle bu kanalları ziyaret eden tüketici sizin kampanyanıza da kolayca erişebilmiş olacaktır.

Viral Pazarlamada 2 Tip Nedir?

Viral pazarlama, organic ve amplified olmak üzere 2 tipe ayrılır. Bunları şu şekilde tanımlayabiliriz:

Organic Viral Pazarlama Nedir?

Organik viral pazarlama, işletmenin herhangi bir çalışması olmadan viral olmasıdır. Bu genellikle marka hakkında olumsuz mesajlarla oluşur ancak olumlu olarak da gelişebilir. Organik viral kampanyaları başarılı olduğunda çok az bir maliyetle muazzam bir marka değeri oluşturabilir. İletişim doğrudan tüketiciler arasında gerçekleşir.

Amplified Viral Pazarlama Nedir?

Amflified viral pazarlama stratejik olarak planlanmıştır ve pazarlanan marka için tanımlanmış hedeflere sahiptir. Pazarlamacı tarafından gözlenebilen ve ölçülebilen viral pazarlama türüdür.

Dünyada Viral Pazarlamayı En İyi Yapan Şirket Kimdir?

Sadece küçük işletmeler değil dünyanın önde gelen şirketleri de viral pazarlama türünü kullanırlar. Bu alanda en aktif olan şirketlerden biri Apple’dır. “Shot on iPhone (iPhone ile çekildi) kampanyası ile akıllı telefon modellerinin ne kadar iyi fotoğraflar çektiğini göstermeyi amaçladı. Tüm iPhone kullanıcılarını en iyi fotoğraflarını göndermeye çağıan şirket, zamana direnen ve sürekli gündemde olan viral bir kampanyaya imza attı. Instagram’daki #ShotoniPhone hashtag’i 25 milyon gönderiyi aştı.

Viral kampanyaları en iyi kullanan şirket olarak içecek firması olan Coca Cola’yı da gösterebiliriz. Özellikle her sene ülkemizde Ramazan reklamlarıyla öne çıkan şirket tüm dünyada geçtiğimiz yıllarda viral bir pazarlamaya imza atmıştı. Kola şişelerine isimler ve mesajlar yazarak insanları satın almaya ve aldıkları şişeleri paylaşmaya teşvik etti. İnsanlar paylaştıkça satışlar arttı. Hala günümüzde satışta olan bu mesajlı ve isimli şişeler sosyal mecralarda kişiler tarafından paylaşılmaya devam ediliyor.

Bir Ürünün Instagram’da Viral Olması Mümkün Müdür?

Elbette. Instagram günümüzde en çok kullanılan sosyal medya kanalıdır. Her gün milyonlarca kişinin saatlerini geçirdiği bu platform markaların da pazarlama aracı haline dönüşmüştür. Burada hazırlayacağınız bir tanıtım viral haline gelebilir. Yukarıda bahsettiğimiz iPhone ve Coca Cola örnekleri de bunun kanıtıdır. Bu yüzden markanıza ait bir Instagram hesabınızın olması ve bu hesabı aktif bir şekilde kullanmanız şarttır.

Başarılı Bir Viral Pazarlama İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Yapılan bir araştırmaya göre, viral olan içeriklerin duygularla ilgili olduğu ortaya çıkmıştır. Tüketicilerin içerikleri paylaşmasına sebep olan etmenin duygulara dokunması ve hayal gücünü canlandırması olmuştur. Reklam çalışmasının içerisindeki duygu yoğunluğu ve bir kitleye hitap etmesi reklam mesajının paylaşılma ihtimalini de artırmaktadır. Başarılı bir viral pazarlama çalışması için öncelikle hedef kitleyi belirleyip bir yol haritası oluşturmanız gerekmektedir.

Yol Haritası Nasıl Oluşturulmalıdır?

Kampanyanın paylaşıldığı mecra, verdiği mesaj, hitap ettiği hedef kitle gibi etmenler yol haritanızı oluşturur. Hazırladığınız çalışmanızın başlangıç aşamasında bu belirttiğimiz kriterleri göz önünde bulundurup bir yol haritası oluşturmalısınız. Kampanyanızı da bu plana uygun şekilde ilerletmelisiniz. Aksi takdirde ulaşmak istediğini hedeften uzaklaşabilirsiniz.

Hedef Kitle Nasıl Seçilir?

Viral pazarlamada doğru hedef kitle de çok önemlidir. Hedef kitle belirlemek için aslında önceden markalarınız ve ürünlerinizin hitap edeceği kitleyi bilmeniz gerekir. Pazarlama stratejinizi yine bu kitleye göre yapmalısınız. Hangi sektörde hizmet veriyorsanız o sektörle ilgili araştırmaları inceleyerek hedef kitle belirlemeye başlayabilirsiniz. Eğer sosyal medya mecrasında bir hesabınız var ise sizi takip eden takipçilerin verilerini de inceleyerek hedef kitle hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Ya da vermek istediğini mesaja göre de bir kitle belirleyebilirsiniz.

Güvenilir Olmak Neden Önemlidir?

İnternet dünyasında başarılı bir e-ticaret deneyimi ve viral pazarlama çalışması yapabilmek için güvenilir ve samimi olmak çok önemlidir. Viral pazarlamayı geleneksel reklamlardan ayıran özelliklerden biri budur. Viral pazarlama ile tüketici de çalışmanın bir parçası haline gelir. Bu yüzden suistimal edildiğini hisseden tüketici yayıcı konumundan da uzaklaşır. Bu tür sorunlar yaşanmaması adına hazırladığını çalışmanın içeriğinde tamamen doğru bilgiler olmalı ve bu mesajları samimi bir dille aktarmalısınız.

Başarılı Viral Pazarlama Örnekleri Nelerdir?

• Turkcell-Dümdük (https://www.youtube.com/watch?v=2HJwNnexQ_Q&t=4s)
  Ülkemizde pazarlama alanında yaptığı çalışmalarla adından en çok söz ettiren şirketlerden biri Turkcell’dir. Turkcell viral pazarlama alanında da çok başarılıdır. Bu reklamlardan en büyük örneği köylü çocukların yer aldığı “Dümdük” adlı reklam çalışmasıdır. Bu reklam hem TV’de hem de sosyal medyada birçok defa paylaşılmış ve çok konuşulmuştur.
• Dove-Düşündüğünden Daha Güzelsin (https://www.youtube.com/watch?v=XpaOjMXyJGk&t=94s)
  Bakım markası Dove, robot resim çizme konusunda profesyonel olan bir ressama, kadınların iki farklı şekilde resimlerini çizdirdi. İlk çizimde kadınlar kendilerini, ikinci resimde de tanıştıkları biri tarif etti. Fakat ressam kadınları görmeden sadece tarifler üzerinden çizimleri yaptı. Başka biri tarafından tarif edilen resimler hep daha güzel oldu. Çok ses getiren ve olumlu yorumlar alan bu reklam 70 milyona yakın izlenme oranına ulaştı ve güzel bir sosyal mesaj vermeyi başardı.
  
• LG-Gerçekten Korkunç (https://www.youtube.com/watch?v=NeXMxuNNlE8&t=64s)
  Teknoloji devi LG yaptığı monitörlerin kalitesini göstermek için 2012 yılında viral bir çalışmaya imza attı. Reklam çalışmasında LG monitörleri bir asansörün zeminine yerleştirildi. Bu ekranlarla asansörün zemini çökmüş gibi gösterilip kişilerin reaksiyonları kayıt altına alındı. Bu reklam çalışmasıyla LG, monitörlerinin ne kadar kaliteli bir görüntüye sahip olduğunu gösterdi.