Beyanname Nedir? Beyanname Rehberi
Resmi işlemlerde sık sık karşımıza çıkan beyanname belgesi düzenlenmesi ve zamanında teslim edilmesi gereken çok önemli belgelerdir. Peki beyanname nedir ve hangi durumlarda düzenlenir?
Beyanname Nedir?
Resmi işlemlerin yürütülmesinde sıklıkla kullanılan beyannameler, işletmelerin resmi kuruluşlara durum bildirmek için yazılı olarak yaptığı bildirimlerdir. Adından da anlaşılacağı üzere beyan etmek ve bildirmek anlamına gelir.
Beyanname Ne İşe Yarar?
Beyannameler sayesinde resmi bir işlem ilgili kuruma ya da kişilere bildirilir. Beyannameler ile ödeme ve satın alma gibi işlemler halledilir. Borcu olan kişilerin vergi borçlarının ortaya çıkması sağlanır. Kişiler, bağlı oldukları vergi dairesine ilgili vergi türü için beyanname vererek borçlarını ortaya koyar. Böylece vergi dairesi bu borçtan haberdar olur ve ödeme süreci başlar. Vergi borçlarının geciktirilmesi ya da ödenmemesi gibi durumların önüne geçmesi amaçlanır. Ancak beyannamelerin verilmesinin de vergi borçlarının ödenmesinin de belirli tarihleri bulunmaktadır.
Beyanname Çeşitleri Nelerdir?
Kullanım alanlarına göre farklılaşan bir takım beyanname çeşitleri vardır. Hepsinin kapsadığı alan farklılık gösterir. Beyanname çeşitlerini ve “beyanname süresi kaç gündür? sorusunun yanıtı şu şekilde sıralayabiliriz:
- KDV beyannamesi:
Aylık olarak verilen KDV beyannamesi her ayı takip eden ayın 28’inci akşamına kadar verilmelidir. Aynı süre içerisinde vergi ödemesi de yapılmalıdır. KDV vergi türü ve hesaplanması ile ilgili detaylara “KDV Nedir? KDV Hesaplaması Nasıl Yapılır?” başlıklı içerikten ulaşabilirsiniz. - Damga vergisi beyannamesi:
Kişiler ya da kurumlar arasında yapılan resmi işlemleri belgeleyen kağıtlar için alınan vergi türü olan damga vergisinin beyannamesi takip eden ayın 26’sı akşamına kadar verilmelidir. Damga vergisine dair önemli detayların hepsini, “Damga Vergisi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey” başlıklı yazımızda bir araya getirdik. - Muhtasar beyanname:
10 kişiden daha az işçi çalıştıran işverenlerin 3 ayda bir, 10 kişiden fazla işçisi olan işverenlerin ise ayda bir vermekle yükümlü olduğu muhtasara beyanname, işletmelerin ya da vergi tevkifatı yapan kişilerin kesin vergi matrahlarını toplu bir şekilde vergi dairesine bildirme işlemine denir. - Kurumlar vergisi beyannamesi:
Kurumların bir yıl boyunca elde ettikleri kazançları üzerinden alınan bu vergi türünün beyannamesi nisan ayının 25’i akşamına kadar verilmelidir. Kurumlar vergisini mükelleflerine, ödeme şekline ve daha birçok detaya bu yazımızdan ulaşabilirsiniz. - Geçici vergi beyannamesi:
Kurumlar vergisi mükelleflerinin üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanarak ödenen verginin tahsilinde kullanılan beyanname çeşididir. Her üç aylık dönem sonunda verilmelidir. Konuyla ilgili önemli bilgilerin yer aldığı geçici vergi rehberine buradan ulaşabilirsiniz. - Basit usulde beyanname:
Basit usulde vergilendirmeye yükümlü olan mükelleflerin yıl içinde kar ve zararlarını gösterdiği beyannamedir. Ödemeler bir yıl içerisinde iki taksit şeklinde gerçekleşir.
Beyanname Vermek Ne Anlama Gelir?
Beyanname vermek, hukukta bildirme anlamına gelmektedir. Örneğin, kira beyanı, kira bildirme anlamındadır. Beyanname verilerek ilgili resmi işlem durumu bildirilir. Vergiler de sık sık kullanılan beyanname vermek işlemi ile vergi borçları ilgili vergi dairelerine bildirilir ve ödeme süreci başlatılır.
Beyanname Nasıl Verilir?
Beyannameler birden fazla yöntemle verilebilmektedir. Kişiler ya da kurumlar dilerlerse vergi dairelerine giderek beyannamelerini elden teslim edebilir. Ancak ikamet ettikleri ile ait vergi dairelerine gitmeleri gerekmektedir. Beyannameler aynı zamanda posta yoluyla da vergi dairelerine ulaştırılabilir. İkamet ettikleri il dışında olanlar bu yöntemi kullanabilirler. Son olarak online sistemlerin kullanılmasıyla birlikte e-beyanname kavramı hayatımıza girdi. Dileyenler e-beyannamelerini hazırlayarak Gelir İdaresi Vergi Başkanlığı’nın sitesinden verebilirler. Öte yandan 60 yaşın üzerinde, hasta ya da engeli olan kişiler ise 189 numaralı vergi iletişim merkezini arayabilirler.
e-Beyanname Nedir?
e-Beyanname, beyanname belgesinin elektronik ortamda hazırlanıp gönderilmesini sağlayan uygulamaya denir. Klasik beyannameler ile elektronik beyanname arasında bir fark yoktur, her ikisinde de aynı bilgiler yer alır.
e-Beyannamenin Avantajları Nelerdir?
e-Beyanname uygulaması, kişi ve kurumlara birçok avantaj sağlamaktadır. Bu avantajları şu şekilde özetleyebiliriz:
- Kağıt ve posta maliyeti ortadan kalkar.
- Belgelerin hazırlanması kişiler ve kurumlar için daha kolaydır.
- Fiziksel olarak depolanmasına gerek yoktur. Elektronik ortamda uzun süre boyunca muhafaza edilir.
- e-Beyanname sistemi ile internet bağlantısı olan herhangi bir cihazdan işlemler yapılır.
- Fiziksel beyanname süreçlerine göre daha hızlıdır.
- Vergi dairelerindeki iş yükü azalır.
Beyanname Nasıl Sorgulanır?
Ticaret Bakanlığı’nın https://uygulama.gtb.gov.tr/ web sitesi üzerinden beyanname sorgulaması yapabilirsiniz. Aynı zamanda www.turkiye.gov.tr web adresi aracılığı ile de Ticaret Bakanlığı uygulamalarından da gerçekleştirebilirsiniz.
Gerektiği Halde Beyanname Verilmediğinde Ne Olur?
Beyannamelerin sürelerinde verilmemesi durumunda mükellefe hem usulsüzlük hem de vergi ziyaı cezası kesilir. Buna göre ceza tutarları şu şekildedir:
İlk 30 Gün İçinde Verilmesi |
İkinci 30 Gün İçinde Verilmesi |
Sonrası Verilmesi |
|
Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbapları |
340 TL |
680 TL |
3.400 TL |
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler |
170 TL |
340 TL |
1.700 TL |
Yukarıda yazılı olanlar dışında kalanlar |
88 TL |
176 TL |
880 TL |
e-Beyanname verilmesi kurallarına uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak, dijital ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10, bur süresinin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında kesilir.
Beyanname Kullanım Alanları Nelerdir?
“Hangi durumlarda beyanname verilir?” ve kullanım alanları en çok merak edilen konulardan biridir. Beyannameler en çok vergi ödemelerinin teyidinde kullanılır. Kira gelir vergisi mükellefleri kira beyannamesi verir. Kişiler ya da kurumlar tabi tutuldukları vergiler konusunda beyanname düzenler ve vergi dairesine iletir. Vergilerin dışında beyannamelerin kullanım alanları şu şekildedir:
- Vergi daireleri
- İmza beyannamesi
- Kamu daireleri
- Mali işlemler
- Mühür beyannamesi
- Sicil ticaret beyannamesi
Vergi Bildirimi Beyannamesi Nedir?
Vergi bildirimi beyannamesi, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi kişi ve kurumlar ödemekle yükümlü oldukları vergi borçlarının ortaya çıkmasını sağlayan beyannamedir. Vergi borcu olan kişiler bu beyannameyi vergi dairesine vererek borç bildiriminde bulunur. Daha sonra ödeme süreci başlar ve belirtilen tarihlerde ödemelerin yapılması gerekir.
Vergi Bildirimi Beyannamesinde Hangi Bilgiler Yer Alır?
Vergi beyannamelerinde her vergi türüne göre farklı bilgiler istenebilir. Ancak genellikle kişi ya da kurumun adı, soyadı, VKN, vergi dairesi adı, ticari kazanç bilgileri, Bağ-kur prim bilgileri, kar ve zarar tutarları, ticari alan gibi bilgiler doldurulmalıdır.